Ήταν πρωί της 31^ης Δεκεμβρίου του ’21 όταν εκκενώθηκε η κατάληψη στο «Στέκι στο Βιολογικό», ένας χώρος που βρισκόταν σε «ομηρία» για 34 χρόνια, με σκοπό να αξιοποιηθεί προς όφελος της ακαδημαϊκής κοινότητας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 

Η περίοδος που ακολούθησε ήταν «θυελλώδης» με συχνά επεισόδια μεταξύ φοιτητών και μη, με τις δυνάμεις της Αστυνομίας και εκτεταμένες καταστροφές που οδήγησαν μέχρι και στην παραίτηση του ανάδοχου του έργου, αναγκάζοντας τις τότε πρυτανικές Αρχές να προχωρήσουν στη διενέργεια επαναληπτικού διαγωνισμού. Ο νέος εργολάβος ανέλαβε στις 19/10/22 και σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Φείδα, πρύτανη του ΑΠΘ, το έργο θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους.

Στον συγκεκριμένο χώρο κατασκευάζεται η ενοποιημένη βιβλιοθήκης των τεσσάρων βιβλιοθηκών των τμημάτων της Σχολής Θετικών Επιστημών και με την αναδιάταξη του χώρου, ανακατασκευάστηκαν πέντε αίθουσες διδασκαλίας (τριών μεγάλων και δύο μικρότερων, σε νέο χώρο στο ισόγειο) καθώς και ενός μουσείου κοιτασματολογίας του τμήματος Γεωλογίας, το οποίο προϋπήρχε αλλά δεν βρισκόταν σε λειτουργία. Πρόκειται για εγκαταστάσεις τις οποίες έχει ανάγκη η ΣΘΕ και αναμένεται να αναβαθμίσουν συνολικά την εκπαιδευτική διαδικασία στο μεγαλύτερο ακαδημαϊκό ίδρυμα της χώρας. 

Ταυτόχρονα, από τις νέες πρυτανικές Αρχές «τρέχουν» έργα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων του πανεπιστημίου με στόχο το 2025, χρονιά ορόσημο για το ΑΠΘ που συμπληρώνει 100 χρόνια λειτουργίας, να έχει επιτευχθεί μία ολική αναβάθμιση των υποδομών.

Σε εξέλιξη εργασίες πυρασφάλειας

Η ανέγερση βιβλιοθήκης στη ΣΘΕ είναι ένα έργο τελικού προϋπολογισμού 1 εκατομμυρίου ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των οικοδομικών εργασιών και του εξοπλισμού. Σύμφωνα με τον κ. Φείδα το έργο θα παραδοθεί στην ακαδημαϊκή κοινότητα, πριν τη λήξη του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους. «Το έργο προχωράει αλλά με τους ρυθμούς των δημοσίων έργων. Παράλληλα, τρέχουν διαγωνισμοί για την επίπλωση και τον εξοπλισμό της βιβλιοθήκης. Στα τέλη της άνοιξης θα παραδοθεί στο πανεπιστήμιο», λέει στη «ΜτΚ» ο πρύτανης του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Κουσενίδη, αντιπρύτανη Οικονομικών, Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Υποδομών στο ΑΠΘ, για την ολοκλήρωση του έργου απομένουν κάποιες ελάχιστες εξωτερικές εργασίες. «Βρισκόμαστε πλέον σε στάδιο ολοκλήρωσης του έργου, παρά τις δυσκολίες που σημειώθηκαν κατά το παρελθόν», αναφέρει. Σύμφωνα με τον κ. Κουσενίδη ολοκληρώνονται αυτήν την περίοδο οι εργασίες πυροπροστασίας της βιβλιοθήκης, ο οποίες θα επεκταθούν και σε όλο το κτίριο του Βιολογικού.

Από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Χρυσάφης, καθηγητής του τμήματος Φυσικής ΑΠΘ αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι οι εργασίες στο πρώην «Στέκι στο Βιολογικό» θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει πιο γρήγορα. «Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι οικοδομικές εργασίες, θα έπρεπε ταυτοχρόνως να τρέχουν οι διαδικασίες για τον λοιπό εξοπλισμό, διότι εάν γίνουν ενστάσεις στις διαγωνιστικές διαδικασίες θα υπάρξουν νέες καθυστερήσεις», εκτιμά ο ίδιος. «Το έργο χαίρει πλήρους ομοφωνίας από την ακαδημαϊκή κοινότητα και έπρεπε να γίνει καθώς πλέον θα αναβαθμιστεί συνολικά η ΣΘΕ», τονίζει ο κ. Χρυσάφης.

Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων

«Η αναβάθμιση και βελτίωση των κτιριακών υποδομών του ΑΠΘ είναι από τους βασικούς στόχους της πρυτανείας», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Φείδας. Σε αυτό το πλαίσιο, παραδίδεται σύντομα το κτίριο Φυτικής Παραγωγής του τμήματος Γεωπονίας, στο αγρόκτημα του ΑΠΘ, στην περιοχή του Αεροδρομίου. Επιπλέον, την ερχόμενη εβδομάδα ξεκινούν οι εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης του κτιρίου της Νέας Φιλοσοφικής, όπου θα αλλάξει η πρόσοψη του κτιρίου, θα τοποθετηθούν νέοι υαλοπίνακες, θερμομονωτικό υλικό και νέα συστήματα θέρμανσης. 

«Λόγω των καταλήψεων υπήρξαν καθυστερήσεις στις εργασίες αναβάθμισης της Φιλοσοφικής Σχολής και εντός Απριλίου θα ολοκληρωθεί και η ενεργειακή αναβάθμιση του γυάλινου κτιρίου της ΣΘΕ», αναφέρει ο πρύτανης του ΑΠΘ. Στόχος των νέων πρυτανικών Αρχών, όπως υπογραμμίζει ο κ. Κουσενίδης είναι μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας τους, να αναβαθμιστεί συνολικά η εικόνα του κάμπους. 

Ο αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Υποδομών αναφέρει στη «ΜτΚ» πως έχει ήδη δρομολογήσει συναντήσεις με τους Κοσμήτορες και προέδρους όλων των σχολών και τμημάτων του ΑΠΘ προκειμένου να γίνει μία εκτενής καταγραφή των αναγκών που υπάρχουν και των συντηρήσεων που πρέπει να γίνουν. «Με τη συνδρομή της τεχνικής υπηρεσίας, θα προχωρήσουμε σταδιακά στη συντήρηση όλων των κτιρίων του ΑΠΘ. Φυσικά, ανάλογα με τη φύση των προβλημάτων, θα υπάρξει και μία προτεραιοποίηση. 

Είναι γνωστό ότι η οικονομική κρίση χτύπησε και τα πανεπιστήμια που τα περασμένα χρόνια ήταν υποχρηματοδοτούμενα. Με τη συνδρομή και του υπουργείου Παιδείας, θα βαδίσουμε συντεταγμένα για να εξασφαλίσουμε τους απαιτούμενους πόρους και να προχωρήσουμε στην αναβάθμιση του ΑΠΘ», τονίζει ο κ. Κουσενίδης.

Το… αποτύπωμα των καταλήψεων

Μετά από δύο μήνες καταλήψεων, με φόντο την ψήφιση του νόμου για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστήμιων, στη ΣΘΕ απαιτούνται να υλοποιηθούν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης καθώς, όπως προκύπτει και από την αυτοψία της «ΜτΚ», έχουν προκληθεί διαφόρων ειδών καταστροφές. 

Συγκεκριμένα, έχουν προκληθεί φθορές στο φουαγιέ των διαδρόμων του υπογείου και των πρώτων ορόφων του κεντρικού κτιρίου της ΣΘΕ. Τα γκράφιτι και συνθήματα βρίσκονται απ’ άκρη, σ’ άκρη στους τοίχους των σχολών ενώ καταστροφές έχουν σημειωθεί και σε μαρμάρινες σκάλες που μέρος τους καταστράφηκε προκειμένου να «αξιοποιηθούν» τα μάρμαρα ως «πολεμοφόδια».

Ο Κωνσταντίνος Χρυσάφης, καθηγητής του τμήματος Φυσικής ΑΠΘ μεταφέρει πως στο κεντρικό κτίριο της ΣΘΕ έχουν προκληθεί φθορές σε αίθουσες διδασκαλίας όπου πέραν από τα συνθήματα διαφόρων ειδών στους τοίχους, έσπασαν πόρτες και λουκέτα. Οι δε προτζέκτορες, όπως περιγράφει, μόλις τοποθετούνται… εξαφανίζονται! «Οι ζημιές εκτιμώ πως ανέρχονται σε χιλιάδες ευρώ», λέει ο κ. Χρυσάφης. Σημειώνεται ότι κάποιες πόρτες και λουκέτα που είχαν σπάσει έχουν ήδη αποκατασταθεί.

Από την πλευρά του ο πρύτανης του ΑΠΘ περιγράφει πως «Γίνεται η σχετική καταγραφή ώστε να προχωρήσουμε στις απαραίτητες ενέργειες. Οι φθορές που έχουν σημειωθεί αφορούν κυρίως σε οπτική ρύπανση. Έχουμε ήδη ξεκινήσει την καταγραφή των ζητημάτων, τόσο οικονομικών όσο και τεχνικών, που απασχολούν τα τμήματα του πανεπιστήμιου».

Ο Ηλίας Σαββίδης, καθηγητής του τομέα Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων στη ΣΘΕ ξεκαθαρίζει στη «ΜτΚ» πως κατά τη διάρκεια των καταλήψεων κανείς δεν πλησίασε τον χώρο του εργαστηρίου όπου βρίσκεται μικρός πυρηνικός αντιδραστήρας -υποκρίσιμος όπως λέγεται- και χρησιμοποιείται μόνον για εκπαιδευτικούς σκοπούς. 

«Σε ανύποπτο χρόνο, πριν τις καταλήψεις, παραβιάστηκε ένα λουκέτο σε εξωτερική πόρτα που οδηγεί σε θωρακισμένη πόρτα όπου βρίσκεται μέσα ο υποκρίσιμος αντιδραστήρας. Ωστόσο, αποτελεί ερώτημα το πώς όταν η σχολή κλείνει για μαθήματα και ερευνητικές δραστηριότητες, μπορεί ο καθένας να μπαίνει μέσα. Δεν αποτελεί λύση η επέμβαση της Αστυνομίας διότι οι φοιτητές δεν είναι εγκληματίες όμως, μέσα σε αυτούς παρεισφρέουν και άλλα στοιχεία που πρέπει να απομονωθούν. Προσωπική μου άποψη είναι ότι το ίδρυμα θα έπρεπε να φυλάσσεται με περίφραξη και να εισέρχονται μόνον όσοι έχουν σχέση με αυτό», τονίζει ο κ. Σαββίδης.

Αμφιθέατρο στο κεντρικό κτίριο της ΣΘΕ.

Σπασμένα μάρμαρα στην πλαϊνή είσοδο της ΣΘΕ.

Φθορές σε τοίχο όπου καταστράφηκε γυψοσανίδα.

Σε αναμονή για τον προσεισμικό έλεγχο

Σε αναμονή βρίσκεται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για να «περάσει» από προσεισμικό έλεγχο, στο πλαίσιο του προγράμματος πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του ΟΑΣΠ και υλοποιείται από μηχανικούς του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Σύμφωνα με τον κ. Φείδα, το ΑΠΘ έχει περάσει όλα τα προαπαιτούμενα στοιχεία στην πλατφόρμα απογραφής του ΤΕΕ και αναμένονται οι επιτροπές του Επιμελητηρίου που θα προχωρήσουν στους σχετικούς ελέγχους.

Ο κ. Κουσενιδής ερωτώμενος για τον προσεισμικό έλεγχο λέει πως στο ΑΠΘ έχουν γίνει κατά το παρελθόν μελέτες, από την Πολυτεχνική Σχολή για την καταγραφή της κατάστασης όλων των κτιρίων του ΑΠΘ. «Οι μελέτες αυτές, σε συνδυασμό με την ενέργεια που έχει ξεκινήσει από το ΤΕΕ/ΤΚΜ για τον προσεισμικό έλεγχο όλων των δημοσίων κτιρίων, θα συμβάλουν στο να ξεκινήσουν οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στα κτίρια του ΑΠΘ». Ο κ. Κουσενίδης λέει τέλος πως «αναλάβαμε τη διοίκηση του ΑΠΘ έναν χρόνο προτού συμπληρωθούν 100 χρόνια λειτουργίας του. Βούλησή μας είναι να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά ώστε όταν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης γιορτάσει τα 100 χρόνια λειτουργίας του, να έχει διαφορετική όψη από αυτήν που έχει σήμερα. Ο κ. πρύτανης αλλά και όλοι οι αντιπρυτάνεις δουλεύουμε προς αυτήν την κατεύθυνση».