Μετά την ιδιωτικοποίηση, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης καταγράφει ήδη τις πρώτες θετικές εξελίξεις, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού Λιμένος Σωτήρη Θεοφάνη: Αύξηση στη διακίνηση των κοντέινερ, δραστική μείωση στο χρόνο εξυπηρέτησης των πλοίων και επανάκαμψη των μεγάλων ναυτιλιακών γραμμών. Το μεγάλο στοίχημα βέβαια είναι η επέκταση του έκτου προβλήτα, ώστε να μπορεί να υποδέχεται μεγάλα πλοία τύπου new panamax, κάτι που αναμένεται να συμβεί το 2023.

Η κοινοπραξία των ιδιωτών South Europe Gateway Thessaloniki (SEGT) Ltd, που απέκτησε το 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης έναντι 231.926 εκατ. ευρώ, σκοπεύει να δρομολογήσει άμεσα την υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων, ύψους 180 εκατ. ευρώ. Στα τέλη του 2018 ή στις αρχές του 2019 το έργο επέκτασης του έκτου προβλήτα θα έχει δημοπρατηθεί, εκτιμά ο κ. Θεοφάνης, τονίζοντας με νόημα ότι «προσδοκούμε το ελληνικό δημόσιο με τους ελεγκτικούς του μηχανισμούς να διευκολύνει αυτές τις επενδύσεις και να μη δημιουργήσει περαιτέρω καθυστερήσεις».

Η κοινοπραξία Thessaloniki South Europe Gateway Thessaloniki βρίσκεται στο τιμόνι του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης εδώ και μερικούς μήνες. Ποιος είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός;

Γίνονται κάποια μικρά βήματα, τα οποία είναι θετικά από ό,τι λένε οι πελάτες του λιμανιού, οι οποίοι είναι ευχαριστημένοι. Το μεγάλο στοίχημα για μένα είναι πώς θα κάνεις αναδιάρθρωση την εταιρεία, πώς θα την αναδιοργανώσεις και πώς θα κάνεις γρήγορα τις στρατηγικές επενδύσεις, αυτές που λέμε υποχρεωτικές, ώστε να μπορείς να έχεις χωρητικότητα. Το πρώτο που έπρεπε να λύσουμε ήταν να αυξήσουμε το επίπεδο εξυπηρέτησης, πεδίο στο οποίο έχουν γίνει σοβαρά βήματα. Οι αποδόσεις έχουν βελτιωθεί και ο χρόνος καθυστέρησης στην εξυπηρέτηση των πλοίων έχουν μειωθεί απίστευτα.

Οι μεγάλες καθυστερήσεις είχαν να κάνουν με την τρίτη βάρδια στο τελωνείο, που δεν υπάρχει πια, και με την έλλειψη πλοηγών. Αυτά τα δύο δεν έχουν αλλάξει. Τι άλλαξε και βελτιώθηκαν οι χρόνοι;

Βεβαίως οι παράμετροι εξυπηρέτησης εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Είχαν να κάνουν με τις συλλογικές αδυναμίες του λιμανιού, μεταξύ των οποίων και αυτές που αναφέρατε. Εμείς προσπαθήσαμε να βελτιώσουμε αυτούς τους παράγοντες που συνδέονται με δικές μας ενέργειες. Έχει γίνει μια πολύ σημαντική προσπάθεια να παρακολουθούμε μέρα με τη μέρα, ώρα την ώρα την απόδοση, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Θεωρούμε ότι στο επίπεδο της εξυπηρέτησης έχουν βελτιωθεί πολύ τα πράγματα. Ήδη υπάρχουν κάποια απτά αποτελέσματα -ο χρόνος αναμονής στο container terminal έχει κατέβει στις 11 ώρες, όταν στο πρώτο τρίμηνο του 2018 ήταν 28 ώρες και στο τέταρτο τρίμηνο του 2017 σε απίστευτα υψηλά επίπεδα, 120 ώρες- αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ακόμα μεγαλύτερης βελτίωσης.

Αντιμετωπίζουμε ακόμη ζητήματα, που κυρίως οφείλονται στον πολύ παλιό εξοπλισμό του λιμανιού. Ήδη έχουν προχωρήσει οι προμήθειες άμεσου εξοπλισμού. Ολοκληρώθηκε στις αρχές Αυγούστου η προμήθεια των αρπαγών κοντέινερ και έχει ανατεθεί η προμήθεια δώδεκα Οχημάτων Στοιβασίας και Μεταφοράς Εμπορευματοκιβωτίων (ΟΣΜΕ/straddle carriers). Επίσης προχωρά και ο διαγωνισμός, για να συντηρηθούν τα επόμενα εννέα ΟΣΜΕ, που είναι μία διαδικασία σε εξέλιξη, η οποία προσπαθούμε να γίνεται γρήγορα.

Αυτός ο εξοπλισμός εντάσσεται στο πακέτο των υποχρεωτικών επενδύσεων που θα κάνετε;

Όχι, αυτός είναι πρόσθετος εξοπλισμός, τον οποίο πήραμε με αφορμή την κατάσταση που βρήκαμε. Ήμασταν υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Πήραμε απόφαση να αγοράσουμε γρήγορα εξοπλισμό, γιατί διαφορετικά το λιμάνι δεν μπορούσε να λειτουργήσει. Θα δούμε πώς αυτός ο εξοπλισμός μπορεί να ενταχθεί, υπό προϋποθέσεις, στις υποχρεωτικές επενδύσεις.

Πώς προχωράτε από εδώ και πέρα;

Το πρώτο μας μέλημα ήταν να αποκατασταθεί ένα λογικό επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών. Σε αυτό έχουν γίνει συγκεκριμένα βήματα και εισπράττουμε μία θετική απόκριση από την πλευρά των πελατών.

Το δεύτερο ήταν να προχωρήσουμε γρήγορα, ώστε να πάρουμε κάποιον εξοπλισμό για να αντικαταστήσουμε τον παλιό, που μας δημιουργούσε σοβαρές ανασφάλειες. 

Το τρίτο ζήτημα είναι να ξεκινήσουμε γρήγορα τις διαδικασίες για την εκτέλεση των υποχρεωτικών επενδύσεων, με δεδομένο ότι επιθυμούμε να τελειώσουμε τις υποχρεωτικές επενδύσεις όχι στα εφτά χρόνια που έχουμε περιθώριο, αλλά μέχρι τέλη του 2022 ή αρχές του 2023. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε ήδη προκηρύξει το διαγωνισμό για τον ανεξάρτητο μηχανικό, ο οποίος θα λειτουργεί σαν ο ενδιάμεσος ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και την εταιρεία. Είναι κάτι που προβλέπεται από τη σύμβαση παραχώρησης. Παράλληλα προχωρούμε στην αναδιοργάνωση της εταιρείας, έτσι ώστε να δημιουργήσουμε ένα σχήμα που να είναι εύκαμπτο και λειτουργικό. Για παράδειγμα έχουμε δημιουργήσει εκτελεστική επιτροπή, η οποία συνεδριάζει μία φορά την εβδομάδα, κατά τεκμήριο, και το δ.σ. έχει γίνει πλέον ένα στρατηγικό όργανο. Έχει αναδιοργανωθεί η διοικητική ομάδα και με τη συμβολή των δυο συνεργατών μου, οι οποίοι έχουν έρθει από το εξωτερικό. 

Το κύριο έργο για το λιμάνι είναι η επέκταση του έκτου προβλήτα. Πότε θα δρομολογηθούν τα έργα;

Στα τέλη του 2018 ή στις αρχές του 2019 το έργο θα έχει δημοπρατηθεί.

Αν και διατηρεί ένα μικρό ποσοστό το δημόσιο, ο ΟΛΘ είναι πλέον μία ιδιωτική εταιρεία. Η υλοποίηση των έργων θα γίνει με ρυθμούς δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα;

Για τις υποχρεωτικές επενδύσεις υπάρχει ορισμένη διαδικασία που προδιαγράφεται από τη σύμβαση παραχώρησης. Προσδοκούμε το ελληνικό δημόσιο με τους ελεγκτικούς του μηχανισμούς να διευκολύνει αυτές τις επενδύσεις και να μη δημιουργήσει περαιτέρω καθυστερήσεις.

Αν το 2019 δημοπρατηθεί ο 6ος προβλήτας…

Θα προσπαθήσουμε σε 4 - 4,5 χρόνια να τον ολοκληρώσουμε.

Η χρηματοδότηση αυτού του έργου, που είναι το σημαντικότερο, τα 160 από τα 180 εκατ. ευρώ των υποχρεωτικών επενδύσεων, θα προέλθει από δανεισμό ή από τα αποθεματικά και τα κέρδη της εταιρείας;

Θα είναι ένας συνδυασμός.

Έχετε ήδη βρει πηγές χρηματοδότησης;

Μπορώ να διαβεβαιώσω ότι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα χρηματοδότησης.

Οι δικές σας επενδύσεις θα προχωρήσουν ανεξαρτήτως αν το δημόσιο έχει ολοκληρώσει το δικό του κομμάτι των επενδύσεων; 

Εμείς θα εκτελέσουμε τις επενδύσεις όπως τις αντιλαμβανόμαστε. Θεωρούμε ότι είναι υποχρέωση του δημοσίου και είναι ευκταίο στο ίδιο διάστημα να έχει ολοκληρωθεί η οδική και σιδηροδρομική σύνδεση. 

Ποιος είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος σας;

Να έρθουν κύριες γραμμές, για να έρθουν τα μεγάλα πλοία, τα new panamax από 10 έως 13 χιλιάδες TEU’s. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να εκτελεστούν τα έργα στον έκτο προβλήτα. Δηλαδή κύριες γραμμές θα δούμε μετά το 2023.

Σε αυτήν την πενταετία, και μέχρι να γίνει ο 6ος προβλήτας, τι περιθώρια ανάπτυξης υπάρχουν;

Φέτος κινούμαστε με ένα ποσοστό μέχρι στιγμής αύξησης της τάξης του 13% στα εμπορευματοκιβώτια. Σήμερα υπάρχει επανάκαμψη των ναυτιλιακών γραμμών, είτε μέσω feeders είτε με dedicated (αποκλειστικές) γραμμές. Όλοι οι μεγάλοι της αγοράς επιστρέφουν. 

Θα σας ενδιέφερε να εμπλακείτε με τον τομέα των logistics;

Τα logistics είναι μια φυσική διαδικασία για τη λιμενική αγορά. Για παράδειγμα, η συσκευασία αποσυσκευασία των εμπορευματοκιβωτίων είναι logistics. Αυτή η διαδικασία γινόταν από ιδιώτες με δική τους πρωτοβουλία, χωρίς την ουσιαστική παρέμβαση του λιμανιού. Αυτό θα αλλάξει και από εδώ και πέρα το λιμάνι θα έχει ρόλο, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο.

Θα δραστηριοποιηθούμε στα logistics, κατεξοχήν στη Θεσσαλονίκη, αλλά όχι μόνο. Στα Βαλκάνια θα αναπτύξουμε κάποιες επαφές και κάποια κέντρα διακίνησης στις τρεις γειτονικές χώρες -FYROM, Βουλγαρία, Σερβία- για να εξυπηρετήσουμε αυτό που στη στρατηγική μας λέγεται extended gates. Θέλουμε να μεταφέρουμε την «πόρτα» του λιμανιού στα Βαλκάνια. Αυτό λειτουργεί με την ανάπτυξη συνεργασιών με τερματικούς σταθμούς στις χώρες αυτές και με τη λειτουργία της σιδηροδρομικής μεταφοράς με έναν πολύ συγκεκριμένο και αποδοτικό τρόπο.

Με τα προς εξαγωγή εμπορευματοκιβώτια τι θα γίνει;

Μόλις γίνει η προμήθεια και παραλαβή των 12 straddle carriers (ο διαγωνισμός βρίσκεται στη λήξη του), τα προς εξαγωγή εμπορευματοκιβώτια θα αποθηκεύονται εντός του λιμένος. Ήδη επεκτείνουμε το χώρο με μία συγκεκριμένη εργολαβία 26 στρεμμάτων, ώστε να υπάρχει περισσότερος χώρος. Τα καινούργια straddle carriers στοιβάζουν τρία καθ’ ύψος, ενώ μέχρι σήμερα ήταν δύο.

Για το σχεδιαζόμενο εμπορευματικό κέντρο στου Γκόνου θα υπάρξει ενδιαφέρον αν αλλάξουν οι όροι;

Θα φανεί.

Με τους εργαζόμενους υπάρχει εργασιακή ειρήνη;

Κάποια στιγμή θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την υπογραφή των νέων συλλογικών συμβάσεων εργασίας και τη θέση σε εφαρμογή του νέου γενικού κανονισμού. Οι συλλογικές συμβάσεις λήγουν στα τέλη του έτους.

Θα υπάρξουν αλλαγές; Θα κάνετε προσλήψεις; Θα φύγουν εργαζόμενοι με μετατάξεις;

Ήδη έχουν γίνει προσλήψεις περίπου 50 ατόμων με οκτάμηνες συμβάσεις. Καθώς θα αναδιαρθρώνεται η εταιρεία, θα γίνουν και προσλήψεις όπου υπάρχει στοχευμένη ανάγκη.

Τι σκοπεύετε να κάνετε με το κτίριο του παλιού τελωνείου και άλλα κτίρια του Οργανισμού που δεν χρησιμοποιούνται;

Ο επιβατικός σταθμός θα υποστηρίζει την κρουαζιέρα. Το ποιες θα είναι οι χρήσεις και ο τρόπος ανάπλασής του θα είναι προϊόν λήψης επιχειρηματικής απόφασης. 

Προφανώς θα υπάρχει ένα σχέδιο αξιοποίησης των κτιρίων που δεν σχετίζονται άμεσα με τις λιμενικές λειτουργίες. Θα χωριστεί ο χώρος σε αυτόν που έχει να κάνει καθαρά με τη λιμενική λειτουργία και σε αυτόν που δεν σχετίζεται άμεσα. Θα γίνει ένα master plan, ένα σχέδιο ανάπτυξης, το οποίο θα εκπονηθεί το επόμενο διάστημα.

Πιθανώς κάποιους από αυτούς τους χώρους να τους παραχωρήσετε σε τρίτους;

Φυσικά!

Το υπονοείτε και με το όνομα της κοινοπραξίας ότι στόχος είναι το λιμάνι να λειτουργήσει ως πύλη…

Το λιμάνι δεν περίμενε εμάς για να γίνει πύλη. Το θέμα είναι πώς υλοποιεί κανείς αυτόν το στόχο. Εκεί είναι ο ρόλος ο δικός μας. Βλέπουμε ένα δίκτυο συνεργασιών στις γειτονικές χώρες, βλέπουμε τη λειτουργία dedicated σιδηροδρομικής μεταφοράς στις πρωτεύουσες των γειτονικών χωρών. Το λιμάνι είναι η φυσική έξοδος της Βαλκανικής για χώρες, όπως η FYROM, που δεν έχουν πρόσβαση, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες, γιατί είναι η έξοδος στη βορειοανατολική πλευρά της Μεσογείου.

Τι ρόλο βλέπετε να έχει το λιμάνι στη Θεσσαλονίκη τού αύριο;

Δεν μου αρέσουν οι στιλιζαρισμένες λέξεις, αλλά το λιμάνι αποτελεί την καρδιά της όποιας οικονομικής ανάπτυξης αυτής της περιοχής. Δεν μου αρέσουν ρετσέτες του στιλ «ατμομηχανή ανάπτυξης», αλλά προσδοκία μας και προσπάθειά μας είναι να γίνει πραγματικά ένας πόλος ανάπτυξης της περιοχής, που θα δίνει ανάπτυξη στη λιμενική δραστηριότητα, αλλά θα διαχέει και το οικονομικό αποτέλεσμα σε όλες τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.

Δημοσιεύτηκε στο ένθετο "Η Θεσσαλονίκη του αύριο" που κυκλοφόρησε μαζί με τη "Μακεδονία της Κυριακής" 9/9/2018