Toυ δικηγόρου, Κωνσταντίνου Σταθογιαννόπουλου

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ν.2901/1992) κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε παιδιού για πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς διάκριση για καμία κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης «της ανικανότητας» και δεσμεύει τα κράτη μέλη ότι το δικαίωμα αυτό πρέπει να υλοποιείται στη βάση της ισότητας των ευκαιριών. Η Σύμβαση για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες κατοχυρώνει τα δικαιώματα των προσώπων με αναπηρίες σε μη διάκριση και σε συμμετοχή σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα συνεκπαίδευσης, με στόχους την προσωπική τους ανάπτυξη στο μέγιστο δυναμικό, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε μία ελεύθερη κοινωνία, και την ενίσχυση της αξιοπρέπειας, της αξίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ιδίως, διασφαλίζονται «εξατομικευμένα μέτρα υποστήριξης, σε περιβάλλοντα που μεγιστοποιούν την ακαδημαϊκή και κοινωνική ανάπτυξη, σύμφωνα με το στόχο της πλήρους ενσωμάτωσης». Διάκριση θεωρείται οποιοσδήποτε διαχωρισμός, αποκλεισμός, ή περιορισμός ενός παιδιού στη βάση της αναπηρίας του – συμπεριλαμβανομένης της άρνησης εύλογων προσαρμογών και της λήψης των απαιτούμενων μέτρων - που έχει ως σκοπό ή αποτέλεσμα να εμποδίσει ή να ακυρώσει την αναγνώριση, απόλαυση ή υλοποίηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, σε ίση βάση με τους συνομηλίκους του. Οι νόμοι 3669/2008 , 4547/2018 και η Υ.Α. 27922/Γ6/08-03-2007 (449 Β') καθορίζουν τα δικαιώματα των μαθητών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και ανάγκες και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών.

Αφού λοιπόν θεωρητικά υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο που εν δυνάμει προσαρμόζεται και εξειδικεύεται με ειδικό πρόγραμμα στο κάθε παιδί που αντιμετωπίζει δυσκολίες στο σχολείο, τί δεν λειτούργησε με το δωδεκάχρονο μαθητή στο 12ο Γυμνάσιο Καλαμαριάς και ποιός και γιατί άφησε την κατάσταση να φτάσει σε αυτό το σημείο;

Καταρχήν πρέπει να γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τις στοιχειώδεις επιστημονικές προσεγγίσεις που ο ίδιος ο νόμος προβλέπει για την αντιμετώπιση των θεμάτων ειδικής αγωγής , όλα τα παιδιά είναι εκπαιδεύσιμα και όλα τα παιδιά διαθέτουν νοημοσύνη, άρα όλα μπορούν να εκπαιδευτούν και να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, και αν κάποια παιδιά δεν παρουσιάσουν πρόοδο, αυτό αναλύεται ως απουσία κατάλληλης αντιμετώπισης ή εκπαιδευτικής παρέμβασης και όχι ως αδυναμία του μαθητή. Η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά του μαθητή, έτσι όπως τουλάχιστον περιγράφεται από τους άλλους μαθητές του σχολείου, ήταν μια κραυγή βοήθειας που δυστυχώς η εκπαιδευτική κοινότητα στάθηκε ανίκανη να κατανοήσει. Στο θυμό του παιδιού δεν απαντάς με θυμό, στην οργή του δεν απαντάς με τιμωρίες. Είναι το «κόλπο» των παιδιών με επιθετική συμπεριφορά να θέλουν να σε δοκιμάσουν και να σε βάλουν στον δικό τους δύσκολο κόσμο για να δεις πως νοιώθουν. Και εκεί έρχεται η δουλειά του εκπαιδευτικού, που δεν χρειάζεται υποχρεωτικά ιδιαίτερες γνώσεις ειδικής αγωγής. Ο δάσκαλος δεν είναι μόνο για να διδάσκει μαθήματα αλλά και συμπεριφορές. Και αφού στο θυμό και τη βία του παιδιού απαντάω με τιμωρία και απόρριψη, τότε δεν κάνω καλά τη δουλειά μου. Το σύστημα φαίνεται να λειτούργησε διεκπεραιωτικά και όχι ουσιαστικά και εκεί χάθηκε το παιχνίδι, αλλά στη βάση του είναι ένα παιδί με ιδιαίτερες ανάγκες και απέναντί του τα άλλα παιδιά που κανείς από αυτούς που όφειλε δεν τους εξήγησε τι πρέπει να κάνουν. Αντίθετα τους δίδαξαν με τις πράξεις και παραλείψεις τους να προβαίνουν σε πράξεις ρατσιστικές και αδιανόητες.

Διακόσιες αποβολές το σχολείο έδωσε στο μικρό μαθητή για να «ησυχάσει», όταν αυτός φώναζε για βοήθεια με τον τρόπο που ήξερε. Πόσες όμως ώρες έρευνας και ενασχόλησης αφιέρωσε κάποιος από τους υπεύθυνους για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος; Ο μαθητής χρειαζόταν διακόσιες αγκαλιές, διακόσια φιλιά, διακόσιες τρυφερές κουβέντες και μεγάλη υπομονή. Και αν τα υπόλοιπα παιδιά έβλεπαν τους δασκάλους τους να αντιμετωπίζουν ανθρώπινα το παιδί δεν θα είχαν οδηγηθεί σε μία τόσο απάνθρωπη συμπεριφορά. Ο ανθρωπισμός και η αγάπη διδάσκεται, όπως και το μίσος.