Στη μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε λίγο μετά την ψηφοφορία στη Βουλή της Συμφωνίας των Πρεσπών, η ΝΔ επιβεβαιώνει την κυριαρχία της στην κεντρική Μακεδονία, με τη διαφορά στην πρόθεση ψήφου να έχει φτάσει στις 20 μονάδες έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να διευρύνει σημαντικά τα νούμερά του στο κρίσιμο ζήτημα της καταλληλότητας ως πρωθυπουργός.

Στο ερώτημα της πρόθεσης ψήφου η ΝΔ συγκεντρώνει ποσοστό 36,4% και είναι καθαρά πρώτο κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται δεύτερος με 16,4%, ενώ έπονται η Χρυσή Αυγή με 8%, το Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ) με 5,3% και το ΚΚΕ με 5%. Αυτά είναι τα πέντε κόμματα που θα έμπαιναν στη Βουλή αν η επόμενη κάλπη στηνόταν μόνο στην κεντρική Μακεδονία. Κι αυτό γιατί η Ένωση Κεντρώων περιορίζεται στο 2,8% και οι ΑΝΕΛ στο 1% -όπως και το Ποτάμι. Ιδιαίτερα υψηλό παραμένει το ποσοστό των αναποφάσιστων, που φτάνει το 17,2%.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αυξομειώσεις των εκλογικών ποσοστών των δύο μεγάλων κομμάτων σε σχέση με το προηγούμενο Πολιτικό Βαρόμετρο της εταιρίας, που είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο Ιούλιο. Η ΝΔ εμφανίζει άνοδο 4 μονάδων και δείχνει να ευνοείται από τα «απόνερα» του μακεδονικού, καθώς τον Ιούλιο συγκέντρωνε 32,4%. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του παρουσιάζει στασιμότητα: το 16% του Ιουλίου έχει μετατραπεί σε 16,4%, την ίδια στιγμή που η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων έχει αυξηθεί σημαντικά. Τον Ιούλιο η ΝΔ προηγούνταν κατά 16,4 μονάδες, τώρα η διαφορά έφτασε στο 20%.

Σχετικά με τις συσπειρώσεις των ψηφοφόρων των κομμάτων: στη ΝΔ είναι αρκετά υψηλή καθώς έχει φτάσει το 84,3%, το ίδιο και στη Χρυσή Αυγή (85%), το ΚΙΝΑΛ (84,1%)  και το ΚΚΕ (83,5%). Αντίθετα, πιο χαμηλές είναι οι συσπειρώσεις των ψηφοφόρων της Ένωσης Κεντρώων (71,9%) και του ΣΥΡΙΖΑ (55,7%), κάτι που σημαίνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων που το 2015 είχαν επιλέξει το κυβερνητικό κόμμα, είτε έχει μεταπηδήσει στους αναποφάσιστους είτε έχει «μετακομίσει» σε άλλα κόμματα. Εδώ ενδιαφέρον έχουν και οι απευθείας εισροές της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ -ένας παράγοντας που για τους εκλογολόγους είναι πολύ κρίσιμος- με τη ΝΔ να κερδίζει 19,5% της δύναμής της από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο ερώτημα «ποιο κόμμα πιστεύετε ότι θα κερδίσει τις εκλογές;» το μεγαλύτερο ποσοστό προβλέπει νίκη της ΝΔ χωρίς αυτοδυναμία (το πιστεύει το 42,1% των ερωτηθέντων), ενώ ακολουθούν το σενάριο της νίκης της ΝΔ με αυτοδυναμία (28,7%) και πολύ πιο χαμηλά το σενάριο της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς αυτοδυναμία (11,4%) και της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ με αυτοδυναμία -το οποίο πιστεύει το 5,3% των ερωτηθέντων.

Σε ό,τι αφορά την καταλληλότητά του ως πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προηγείται με διαφορά 20,4 μονάδες του Αλέξη Τσίπρα, με τον πρόεδρο της ΝΔ να έχει διευρύνει σημαντικά τα ποσοστά του. Από 24,5% που είχε τον Ιούλιο, σε 36,8% σήμερα. Αυξημένα πάντως κατά 2,4% είναι και τα ποσοστά των ψηφοφόρων που θεωρούν τον κ. Τσίπρα ως τον πιο κατάλληλο για πρωθυπουργό.  

«Όχι» στη Συμφωνία των Πρεσπών λέει το 77%

Διακομματική δυσαρέσκεια για τη Συμφωνία των Πρεσπών καταγράφει η δημοσκόπηση της εταιρίας «to the point» που έγινε για λογαριασμό της «ΜτΚ». Σχεδόν 8 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν δυσαρεστημένοι από την πρόταση που υπέγραψε η κυβέρνηση με τη γειτονική χώρα και στη συνέχεια ψήφισε η Βουλή, ενώ η συμφωνία έχει δυσαρεστήσει πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους που το 2015 ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην κεντρική Μακεδονία! Ταυτόχρονα, οι ερωτηθέντες κατά μεγάλη πλειοψηφία εκφράζουν τον προβληματισμό τους και για τη θέση που κράτησε στο ζήτημα η ΝΔ, καθώς περίπου 7 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν ότι η στάση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Στο βασικό ερώτημα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα κλήθηκαν να απαντήσουν αν είναι ικανοποιημένοι ή δυσαρεστημένοι από τη συμφωνία που υπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση με την κυβέρνηση των Σκοπίων. Εδώ, το 77% των ερωτηθέντων δηλώνει δυσαρεστημένο και μόλις το 17,5% ικανοποιημένο, ενώ το 4,3% απαντά «αδιάφορο». Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι το ποσοστό της δυσαρέσκειας υπήρξε στο πρόσφατο παρελθόν ακόμη μεγαλύτερο, καθώς στην προηγούμενη μέτρηση της εταιρίας που είχε γίνει μόλις είχε υπογραφεί η συμφωνία το ποσοστό των δυσαρεστημένων είχε φτάσει στο 84%. Παρ’ όλ’ αυτά και το 77% που δηλώνουν και σήμερα δυσαρεστημένοι παραμένει ένα πολύ υψηλό ποσοστό για την περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας.

Ενδιαφέρον έχει και η ανάλυση  που κάνει η εταιρία ως προς τους ψηφοφόρους των κομμάτων και τις απόψεις τους για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Έτσι το 55,4% των ψηφοφόρων που το 2015 είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ δηλώνουν δυσαρεστημένοι (και μόνο το 38,6% δηλώνει ικανοποιημένο) κάτι που σημαίνει ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη ούτε των οπαδών του κυβερνητικού κόμματος. Από εκεί και πέρα δυσαρεστημένοι δηλώνουν οι ψηφοφόροι της ΝΔ κατά 86,5%, του ΚΙΝΑΛ κατά 87,8%, του Ποταμιού κατά 89,1%, της Ένωσης Κεντρώων κατά 93,1%, των ΑΝΕΛ κατά 90,2% και της Χρυσής Αυγής κατά 94,5%. Εμφανώς πιο χαμηλά είναι τα ποσοστά δυσαρέσκειας ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΚΚΕ (75,7%), αλλά και εδώ τα νούμερα είναι υψηλά.

Ένα ερώτημα που τέθηκε στην έρευνα είναι το κατά πόσο το σύνολο των ψηφοφόρων θεωρεί ότι στο θέμα της συμφωνίας με τα Σκόπια η πολιτική της ΝΔ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Εδώ το «όχι» φτάνει το 66,7%, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ερωτηθέντες έχουν επιφυλάξεις για τη στάση της ΝΔ, χωρίς πάντως να υπάρχει διευκρίνιση για το τι σημαίνει αυτό. Εδώ πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό το ερώτημα δείχνουν προβληματισμένοι και οι ίδιοι οι ψηφοφόροι της ΝΔ: το 46,1% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η πολιτική του κόμματος στο συγκεκριμένο θέμα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ το 50,3% υποστηρίζει  το αντίθετο.

Από το συγκεκριμένο κομμάτι της έρευνας προκύπτει ότι η κοινή γνώμη διατηρεί πολύ σοβαρές ενστάσεις για τη συμφωνία με τη γειτονική χώρα, κρατώντας αποστάσεις από την κυβέρνηση, ενώ διατηρεί μεγάλες επιφυλάξεις και για την πολιτική που ακολούθησε η ΝΔ στο μακεδονικό. 

«Ναι» στο ευρώ, «όχι» στη Βουλή

Ηχηρό «ναι» στο ευρώ, αλλά έντονες επιφυλάξεις σε θεσμούς όπως η κυβέρνηση, το κοινοβούλιο και η αντιπολίτευση, λένε οι πολίτες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση της εταιρίας «to the point» που πραγματοποιήθηκε στην κεντρική Μακεδονία.

Τρεισήμισι χρόνια μετά τη δραματική διαπραγμάτευση του καλοκαιριού του 2015, που παρ΄ ολίγον να οδηγήσει τη χώρα εκτός ευρωζώνης, η εμπιστοσύνη των Μακεδόνων στο ευρωπαϊκό νόμισμα δείχνει να έχει επανέλθει. Αυτό προκύπτει από τις απαντήσεις στο ερώτημα που τέθηκε στην έρευνα και ήταν το εξής: «Ποιο νόμισμα πιστεύετε πως εγγυάται καλύτερη προοπτική για τη χώρα, το ευρώ ή η δραχμή;». Το 77,7% των ερωτηθέντων τάχθηκε υπέρ του ευρώ και μόνο το 20,5% υπέρ της δραχμής.

Μάλιστα, οι φίλοι του ευρώ καταγράφουν άνοδο της τάξης του 7,2% σε σχέση με το ερωτηματολόγιο του περασμένου Ιουλίου, όταν στην ίδια έρευνα το ποσοστό του «ναι» στο ευρώ ήταν 70,5%. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν εδώ οι διαφοροποιήσεις στις προτιμήσεις υπέρ του ευρώ ή υπέρ της δραχμής ανάλογα με την πολιτική προτίμηση των ερωτηθέντων. Οι πιο φανατικοί υπέρμαχοι του ευρώ είναι οι φίλοι του Ποταμιού (λένε «ναι» στο ευρώ κατά  90%), ενώ ακολουθούν (να η έκπληξη) οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ (λένε 87,2% «ναι» στο ευρώ) και στη συνέχεια κατά σειρά οι φίλοι του ΚΙΝΑΛ (80%), της ΝΔ (79,3%), του ΣΥΡΙΖΑ (να η δεύτερη έκπληξη) που δηλώνουν υπέρ του ευρώ κατά 77,2%, αλλά και της Χρυσής Αυγής (να και η τρίτη έκπληξη) που είναι υπέρ του ευρώ κατά 76,4%. Αντίθετα, πιο επιφυλακτικοί απέναντι στο ευρώ δηλώνουν οι ψηφοφόροι της Ένωσης Κεντρώων (κατά 69,7%) και των ΑΝΕΛ (62,1%).

Αντίστοιχα, πιο φανατικοί υπέρ της δραχμής δείχνουν οι φίλοι των ΑΝΕΛ («ναι» στη δραχμή κατά 32,9%) και της Ένωσης Κεντρώων κατά 30,4%, ενώ κατά πολύ λιγότερο φίλοι του παλιού μας νομίσματος είναι οι οπαδοί τόσο του ΚΚΕ όσο και του Ποταμιού (κατά 10%).

Ένα ερώτημα που έθεσε η έρευνα αφορούσε την πίστη της κοινής γνώμης προς τους θεσμούς της χώρας. Εδώ, στην πρώτη θέση και με μεγάλη διαφορά αναδεικνύεται η δικαιοσύνη, καθώς το 55,6% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι είναι ο θεσμός που συμβάλλει περισσότερο στην εξυγίανση της δημόσιας ζωής της χώρας. Στη δεύτερη θέση και με μεγάλη απόσταση έρχεται η κυβέρνηση -που ψηφίστηκε από το 14,4% των ερωτηθέντων- ενώ έπονται με πολύ χαμηλά ποσοστά το κοινοβούλιο (7,5%), τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (7,4%) αλλά και η αντιπολίτευση με 5%.

Πιο μεγάλη εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη δείχνουν οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ (κατά 76%), της ΝΔ (63,9%) και στη συνέχεια των ΑΝΕΛ (58%), ενώ οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ εμπιστεύονται τη δικαιοσύνη σε ποσοστό 49,4%. Την κυβέρνηση εμπιστεύονται πιο πολύ οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ (21%), το κοινοβούλιο οι οπαδοί του Ποταμιού (18,5%) της Ένωσης Κεντρώων (15%) και του ΚΙΝΑΛ (11,2%), τα ΜΜΕ οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ κατά 10,4%, και την αντιπολίτευση οι ψηφοφόροι της Ένωσης Κεντρώων (κατά 11,5%) και της Χρυσής Αυγής (10,4%), ενώ αντίθετα οι οπαδοί της ΝΔ την εμπιστεύονται μόλις κατά 6%. 

Καθαρή πρωτιά του Τζιτζικώστα, εκτίναξη της Αχτσιόγλου

Αρνητικά κρίνουν σχεδόν εφτά στους δέκα πολίτες της Μακεδονίας το κυβερνητικό έργο στην περιοχή. Παρά την ελαφρά βελτίωση που κατέγραψαν οι κυβερνητικοί δείκτες, οι πολίτες της κεντρικής Μακεδονίας, όπως προκύπτει από την έρευνα της εταιρείας «to the point» για τη «ΜτΚ», εξακολουθούν να κρίνουν αρνητικά το συνολικό έργο της κυβέρνησης στην περιοχή.

Στο ερώτημα «πώς αξιολογείτε το μέχρι σήμερα έργο της κυβέρνησης σε σχέση με την περιοχή σας;» το 68,4% απαντά αρνητικά, το 16,6% θετικά και το 14,4% ούτε αρνητικά ούτε θετικά. Μάλιστα η αρνητική αποτίμηση του κυβερνητικού έργου δείχνει να παγιώνεται, αν δούμε και την πορεία των σχετικών απαντήσεων στο συγκεκριμένο ερώτημα. Τον Δεκέμβριο του 2016, όταν έγινε και η πρώτη μέτρηση, το 69,1% το έκρινε αρνητικά, έξι μήνες αργότερα το ποσοστό αυτό αυξήθηκε και έφτασε στο 73,1%, που αποτέλεσε και το αρνητικό πικ της κυβέρνησης. Το Δεκέμβριο του 2017 το αρνητικό πρόσημο της κυβέρνησης έπεσε στο 67,9%, τον Ιούλιο του 2018 ξανανέβηκε στο 72,9%, για να υποχωρήσει ξανά σήμερα στο 68,4%.

Πιο ειδικά, τώρα η μεγαλύτερη απογοήτευση για το έργο της κυβέρνησης αφορά κατά σειρά τις επιδόσεις της στην οικονομία (78,8% οι αρνητικές γνώμες), το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα (76,3%), την ασφάλεια του πολίτη (75,8%), την καταπολέμηση της ανεργίας (75,2%) και μετά τη διαχείριση των εθνικών θεμάτων, όπου συμπεριλαμβάνεται και το μακεδονικό (με 73% αρνητικές γνώμες για την κυβέρνηση). Έπονται οι αρνητικές γνώμες για την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και την προσέλευση επενδύσεων (72,4%) και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής με 71,3%, ενώ στη συνέχεια έρχονται τα ζητήματα της βελτίωσης της δημόσιας διοίκησης (69,9% οι αρνητικές γνώμες) και τα θέματα της παιδείας (69,4%).

Οι πολιτικές δημοφιλίες

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δημοφιλίες των πολιτικών προσώπων στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Εδώ ο Απόστολος Τζιτζικώστας καταγράφει μια καθαρή πρωτιά, συγκεντρώνοντας τις περισσότερες θετικές γνώμες (62,5%), αλλά και τις λιγότερες αρνητικές γνώμες (26,9%). Για την κατάταξη έχει ενδιαφέρον και ότι ο δεύτερος μετά τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας πολιτικός έρχεται σε μεγάλη απόσταση. Πρόκειται για το βουλευτή Κώστα Γκιουλέκα, που συγκεντρώσει το 48,1% των θετικών γνωμών. Στην τρίτη θέση η υπουργός εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, που κάνει την έκπληξη και αναδεικνύεται το κυβερνητικό στέλεχος με τις περισσότερες θετικές γνώμες (38%). Έπονται οι Έλενα Ράπτη με 37,3%, η Εύα Καϊλή και η Μαρία Σπυράκη με 36,2%, ο Σταύρος Καλαφάτης με 34,7%, ο Θόδωρος Καράογλου με 31,9%, ο Σωκράτης Φάμελλος με 30,2%, ο Ευάγγελος Βενιζέλος με 29,9%, ο Κώστας Χρυσόγονος με 27,9%, ο Γιάννη Αμανατίδης με 26,6% και η Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά με 22,5% θετικές γνώμες.

Σημειώστε εδώ τις πολλές αρνητικές γνώμες που συγκεντρώνει ο Ευάγγελος Βενιζέλος (59%), η Μαρία Σπυράκη (με 46,3%) αλλά και ο Κώστας Χρυσόγονος (42,6%). Επίσης, την εκτίναξη προς τα επάνω που καταγράφει από τον περασμένο Ιούλιο η Έφη Αχτσιόγλου, κερδίζοντας 10 μονάδες (είχε 28,1% θετικές γνώμες και έφτασε σήμερα τις 38%).

Η ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα διεξήχθη από την εταιρεία «to the point» από τις 24 μέχρι τις 29 Ιανουαρίου στην Κεντρική Μακεδονία, σε δείγμα 1.095 ατόμων, ανδρών και γυναικών, άνω των 17 ετών. Ήταν τηλεφωνική έρευνα, με τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία ανά νομό, όπου το μέγιστο στατιστικό λάθος είναι της τάξης του 2,7%.

Το πολιτικό εκτόπισμα της Συμφωνίας των Πρεσπών αποτυπώνεται στην έρευνα 

Του Δημήτρη Κατσαντώνη*

Η έρευνα που αφορά την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αποτελεί μέρος της γενικότερης βαρομετρικής έρευνας που διεξάγεται από την «to the point» κάθε έξι μήνες σε ολόκληρη τη Β. Ελλάδα (Ήπειρο, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία και Ανατολική Μακεδονία - Θράκη), με τον τίτλο «Egnatia Point of View». Το παρόν «κύμα» της έρευνας, το έκτο κατά σειρά, τυχαίνει να συμπίπτει με την επέτειο δέκα χρόνων από την ίδρυση της εταιρείας.

Το κεντρικό πολιτικό γεγονός, που είχε σημαντική επίδραση και στο πολιτικό κλίμα στην περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, είναι ασφαλώς η Συμφωνία των Πρεσπών. Η διαφωνία των πολιτών της περιφέρειάς μας με τη συμφωνία παραμένει ιδιαίτερα ισχυρή (77%). Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η πόλωση γύρω από αυτό το ζήτημα ανέβασε (σχεδόν διπλασίασε) το ποσοστό ικανοποίησης για τη συμφωνία (17,5%). Μια ερμηνεία αυτού του ευρήματος είναι ότι η έντονη πολιτική αντιπαράθεση εντός και εκτός κοινοβουλίου «υποχρέωσε» πολίτες φιλικά διακείμενους προς το κυβερνών κόμμα να εκδηλώσουν την υποστήριξή τους προς τη συγκεκριμένη πολιτική της κυβέρνησης, σε πιο έντονο βαθμό από αυτόν που υπήρχε πριν από έξι μήνες, από 18% (αυτών που είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ το ’15) σε 38% περίπου.

Αυτό είναι το κέρδος του ΣΥΡΙΖΑ κατά το τελευταίο εξάμηνο: η εκλογική του βάση (όπως αυτή παρουσιάζεται στην πρωτογενή πρόθεση ψήφου) έγινε πιο συμπαγής. Ενώ στο παρελθόν παρουσιαζόταν το φαινόμενο να έχουμε, σε αυτήν την κατηγορία πολιτών, πρόθεση ψήφου προς το κυβερνών κόμμα αλλά χωρίς ισοδύναμη υποστήριξη των επιμέρους πολιτικών του, τώρα παρατηρείται μία τάση ευθυγράμμισης της εκλογικής υποστήριξης με τη συμφωνία σε πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης. Ας σημειωθεί πάντως ότι παράλληλα μεγαλώνει η πολιτική απόσταση του κυβερνώντος κόμματος από σημαντική ομάδα ψηφοφόρων, που σήμερα δηλώνουν αναποφάσιστοι, ενώ το 2015 είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ.

Κερδισμένη φαίνεται να είναι και η ΝΔ, κυρίως για δύο λόγους: α) δεν αφήνει περιθώρια δημιουργίας ισχυρού πόλου «στα δεξιά της» και β) ενισχύεται στην πρόθεση ψήφου, καθιστώντας την εκλογική της επικράτηση πιο πιθανή και πιο σαφή.

Στα θετικά για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και το γεγονός της πολύ υψηλής «παράστασης νίκης», που ξεπερνά το 70% και με το 40% αυτών που πιστεύουν ότι θα κερδίσει η ΝΔ να θεωρεί πως θα κατακτήσει και την αυτοδυναμία στο επόμενο κοινοβούλιο.

*Ο Δημήτρης Κατσαντώνης είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ερευνών και επικοινωνίας «to the point»

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Φεβρουαρίου 2019