Σε ένα από τα μεγαλύτερα μητροπολιτικά πάρκα στη Βόρεια Ελλάδα φιλοδοξεί να καταστήσει ο δήμος Παύλου Μελά το χώρο του πρώην ομώνυμου στρατοπέδου, προσφέροντας εύκολη και ανοιχτή πρόσβαση στους κατοίκους και τους επισκέπτες. Στο πλαίσιο της ανάπλασης προγραμματίζονται η κατασκευή αναψυκτηρίων, ενός μουσείου εθνικής αντίστασης, χώροι πρασίνου, σχεδιασμένοι στα πρότυπα γνωστών πάρκων μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, διαδρομές για περίπατο και ποδήλατο, επιμέρους γωνιές για αναψυχή και αθλοπαιδιές, καθώς και φύτευση δεκάδων εκατοντάδων δέντρων.

Όλες αυτά συνθέτουν, μεταξύ άλλων, το σύνολο των παρεμβάσεων που θα υλοποιήσει το επόμενο διάστημα ο δήμος Παύλου Μελά στο πρώην στρατόπεδο, με σκοπό να παραδώσει στη Θεσσαλονίκη το πρώτο πρότυπο μητροπολιτικό πάρκο. Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο του προγράμματος Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΒΑ), που προωθεί η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, θα είναι οι μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ πανελλαδικά σε πρώην στρατόπεδο, με στόχο να μεταμορφώσουν τη συγκεκριμένη περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθιστώντας την προορισμό για αναψυχή και ανάπτυξη δράσεων αθλητισμού και πολιτισμού.

Μάλιστα, η εν λόγω ανάπλαση, την οποία σχεδιάζει ο δήμος Παύλου Μελά, είναι μέρος ενός μεγάλου σχεδίου που θα αναπτυχθεί σε μια έκταση 330 στρεμμάτων, που καλύπτει το πρώην στρατόπεδο, ενώ το μητροπολιτικό πάρκο πρόκειται να είναι αισθητικά καλύτερο και από το πάρκο Τρίτση στην Αθήνα.

Το φθινόπωρο αρχίζει η ανάπλαση

Η ανάπλαση του χώρου του πρώην στρατοπέδου πρόκειται να αρχίσει το επόμενο φθινόπωρο, όποτε υπολογίζεται ότι θα έχει αναδειχθεί ανάδοχος εργολάβος, ενώ η διοίκηση του δήμου καταβάλλει προσπάθειες να ολοκληρώσει το σχεδιασμό για το πάρκο σε περίπου δυο χρόνια, έχοντας στη διάθεσή της πιστώσεις ύψους 19 εκατ. ευρώ, που προέρχονται από το πρόγραμμα της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Όπως αναφέρουν στη «ΜτΚ» εκπρόσωποι της Τεχνικής Υπηρεσίας του δήμου Παύλου Μελά, η αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου θα συνδυάσει δύο κεντρικά στοιχεία: Την εύκολη και ανοιχτή πρόσβαση των πολιτών στο πάρκο από τη µία πλευρά και τη δημιουργία έργων υποδομής που θα συμβάλουν στη περιβαλλοντική εξυγίανση του χώρου, για την ασφαλή χρήση του από το κοινό.

Το έργο με τίτλο «Περιβαλλοντική αναβάθμιση και απόδοση σε κοινή χρήση του μητροπολιτικού πάρκου Παύλου Μελά», με βάση την τεχνική έκθεση που συνέταξε ο δήμος, συνθέτουν ένα σύνολο εργασιών πρασίνου (καθαρισμοί, συντηρήσεις και νέες φυτεύσεις), που μπορούν να οδηγήσουν στην περιβαλλοντική εξυγίανση, καθώς και η κατασκευή υποδομών προσβασιμότητας και ασφαλούς χρήσης από το κοινό του υπαίθριου χώρου του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά.

Τα έργα που σχεδιάζονται

Οι βασικές κατηγορίες εργασιών που περιλαμβάνονται στο έργο αφορούν: βασικές υποδομές άρδευσης, ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού, εργασίες περιβαλλοντικής αναβάθμισης, δηλαδή βελτίωση εδάφους, κοπή ξερών και επικίνδυνων δέντρων, συντήρηση - καθαρισμός υφιστάμενου πρασίνου και νέες φυτεύσεις, οριοθέτηση του χώρου, προσβάσεις, είσοδοι - έξοδοι, προσωρινά μέτρα ασφαλείας διατηρητέων κτιρίων, χάραξη - προσδιορισμός βασικών διαδρομών, κατασκευή τριών αναψυκτηρίων - παρασκευαστηρίων, εξοπλισμός πάρκου με καθιστικά, πέργολες, εξέδρες παιχνιδιού κ.ά.

Στο πάρκο θα κατασκευαστούν τρία πανομοιότυπα αναψυκτήρια, που θα διακρίνονται μεταξύ τους από το χρώμα των εξωτερικών επιφανειών τους (κόκκινο, κίτρινο και πράσινο). Πέργολα Ι, Πέργολα ΙΙ, Πέργολα ΙΙΙ. Η κατασκευή τους κρίνεται απαραίτητη, καθώς περιλαμβάνουν χώρους υγιεινής προς εξυπηρέτηση του κοινού.

Οι βασικές αρχές του σχεδιασμού της πρότασης παρέμβασης προκύπτουν από τους στόχους για περιβαλλοντική προστασία, αναβάθμιση του χώρου και απόδοση με ασφάλεια της χρήσης του στο κοινό. Επίσης, στοχεύουν στη διατήρηση και ενίσχυση των φυσικών χαρακτηριστικών του πρώην στρατοπέδου, δηλαδή του ανάγλυφου, της θέας, της βλάστησης, του φωτισμού του μέσα από την υιοθέτηση ήπιων παρεμβάσεων, αξιοποίηση και ενίσχυση της υπάρχουσας βλάστησης με σκοπό τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και του αστικού οικολογικού ρόλου της πόλης.

Επίσης υιοθετείται η ιδέα του «δενδρόκηπου» στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής εκμάθησης που μπορεί να φιλοξενεί, ενώ σχεδιάζεται η σύνδεση του πάρκου με τον ευρύτερο αστικό ιστό και την πόλη. Ενισχύεται η προσβασιμότητα και η ασφάλεια των πεζών μέσα από τον αποκλεισμό της πρόσβασης των οχημάτων, που δεν εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες, σχεδιάζονται υπαίθριοι χώρου, υιοθετούνται αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού και παρεμβάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προς την κατεύθυνση της αειφόρου ενέργειας, με μείωση των κτισμένων επιφανειών, χρήση ΑΠΕ και μεθόδων εξοικονόμησης ενέργειας στον φωτισμό κτλ.

Η εγκατάσταση και διαμόρφωση της νέας βλάστησης θα αποτελέσει συνέχεια της υφιστάμενης βλάστησης, ακολουθώντας τις εξής κατευθύνσεις: Αύξηση της δενδρώδους κάλυψης τουλάχιστον στο 50% της συνολικής ακάλυπτης έκτασης, χρήση φυτευτικού υλικού προσαρμοσμένου στις εδαφοκλιματικές συνθήκες με προτεραιότητα στα αυτοφυή ιθαγενή είδη της Μεσογείου, ενώ για τα οπωροφόρα είδη, που θα εγκατασταθούν, επιλέγονται είδη που απαιτούν ήπιες δενδροκομικές παρεμβάσεις και χαμηλές εισροές ενέργειας.

Προστασία των διατηρητέων κτισμάτων

Για την ασφάλεια των επισκεπτών εφαρμόζονται προσωρινά μέτρα προστασίας των υφιστάμενων διατηρητέων κτισμάτων. Στο επίμηκες κτίσμα στρατωνισμού, που είναι ασκεπές και σε πολύ κακή κατάσταση διατήρησης, τοποθετείται περιμετρικά μεταλλική κατασκευή - ικρίωμα. Για όλα τα κτίσματα που θα προστατευτούν από προσωρινά μέτρα ασφαλείας προβλέπεται η τοποθέτηση ενός μεταλλικού πλαισίου (θύρας) ανοιγόμενου, που θα επιτρέπει την είσοδο - έξοδο στα κτίσματα για τις περιπτώσεις που απαιτούνται εργασίες καθαρισμού ή μελετητικές εργασίες αποτυπώσεων - καταγραφών.

Όσον αφορά τις εσωτερικές διαδρομές πεζών, αυτές χαράσσονται λαμβάνοντας υπόψη την ήδη διαμορφωμένη κατάσταση, την εξυπηρέτηση των αναγκών της νέας συνθήκης που επιβάλλει ο επανασχεδιασμός του χώρου, αλλά και με σκοπό την προβολή κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο της ιστορικής αξίας των κτισμάτων και του περιβάλλοντος χώρου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Φεβρουαρίου 2019