ΑΠΟΨΕΙΣ

Γεροί να είμαστε, όταν προκύψει η επόμενη ΔΟΥ Χαλκίδας πάλι τα ίδια θα λέμε. Που σίγουρα θα προκύψει. Αυτά τα φαινόμενα τα γεννά η ανθρώπινη απληστία η οποία ελάχιστα μπορεί να τιθασευθεί ενώ λύσεις που θα παρακάμπτουν την απληστία δεν υπάρχουν στον αληθινό κόσμο. Αφθονούν στις πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές, στα καφενεία και στα social media αλλά μόνο εκεί.

Η ψηφιοποίηση δεν είναι θεραπεία δια πάσαν νόσον, ακόμη και εάν εφαρμοστεί σοβαρά, όχι όπως στην Ελλάδα όπου απλώς ψηφιοποιήθηκε η γραφειοκρατία. Τα ψηφιακά συστήματα διεκπεραιώνουν τυποποιημένα αιτήματα που έως χθες διεκπεραίωναν άνθρωποι (γνήσιο υπογραφής, έκδοση φορολογικής ενημερότητας, μεταβιβάσεις οχημάτων, αντίγραφα δικαστικών αποφάσεων). Δεν κρίνουν. Ελέγχουν μόνο εάν τους έχεις υποβάλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Ούτε αποτελεί πάντοτε λύση το outsourcing, δηλαδή η εκχώρηση αρμοδιοτήτων του δημόσιου τομέα σε ιδιώτες. Πέτυχε, για παράδειγμα, με τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ από όπου παλαιότερα περνούσαν και δημόσιοι κίνδυνοι αρκεί ο ιδιοκτήτης να είχε διαθέσιμο το πεντοχίλιαρο για τον ελεγκτή. Ή με τον έλεγχο των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης από πιστοποιημένους δικηγόρους. Αλλά πάντοτε θα υπάρχουν τομείς όπου τον έλεγχο πρέπει να διεξάγει το Κράτος. Όταν εκεί υπάρχει και πολύ χρήμα, δημιουργούνται συνθήκες θερμοκηπίου για τη διαφθορά.

Τα ρεπορτάζ έδωσαν μία επιπόλαιη εικόνα για ό,τι συνέβαινε στην ΔΟΥ Χαλκίδας. Ότι διεφθαρμένοι υπάλληλοι εκβίαζαν ανύποπτους πολίτες οι οποίοι δεν είχαν τίποτε να κρύψουν αλλά υπέκυπταν σκεπτόμενοι «που να μπλέξεις με αυτούς τους τύπους…». Πιθανότατα και αυτό συνέβαινε. Αλλά η συνηθέστατη περίπτωση χρηματισμού είναι εκείνη όπου φορολογούμενοι κάτι έχουν να κρύψουν. Και αυτό σπανίως είναι πενταροδεκάρες. Ακριβώς εδώ βρίσκεται το αδιέξοδο. Ότι η διαφθορά είναι μία win-win situation για ελέγχοντες και ελεγχόμενους, με χαμένο το κράτος και δι’ αυτού τους άλλους φορολογούμενους.

Έλεγχοι δεν μπορεί να μη γίνονται, όπως αξιώνει ένα αίτημα της συγκυρίας. Χωρίς ελέγχους δεν μπορεί να υπάρξει στοιχειωδώς αξιοπρεπές και κοινωνικά δίκαιο φορολογικό σύστημα. Βεβαίως, και αυτό συνέβη τη χώρα της ατελείωτης φαιδρότητας και μάλιστα όχι μόνο μία φορά ούτε από μία μόνο κυβέρνηση, με τις αλλεπάλληλες «περαιώσεις» οι οποίες νομιμοποίησαν την απροκάλυπτη φοροδιαφυγή. Αλλά αυτή υπήρξε μία κακή πρακτική που δεν θα ήταν συνετό να επανέλθει. Αν δεν υπάρχουν έλεγχοι, οι εικονικές δαπάνες θα πάνε σύννεφο και στο τέλος όχι απλώς το εισόδημα θα φαίνεται μηδενικό αλλά το Κράτος θα πληρώνει και από πάνω για επιστροφές ΦΠΑ από εικονικά ή πλαστά τιμολόγια. Αυτά συμβαίνουν και τώρα, φανταστείτε τι θα γίνει αν λείψει και ο φόβος. Ούτε μπορούν να ανατεθούν σε αυτόματο πιλότο. Πρέπει να γίνουν από ανθρώπους οι οποίοι, ως άνθρωποι, είναι ευάλωτοι στον πειρασμό του εύκολου πλουτισμού. Είναι, βλέπετε, και το lifestyle που λέει ότι δεν υπάρχεις χωρίς SUV, εξοχικό, ακριβό ιδιωτικό για τα παιδιά και τσάντα πέντε χιλιάρικα το κομμάτι.

Έχουμε λοιπόν έναν επιχειρηματία ο οποίος καλείται να πληρώσει 200.000 ευρώ για τις λογιστικές διαφορές που του βρήκε ο έλεγχος. Και κάποιον, συνήθως το λογιστή του, που ξέρει πρόσωπα και συνειδήσεις και του λέει ότι οι διακόσιες μπορεί να γίνουν εβδομήντα, συν τριάντα χιλιάδες κάτω από το τραπέζι. Ξέρετε εσείς πολλούς ανθρώπους που θα επέμεναν να πληρώσουν διακόσια αντί για εκατό; Εδώ, λοιπόν, θεμελιώνεται η διαφθορά. Σε ένα σύστημα που εκ φύσεως δεν μπορεί να ανατεθεί σε αλγόριθμους και σε ανθρώπους που δεν έχουν αντίρρηση για μία συναλλαγή η οποία στα μάτια της κοινωνίας είναι σχεδόν απενοχοποιημένη. Άρα έτσι θα προχωρήσουν τα πράγματα. Για μία δωροδοκία που θα αποκαλύπτεται άλλες εκατό θα περνούν απαρατήρητες. Και ας μην παριστάνουμε ότι πέφτουμε από τα σύννεφα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 02.06.2024