Νέες αιχμές άφησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης που παραμένει κλειστή από το 1971.

Σε συνέντευξή του στο τουρκικό περιοδικό Tarih έκανε εκτεταμένη αναφορά στο θέμα που όπως είπε «τον λυπεί» αλλά ελπίδα για επαναλειτουργία της δεν ξεθωριάζει.

Απαντώντας στην ερώτηση αν «οι μη μουσουλμάνοι πολίτες στην Τουρκία μπορούν να λάβουν επαρκή θρησκευτική εκπαίδευση» ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στο στην κοινότητα των Ορθοδόξων και στη Θεολογική Σχολή επισημαίνοντας ότι τον λυπεί το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

«Πολλές φορές, ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, έχουμε ακούσει ή λάβει υποσχέσεις από κρατικούς αξιωματούχους ότι η Σχολή θα ανοίξει ξανά. Δυστυχώς, υποσχέσεις που δεν έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι στιγμής» σημειώνει ο κ.κ. Βαρθολομαίος, καταλήγοντας πως «η Σχολή παραμένει κλειστή με διάφορους λόγους και δικαιολογίες».

Σε άλλο σημείο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σημειώνει ότι σε μια εποχή που λειτουργούν τόσα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Τουρκία και ιδρύονται συνεχώς μουσουλμανικές θρησκευτικές σχολές, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Κοινότητα των Ορθοδόξων δεν επιτρέπεται να ανοίξουν ξανά τη μοναδική Θεολογική Σχολή, γεγονός το οποίο χαρακτηρίζει ως «απαράδεκτο». Ο ίδιος μάλιστα προχωρά και σε μία αποκάλυψη, αναφέροντας ότι ήλπιζε στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του, συμπληρώνοντας ότι «δυστυχώς, δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής και είναι κρίμα».

«Δεν χάνουμε την εμπιστοσύνη μας και η ελπίδα μας δεν ξεθωριάζει» συνεχίζει ο Πατριάρχης εκφράζοντας την πίστη του ότι οι κλήσεις «προς τις αρμόδιες αρχές θα ακουστούν τελικά» όπως λέει με νόημα, ενώ καταλήγει λέγοντας: «Γιατί πιστεύουμε ότι στην Τουρκία, όλοι οι πολίτες δεν είναι μόνο ίσοι ως προς τις υποχρεώσεις αλλά και ως προς τα δικαιώματα».

Κάνοντας αναδρομή στην πολύχρονη ιστορία και τη συμβολή της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Έχει κλείσει (ενν. η Θεολογική Σχολή της Χάλκης) από το 1971. Γιατί; Ήταν ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα όπου σχεδόν χίλιοι θεολόγοι αποφοίτησαν κατά τη διάρκεια των 127 ετών λειτουργίας του. Πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν την Εκκλησία ως κληρικοί. Στην πραγματικότητα, μερικοί από αυτούς εξελέγησαν προκαθήμενοι του Κέντρου της Ορθοδοξίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Πολλοί προήχθησαν στο βαθμό του επισκόπου. Άλλοι αφιερώθηκαν στον ακαδημαϊκό τομέα ως καθηγητές Θεολογίας. Όλα ήταν ευεργετικά για την Εκκλησία και την κοινωνία. Ανεξάρτητα από τις θέσεις στις οποίες υπηρέτησαν, συνέβαλαν στον ανθρώπινο πολιτισμό. Μετά την αποφοίτησή τους, όπου κι αν εγκαταστάθηκαν, θυμόντουσαν πάντα με έντονη συγκίνηση και ζεστασιά τα χρόνια που πέρασαν στη Σχολή μας και τον χρόνο που πέρασαν στην Τουρκία. Ήταν σαν ανεπίσημοι πρεσβευτές που μετέφεραν το πνεύμα της Σχολής, αυτό που έμαθαν και βίωσαν εκεί, σε κάθε γωνιά του πλανήτη».

Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης ξεκίνησε την λειτουργία της στη Μονή της Αγίας Τριάδας της Χάλκης που είχε ιδρυθεί από τον Πατριάρχη Φώτιο Α′ (858-861 και 878-886).

Ο Πατριάρχης Γερμανός Δ′ κατά την πρώτη του πατριαρχεία (1842-1845), ίδρυσε Θεολογική Σχολή (το 1843) στις εγκαταστάσεις της μονής της Αγίας Τριάδας, την οποία και εγκαινίασε στις 13 Σεπτεμβρίου 1844.

Στις 28 Ιουνίου 1894 ένας μεγάλος σεισμός κατέστρεψε όλα τα κτίρια της σχολής με συνέπεια να διακοπεί η λειτουργία της. Ακολούθησαν εκτεταμένες επισκευές και αναστηλώσεις από τον κορυφαίο αρχιτέκτονα της εποχής εκείνης Περικλή Φωτιάδη που διήρκεσαν 17 μήνες. Μετά την ολοκλήρωση των έργων τα οποία συμπεριέλαβαν εκτός από την σχολή σε ένα καινούργιο μεγαλοπρεπές κτίριο, το Παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδoς, κοιτώνες για τους φοιτητές της σχολής, αναρρωτήριο, γραφεία και την πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη με πολύ σημαντική ιστορική συλλογή βιβλίων, περιοδικών και χειρόγραφων.

Το νέο συγκρότημα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης εγκαινιάστηκε στις 1 Οκτωβρίου του 1896, σαν κύρια Θεολογική Σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης φιλοξενώντας και μορφώνοντας Ορθόδοξους Θεολόγους από ολόκληρο τον κόσμο. Απόφοιτοι της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν υπήρξαν μόνο χιλιάδες ιερείς αλλά και 343 επίσκοποι καθώς και 12 Οικουμενικοί Πατριάρχες - μεταξύ τους η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.

Πολλοί πατριάρχες, επίσκοποι και πρώην δάσκαλοι έχουν ταφεί σε ειδική περιοχή του κήπου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής που βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου της νήσου Χάλκης των Πριγκηπονήσων, σε ένα επίγειο παράδεισο που θυμίζει περιβόλι του ουρανού.