Της Δέσποινας Βογιατζόγλου

Μπροστά σε μία μεγάλη απειλή, η οποία έως τώρα έχει δείξει τις καταστροφικές της συνέπειες στις βιομηχανικές και επιτραπέζιες ποικιλίες ροδάκινων, βρίσκονται οι παραγωγοί σε Ημαθία και Πέλλα. Το σύμπλεγμα ιών που εμφανίστηκε το 2021 σε καρπούς στα Αμπελάκια Γιαννιτσών, επεκτάθηκε και σε γειτονικές περιοχές όπως το Δαμιανό, ο Πενταπλάτανος ο Μυλότοπος, το Αχλαδοχώρι και ο Αξός Πέλλας, ενώ στην Ημαθία παραμορφωμένοι καρποί έχουν εμφανιστεί στον Πολυπλάτανο και στα αγροκτήματα Μελίκης, Μέσης και Κουλούρας.

Το σύμπλεγμα των ιώσεων φαίνεται ότι είναι παλιό και όλες οι ενώσεις του δημιούργησαν ένα καινούριο στέλεχος, το οποίο δεν έχει ταυτοποιηθεί, έτσι ώστε να εξακριβωθεί η πηγή του προβλήματος. Το κύριο σύμπτωμα είναι η παραμόρφωση που προκαλεί στους καρπούς, ενώ ταυτόχρονα προκαλεί ανθόπτωση, καρπόπτωση, μείωση της βλάστησης και καταστροφή της σάρκας του καρπού.

Γεωπόνοι σε Ημαθία και Πέλλα έχουν αποστείλει δείγματα του προσβεβλημένου καρπού στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να έχει αποσαφηνιστεί ακριβώς η αιτία της επιμόλυνσης των χιλιάδων δέντρων. Το ιολογικό αίτιο είναι δυνατόν να πλήξει όλα τα πυρηνόκαρπα (ροδάκινα, βερίκοκα, δαμάσκηνα) ωστόσο μέχρι στιγμής αλλοιώσεις παρατηρούνται περισσότερο σε επιτραπέζια ροδάκινα και λιγότερο στα νεκταρίνια. Οι κυριότεροι φόβοι είναι η ραγδαία εξάπλωση και μετάδοση της ασθένειας στα χιλιάδες στρέμματα ροδακινιάς σε Πέλλα και Ημαθία, την ώρα που οι παραγωγοί εκφράζουν έντονη ανησυχία για τον τρόπο αντιμετώπισης, που δεν είναι άλλος από το «ξήλωμα» των δέντρων.

«Δεν έχει εξακριβωθεί ποιος ιός επηρεάζει καθ’ αυτόν τον τρόπο τις ροδακινιές. Αν δεν ταυτοποιηθεί το παθογόνο κανένας παραγωγός δεν καλύπτεται να προχωρήσει σε εκρίζωση των δέντρων και επαναφύτευση. Πρέπει να βρεθεί το παθογόνο αίτιο και να περάσουμε σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο και να βρεθεί γρήγορα μία λύση ώστε να αποφύγουμε μία μεγάλη καταστροφή» υπογραμμίζει στη «ΜτΚ» ο υπεύθυνος της CERTERRA Γεωργικοί Σύμβουλοι, Κώστας Βογιατζόγλου.

Πληγή για τον πυλώνα της οικονομίας

Συνολικά στον κάμπο της Ημαθίας και της Πέλλας καλλιεργούνται 175.000 στρέμματα ροδακινιάς και η παραγωγή του φρούτου, από τον πρωτογενή τομέα μέχρι τη μεταποίηση στα εργοστάσια χυμοποίησης και κομποστοποίησης, αποτελεί τον βασικό οικονομικό πυλώνα και την κύρια πηγή εσόδων για την πλειονότητα των κατοίκων των δύο νομών.

Η Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνόκαρπων, σε πρόσφατη σύσκεψη με τον αντιπεριφερειάρχη Πέλλας, Δ. Τζαμτζή, αποφάσισε να προχωρήσει στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Προχωρά στις απαραίτητες ενέργειες δημιουργώντας ειδικό μηχανογραφικό πρόγραμμα για να μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα και να αναλυθούν τα δεδομένα. Στη διάθεση των παραγωγών θα υπάρχει σύστημα καταγραφής όλων των εκτάσεων που εμφανίστηκε το πρόβλημα και καταχώρηση των στοιχείων και των ποικιλιών όπου παρατηρήθηκε εκδήλωση της ασθένειας. Στην καταγραφή θα δηλώνεται με ακρίβεια κάθε στοιχείο όπως για παράδειγμα η ποικιλία, ο αριθμός δένδρων που προσβλήθηκε, η συνολική έκταση και κάθε στοιχείο που θα ζητείται με βάση πάντα την τελευταία υποβληθείσα δήλωση του ΟΣΔΕ, με την οποία και θα διασταυρωθούν τα δεδομένα.

«Θα πρέπει να διασταυρώσουμε αν εξαπλώνεται η ασθένεια εντομολογικά, αλλά πρέπει να δράσουμε γρήγορα γιατί θα φτάσουμε στο ‘του χρόνου και βλέπουμε’. Σύμφωνα με τις ενδείξεις μας η ψείρα της ροδακινιάς ευνόησε την εξάπλωση του ιού, οπότε χρειάζεται εντομολογική αντιμετώπιση» σημειώνει στη «ΜτΚ» ο διευθυντής του ΑΣ Μέσης, γεωπόνος και παραγωγός, Σάκης Μπρανιώτης.

Στον Μυλότοπο Πέλλας όπου καταγράφηκαν σποραδικά οι πρώτοι παραμορφωμένοι καρποί το 2021, οι παραγωγοί απέστειλαν την επόμενη χρονιά δείγματα προσβεβλημένου ροδάκινου στο Μπενάκειο Ινστιτούτο. Ο γεωπόνος Σάββας Παστόπουλος, υπολογίζει πως φέτος στην περιοχή του περί τα 1.500 στρέμματα ροδακινιάς έχουν προσβληθεί, ενώ για κάποιους παραγωγούς είναι η τρίτη χρονιά που δεν παίρνουν παραγωγή.

«Παρατηρήσαμε το φαινόμενο εδώ και δύο χρόνια που έχει συνέπεια στην πτώση καρπών και ανθών και έχει επιπτώσεις στη σάρκα του καρπού, επηρεάζοντας την αξιοποίησή του στην παραγωγή χυμού. Οι καρποί αχρηστεύονται καθώς η ποιότητα δεν είναι σωστή. Επειδή οι κύριοι μεταφορείς των ασθενειών είναι η γύρη και τα έντομα, το μέτρο που συνιστούμε είναι η αντιμετώπιση της ψείρας στις ροδακινιές, για να περιορίσουμε το φαινόμενο, κατά το δυνατόν» τονίζει στη «ΜτΚ» ο Σάββας Παστόπουλος.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Διεπαγγελματικής Πυρηνόκαρπων τα δεδομένα θα καταχωρούνται από τους γεωπόνους σε ηλεκτρονικό πρόγραμμα και μετά την καταχώρησή τους τα έντυπα θα παραδίδονται στις κατά τόπους ΔΑΟΚ. Αυτό που επισημαίνουν εξάλλου παραγωγικοί φορείς είναι να δοθούν το επόμενο διάστημα κατευθύνσεις για τη διαχείριση των προσβληθέντων από την ασθένεια φρούτων και των προσβληθέντων δέντρων τα οποία πρέπει να καταστραφούν. Θα ζητηθεί να υπάρχει αντίστοιχη επιτροπή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να επιτηρεί και να συντονίζει κεντρικά τις ενέργειες, ενώ η εκρίζωση των προσβληθέντων δένδρων και οπωρώνων θα ζητηθεί να ενισχυθεί οικονομικά.