Σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας σημαίνουν με επιστημονικούς όρους τα αρχικά Aids (σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα κατά της ασθένειας). Ουσιαστικά την 1η Δεκεμβρίου το θέμα που προτάσσεται δεν είναι τόσο οι διάφορες φοβίες και οι καταδίκες για τις επιλογές στην ερωτική ζωή των ατόμων, αλλά βασικά η σωστή πληροφόρηση και η γνώση δεδομένου ότι χωρίς αυτές η ασθένεια φθάνει στις ανεξέλεγκτες επιδημικές μορφές της, όπως συμβαίνει στην Αφρική.
Τη δεκαετία του `80, όταν καταγράφηκε το σύνδρομο, οι πρώτοι θάνατοι προήλθαν από το χώρο της τέχνης, του θεάματος, της διαφήμισης. Η απώλεια του Ροκ Χάτσον δημιούργησε μια τρομερή αίσθηση και αμέσως εξαπλώθηκε ένας πανικός που μετατράπηκε σε σεξουαλική αναστολή. Η παγκόσμια εκστρατεία εράνων, πληροφόρησης αλλά και φροντίδας της Ιατρικής να βρεθούν τα κατάλληλα φάρμακα ήταν τα πρώτα βασικά στοιχεία που μετέφερε το Aids.

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΤΖΙΑ
Το σινεμά κινητοποιήθηκε, μια και το θέμα, αγωνιακό μεν αλλά και αρκετά σκανδαλοθηρικό, προκάλεσε τη δημιουργία πολλών ταινιών. Να προτάξω εκείνες που ασχολούνται με πραγματικά πρόσωπα. Το 1986 οι ΗΠΑ συνταράσσονται από το θάνατο της Τζία Καράντζι, γνωστής ιδίως ως Τζία. Πέθανε στα 26 της από Aids με βασική αιτία τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ήταν ένα πανέμορφο μοντέλο κι έτσι προήλθε η γνωστή τηλεταινία Τοπ Μόντελ με την Αντζελίνα Τζολί να βραβεύεται δικαίως για τον τραγικό ρόλο της.

Στην παραγωγή καλωδιακής τηλεόρασης είδαμε μια εξαιρετική δουλειά του Στίβεν Σόντερμπεργκ το Behind the candelabra, ιστορία του εκκεντρικού Λιμπεράτσε που πέθανε στα 67του στο τέλος της δεκαετίας του `80 σαφώς από Aids. Ο επίσης χρόνια εραστής του Σκοτ Τόμσον (τον υποδύθηκε ο Ματ Ντέιμον) ισχυρίζεται πως ο Λιμπεράτσε μετέδωσε τον ιό σε τρεις ερωτικούς συντρόφους του. Ήταν οι Κρίστοφερ Άντλερ, Μπομπ Φίσερ, Κάρι Τζέιμς, που όλοι πέθαναν.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
Σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα βασίζεται και το οσκαρικό φιλμ Dallas Byers Club με εξαιρετικό τον Μάθιου Μακόναχι. Είναι η περίπτωση κάποιων πασχόντων από τον ιό, που, παρακάμπτοντας την τυπική ιατρική, αναζητούσαν εναλλακτικές θεραπείες του Aids. Στην προσπάθεια αυτή έφθασαν σε σύγκρουση με τη δικαιοσύνη.

Στα 1993 η Γαλλία συνταράχθηκε από το θάνατο από Aids του ιδιαίτερα ταλαντούχου Σιρίλ Κολάρ μόλις 36 χρόνων. Σκηνοθέτης, ηθοποιός, σεναριογράφος και μουσικός είχε βραβευθεί ένα χρόνο νωρίτερα για την τολμηρότατη ταινία του Άγριες νύχτες, ουσιαστικά την αυτοβιογραφία του.

Και μια και αναφέρομαι στη θεραπευτική αγωγή, να θυμίσω την τηλεοπτική παραγωγή του Ρότζερ Σπότισγουντ Και η ζωή συνεχίζεται, όπου παρακολουθούμε τις εντατικές και δύσκολες προσπάθειες ομάδας ερευνητών γιατρών να ανακαλύψουν τα κατάλληλα φάρμακα για την ασθένεια.

ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
Τώρα, κάποιες ταινίες μπορεί να ακολούθησαν- έστω και παρά τις αρχικές προθέσεις των δημιουργών- μια ηθικολογική στάση, μια τιμωρητική αντίληψη. Το παρατηρώ στην πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά του Μάικ Φίτζις Εραστές για μια νύχτα, όπου οι ήρωες επισκέπτονται στο νοσοκομείο το φίλο τους (Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ) που πάσχει από Aids., Ο γνωστός Λάρι Κλαρκ, που γύρισε μια σειρά ταινίες για την εφηβική παραβατικότητα, υπέγραψε και το Kids. Μεταξύ των άλλων παρατηρούμε την απαράδεκτη συμπεριφορά ενός εφήβου που, ενώ γνώριζε πως πάσχει από Aids, συνέχιζε να κάνει έρωτα με διάφορα κορίτσια μεταδίδοντάς τους τον ιό.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΥ ΧΑΝΚΣ
Φυσικά η πιο γνωστή ταινία γύρω από το Aids είναι το οσκαρικό Philadelphia του Τζόναθαν Ντέμι με τον Τομ Χάνκς εξαιρετικό στο ρόλο του, πειστικό σε όλα τα επίπεδα να κερδίζει δικαίως το Όσκαρ. Η ταινία κέρδισε και το Όσκαρ τραγουδιού (Streets of Philadelphia με τον Μπρους Σπρίνγκστιν). Η σκιαγραφία του βασικού ήρωα γίνεται με μια διαδικασία που θα λέγαμε ότι είναι της μέσης οδού. Παρά τις συγκινητικές στιγμές, η σκηνοθεσία δείχνει τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές του, την τραγωδία που έρχεται και μας αφήνει να καταλάβουμε πως όλα αυτά ήταν θέμα των επιλογών του.

ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Σχετικά με το AIDS υπάρχει η συγκλονιστική οσκαρική ταινία Precious. Η δυστυχής μικρή μαύρη κοπέλα μαθαίνει το θάνατο του πατέρα της- που τη βίαζε συνεχώς- από AIDS. Είναι πλέον με συνεχείς αμφιβολίες για το τι μπορεί να της συμβεί. Ακόμα, στις Ώρες του Στίβεν Ντάλντρι ο Εντ Χάρις παίζει ένα σύντομο ρόλο πάσχοντα από AIDS. Η εμφάνιση του φθίνοντα ήρωα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και στενόχωρη.

ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

Ψάχνοντας για ελληνικές ταινίες, θα συναντήσουμε πολύ λίγες. Ξεχωρίζω τις Θετικές ιστορίες των Δημήτρη Παπαθανάση, Χάρη Σταθόπουλου, Δημήτρη Άντζου, Θανάση Τότσικα Δημήτρη Μπαβέλα. Με τίτλους Δωμάτιο μηδέν, Το λάθος, Αίθουσα αναμονής, Αφού με ξέρεις, Θετικό, Said έχουμε έξι διαφορετικές ιστορίες γύρω από το Aids.Με δράμα ή χιούμορ, με αγωνία ή ένταση καταγράφονται έξι διαφορετικές περιπτώσεις αμέλειας ή λάθος συμπεριφορών.

Επισημαίνω ακόμη το ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή Ruins: Οροθετικές γυναίκες, το χρονικό μιας διαπόμπευσης. Βασίζεται στα γεγονότα τις παραμονές των εκλογών του 2012, όταν η αστυνομία προσήγαγε τοξικομανείς γυναίκες, τις υπέβαλε σε υποχρεωτικά τεστ για το HIV και όσες ήταν οροθετικές, τις παρέπεμψε, επειδή εκδίδονταν χωρίς προφυλάξεις. Ακολούθησαν διαμαρτυρίες.
Αυτό είναι, λοιπόν, το Aids, αυτές είναι οι κινηματογραφικές μαρτυρίες των 35 περίπου χρόνων από τότε που ο παγκόσμιος πληθυσμός έμαθε την αλήθεια γύρω από τον ιό, αλλά και παραπληροφορήθηκε από μύθους.