«Ο γάμος είναι μια προσπάθεια δύο ανθρώπων να λύσουν από κοινού προβλήματα που δεν θα είχαν, αν είχε μείνει ο κάθε ένας μόνος του». Η φράση αποδίδεται στον κωμικό Έντι Κάντορ. Ο ίδιος βέβαια παρέμεινε παντρεμένος σχεδόν για μισό αιώνα, μέχρι το θάνατο της συζύγου του, αλλά η φράση του έγινε το “μάντρα” των εργένηδων. Ίσως και κάποιοι παντρεμένοι να την εκστομίζουν, μεταξύ αστείου και σοβαρού, τότε δηλαδή που λέγονται οι μεγάλες αλήθειες. Θα μου πείτε, τι σχέση έχει ο Αμερικανός κωμικός και τα αστεία του περί γάμου με την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης; Μια μικρή αναδρομή στο πώς εξελίχθηκε αυτή η υπόθεση αρκεί για να γίνει η σύνδεση.

Κάποια στιγμή ο συλλογικός στόχος της πόλης ήταν να αποκτήσει ένα μεγάλο εκθεσιακό κέντρο και να διεκδικήσει την παγκόσμια έκθεση ΕΧΡΟ 2008. Ήταν κάτι σαν “αντίβαρο” στα έργα που θα γινόταν στην Αθήνα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Η EΧΡΟ χάθηκε, ο στόχος για νέο εκθεσιακό κέντρο στη Σίνδο παρέμεινε για λίγα χρόνια ακόμη, μέχρι που ξεχάστηκε κι αυτός, υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης. Με τη λογική του «άπλωνε τα πόδια σου όσο φτάνει το πάπλωμα» ο νέος στόχος ήταν να γίνει ένα μικρότερο εκθεσιακό, στην σημερινή θέση.

Πολύ χοντρικά υπολογίστηκε ότι θα απαιτούνταν περί τα 120 εκατ. ευρώ. Όσο εξειδικευόταν το σχέδιο τόσο μεγάλωνε ο προϋπολογισμός της ανάπλασης. Στο μεταξύ η χώρα άφησε πίσω της τα δύσκολα χρόνια της κρίσης, οπότε τα «πόδια» άρχισαν να απλώνονται ξανά. Για να βρεθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια κρίθηκε ότι έπρεπε να μπει στο «παιχνίδι» και ο ιδιωτικός τομέας. Για να έχει κίνητρο ένας ιδιώτης επενδυτής να χρηματοδοτήσει την ανάπλαση του εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου προστέθηκαν στο πρότζεκτ και μη εκθεσιακές/συνεδριακές δραστηριότητες- ένα πολυώροφο ξενοδοχείο, ένα επιχειρηματικό κέντρο και χιλιάδες θέσεις στάθμευσης. Θα ήταν μια σύμπραξη του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα: το δημόσιο θα έβαζε τη γη, ο ιδιώτης τα χρήματα και θα έκανε απόσβεση από τις κερδοφόρες δραστηριότητες του real estate. O προϋπολογισμός μεγάλωσε, φτάνοντας τα 300 εκατ. ευρω, κεφάλαια τα οποία... αναζητούνται επί τρία χρόνια.

Ένα σενάριο που εξετάστηκε - αλλά τελικά δεν «περπάτησε»- προέβλεπε ότι τα 2/3 των χρημάτων θα βρισκόταν από δημόσια ταμεία και από δανεισμό της ΔΕΘ Helexpo. Όμως αν τελικά το δημόσιο καλούνταν να βάλει το μεγαλύτερο μέρος του ποσού, τι ακριβώς θα χρηματοδοτούσε ο ιδιώτης; Μόνο την «δική» του επένδυση, μια επένδυση με χαρακτήρα real estate σε ένα οικόπεδο φιλέτο του δημοσίου, που θα του εξασφάλιζε κερδοφορία; Και τελικά τι θα κέρδιζε το δημόσιο από αυτή τη σύμπραξη;

Τώρα εξετάζεται το αντίστροφο σενάριο: να βρεθούν ιδιώτες που θα βάλουν από την τσέπη τους 200 εκατ. ευρώ και τα 100 εκατ. να προέλθουν από το δημόσιο (ΠΔΕ, Περιφέρεια, Υπερταμείο κ.α.). Αν όμως βρεθεί ιδιώτης να επενδύσει 200 εκατ. ευρω θα αρκεστεί στη «γη» που θα πάρει ή ζητήσει και «ύδωρ»; Και πόσο «ύδωρ» είναι διατεθειμένη να δώσει η πόλη;

Και στις δυο περιπτώσεις το ερώτημα είναι τι κερδίζει και τι χάνει η Έκθεση, και τελικά η πόλη, κι αν είναι περισσότερα από αυτά που χάνει σε σχέση με αυτά που κερδίζει. Ας μην ξεχνάμε ότι η εμπλοκή του ιδιώτη στο χρηματοδοτικό σχήμα προέκυψε γιατί το δημόσιο δεν μπορούσε να καλύψει εξ ολοκλήρου το κόστος της ανάπλασης του εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου. Για αυτό προέκυψε η ανάγκη να γίνει ελκυστικό το project, για αυτό αυξήθηκε ο προϋπολογισμός και για αυτό προτάθηκε να δοθεί μέρος του οικοπέδου ως «αντιπαροχή» στον ιδιώτη. Για να το θέσουμε στο πνεύμα του Έντι Κάντορ, το πρόβλημα δεν θα είχε προκύψει αν δεν υπήρχε στη μέση ο «γάμος» της ΔΕΘ με τον ιδιώτη.

Παρεμπιπτόντως, ο Έντι Κάντορ ήταν πολυσχιδής καλλιτεχνική προσωπικότητα. Ηθοποιός, χορευτής, τραγουδιστής, στιχουργός, σεναριογράφος και συγγραφέας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά τραγούδια που έγραψε ήταν το "My Baby Just Cares for Me" («Το μωρό μου νοιάζεται μόνο για μένα») που τραγούδησε με τη μοναδική της φωνή η Νίνα Σιμόν, την οποία κάποτε απολάυσαμε να τραγουδά στη Θεσσαλονίκης. Ας σκεφτεί η πολιτική ηγεσία της πόλης για ποιον νοιάζεται, πρωτίστως, και εμείς ποιος τελικά θα αφιερώσει αυτό το τραγούδι στη Θεσσαλονίκη.. .