Του Γιάννη Μυλόπουλου

Καθηγητή, πρώην πρύτανη ΑΠΘ

Ο νόμος με τον οποίον ιδρύονται ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι κατάφωρα αντισυνταγματικός. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συνταγματολόγος για να αντιληφθεί την έννοια του «απαγορεύεται» η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες, που ρητά προβλέπει το άρθρο 16 του Συντάγματος.

Γι’ αυτό, άλλωστε, μέχρι σήμερα καμία κυβέρνηση δεν διανοήθηκε να ιδρύσει ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς συνταγματική αναθεώρηση.

Κι ακόμη, τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Σύνταγμα, είναι δημόσια και αυτοδιοικούμενα και όχι κρατικά. Επομένως ο όρος «μη κρατικά» που χρησιμοποιείται για τα ιδιωτικά επιστρέφεται ως ψευδεπίγραφος.

Η σφοδρή αντίδραση, πάντως, στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο οφείλεται στο γεγονός ότι με αυτό η κυβέρνηση δίνει τη χαριστική βολή στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, προκειμένου να ανοίξει τον δρόμο στην ιδιωτική.

Πρώτα ήρθε το νομοσχέδιο για την ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας, με το οποίο τα ελληνικά πανεπιστήμια διασύρθηκαν ως άντρα ανομίας. Τελικά η πανεπιστημιακή αστυνομία αποσύρθηκε ως άνευ αντικειμένου. Στη συνέχεια ήρθε το νομοσχέδιο της Ενιαίας Βάσης Εισαγωγής, με το οποίο 20.000 υποψήφιοι απορρίφθηκαν ετησίως, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν διαθέσιμες θέσεις στα πανεπιστήμια γι’ αυτούς.

Με συνέπεια να τρίβουν τα χέρια τους οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών κολεγίων, προς τα οποία κατευθύνθηκαν όσοι αποκλείστηκαν από τα πανεπιστήμια και δεν είχαν την ευκαιρία να φύγουν στο εξωτερικό.

Επιπλέον αυτών όμως, τα πανεπιστήμια υφίστανται τελευταία και μια σφοδρή επίθεση υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης.

Η Ελλάδα είναι σήμερα η τελευταία χώρα στην Ευρώπη ως προς τη δημόσια χρηματοδότηση της Παιδείας. Με μόλις 2,8% του ΑΕΠ ετησίως, την ώρα που η μέση ευρωπαϊκή δημόσια χρηματοδότηση είναι της τάξης του 5,6%.

Ειδικότερα για τα πανεπιστήμια, ενώ η χρηματοδότηση για την κάλυψη των λειτουργικών τους δαπανών προ κρίσης, το 2010, ήταν 380 εκατομμύρια ευρώ, σήμερα έχει συρρικνωθεί στα μόλις 130. Η δημόσια χρηματοδότηση, δηλαδή, των πανεπιστημίων έχει μειωθεί σήμερα στο 1/3 εκείνης που ελάμβαναν προ κρίσης.

Εκεί, όμως, που η υποβάθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων γίνεται ακόμη χειρότερη, είναι στην υποστελέχωσή τους.

Στην Ελλάδα, η μέση αναλογία καθηγητών προς φοιτητές είναι 1:47 ή έστω 1:35, αν ληφθούν υπόψη μόνον οι ενεργοί φοιτητές. Όταν η αντίστοιχη μέση αναλογία στην Ευρώπη είναι 1 καθηγητής ανά 13 φοιτητές.

Αρκεί να υπενθυμιστεί ότι η σημερινή κυβέρνηση ανέτρεψε αυτό που είχε θεσμοθετήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το οποίο κάθε αφυπηρέτηση καθηγητή, συνοδεύονταν υποχρεωτικά από μια αντίστοιχη νέα θέση.

Έτσι, από το 2019 μέχρι σήμερα, για κάθε τρεις αφυπηρετήσεις μόνον οι δύο αναπληρώνονται με νέες θέσεις.

Γίνεται φανερή η πλάνη της κυβερνητικής προπαγάνδας, ότι η μοναδικότητα της Ελλάδας συνίσταται στο ότι δεν επιτρέπει ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Το παράδειγμα της Ευρώπης, άλλωστε, αποδεικνύει ότι αυτά δεν προσελκύουν περισσότερο από το 5% του συνολικού φοιτητικού πληθυσμού, καθώς είναι ποιοτικά κατώτερα των καλά χρηματοδοτημένων και στελεχωμένων εκεί δημόσιων πανεπιστημίων.

Η πραγματική μοναδικότητα της Ελλάδας συνίσταται στο ότι μόνον αυτή συρρικνώνει και απαξιώνει τα πολύ καλού επιπέδου δημόσια πανεπιστήμιά της, για να ανοίξει τον δρόμο στα ιδιωτικά.

Αν η κυβέρνηση πράγματι, όπως ισχυρίζεται, ενδιαφέρονταν για τα δημόσια πανεπιστήμια, θα έκανε ό,τι και η υπόλοιπη Ευρώπη: Πρώτα θα τα ενίσχυε οικονομικά και με νέο ακαδημαϊκό προσωπικό και μετά, δια της νόμιμης οδού, θα ίδρυε ιδιωτικά.

Η εκτός συνταγματικής νομιμότητας ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και μάλιστα σε βάρος της δημόσιας, είναι σαφές ότι γίνεται χάριν των οικονομικών συμφερόντων που αναμένουν να επωφεληθούν.