17/06/2024 13:23
Για πρώτη φορά, μετά από 32 χρόνια ίδρυσής του, το πείραμα Atlas του CERN φιλοξενείται στη χώρα μας και δη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου από σήμερα μέχρι και τις 21 Ιουνίου διεξάγεται το συνέδριο «Atlas Week 2024».
Στο συνέδριο συμμετέχουν 257 ιδρύματα από 42 χώρες, όπου εξέχοντες επιστήμονες του κλάδου θα παρουσιάσουν τις τελευταίες εξελίξεις σε φλέγοντα ζητήματα του τομέα της φυσικής, τα τελευταία δεδομένα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) που συλλέχθηκαν απ’ το πείραμα Atlas, καθώς και την πορεία στην αναβάθμιση των ανιχνευτών του πειράματος για την επόμενη φάση λειτουργίας του επιταχυντή. Αξίζει να σημειωθεί πως καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του ΑΠΘ για τη διεξαγωγή του «Atlas Week 2024» είχε η συμβολή του ιδρύματος, μέσω του Εργαστηρίου Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, στην ανάπτυξη του Πειράματος Atlas του CERN στην επιστήμη της φυσικής, τη βασική έρευνα και τις εφαρμογές της.
Η τελετή έναρξης του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ. Ο πρύτανης του Ιδρύματος Χαράλαμπος Φείδας, κατά τον χαιρετισμό του σημείωσε πως «Αποτελεί μεγάλη τιμή για το ΑΠΘ ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα του Πειράματος Atlas του CERN επέλεξε το ΑΠΘ για να πραγματοποιήσει το ετήσιο Συνέδριο της, στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 250 επιστήμονες από 38 χώρες. Η επιλογή αυτή αποτελεί αποτέλεσμα της συμβολής του Εργαστηρίου Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, στην ανάπτυξη του Πειράματος ATLAS του CERN τόσο με την κατασκευή και τη δοκιμή σύγχρονων ανιχνευτών σωματιδίων, όσο και στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. Η συμβολή του εργαστηρίου στην επιστήμη της Φυσικής, στη βασική έρευνα και τις εφαρμογές της αντικατοπτρίζει το σημαντικό ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο που παράγεται στο πανεπιστήμιό μας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και πρώην πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας δήλωσε στο makthes.gr πως «Τα ερευνητικά προγράμματα μεγάλης κλίμακας, με διεθνείς συνεργασίες που μάλιστα, έχουν και διάρκεια στον χρόνο είναι ιδιαίτερα σημαντικά για όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου και φυσικά για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Αφενός βελτιώνουν τη φήμη του πανεπιστημίου παγκοσμίως και αφετέρου προσελκύουν επιπλέον πόρους και καλούς ερευνητές οι οποίοι αποφασίζουν να μείνουν και να εργαστούν στο πανεπιστήμιο. Δίνουν επίσης την ευκαιρία σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές να εργαστούν πάνω σε πολύ ενδιαφέροντα αντικείμενα και να κάνουν είτε τις διατριβές τους ή τις πτυχιακές σε τεχνολογίες αιχμής. Με χαρά διαπιστώνουμε και στην ΕΘΑΑΕ τη θετική επίπτωση του ΑΠΘ στο πρόγραμμα Atlas». Συμπλήρωσε δε ότι: «Ως πρώην πρύτανης του ΑΠΘ που παρακολούθησα την εξέλιξη μέρους αυτής της διαδικασίας για πέντε από τα 30 χρόνια που συμμετέχει η χώρας μας σε αυτό, η επιστημονική ομάδα που συμμετέχει από το ΑΠΘ έχει να επιδείξει πολύ σημαντικά αποτελέσματα και προσπαθεί να επεκτείνει τις εφαρμογές της δουλειάς που γίνεται και σε άλλους τομείς, πέραν από την πυρηνική φυσική».
Ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα στον κόσμο
Η Χαρά-Μυρτώ-Αγάπη Χαραλάμπους, Κοσμητόρισσα της Σχολής Θετικών Επιστημών και Καθηγήτρια Μαθηματικών στο ΑΠΘ υπογράμμισε πως το πείραμα Atlas είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. «Η κοινοπραξία ATLAS ιδρύθηκε πριν από 32 χρόνια και η Ελλάδα και το Αριστοτέλειο συμμετέχουν σχεδόν από την αρχή, η συμμετοχή μας κλείνει 30ετία. Σκοπός του πειράματος και του ανιχνευτή είναι η κατανόηση της δημιουργίας της ύλης. Το πείραμα Atlas έχει συνδεθεί με την καταπληκτική ανακάλυψη, του μποζόνιου Higgs το 2012», εξήγησε στο makthes.gr. Οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες στο συνέδριο είναι ερευνητές και καθηγητές ερευνητές από το CERN και τα συνεργαζόμενα ιδρύματα και θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους και θα ανταλλάξουν ιδέες. «Το ενδιαφέρον σε αυτήν την εβδομάδα είναι ότι θα υπάρξουν εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό, ώστε να έρθει σε επαφή με τον χώρο της φυσικής. Αύριο θα εορταστούν τα 30 χρόνια συμμετοχής της χώρας μας στο πείραμα Atlas και η Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ θα βραβεύσει τον ιδρυτή του πειράματος, τον Καθηγητή Peter Jenni που είχε την ιδέα, την πειραματική δηλαδή κατασκευή, για την προσφορά του στην επιστήμη και τη στήριξή του στην ομάδα του ΑΠΘ που συμμετέχει στο πείραμα», συμπλήρωσε η ίδια.
Αξίζει να αναφερθεί πως ο Καθηγητής Peter Jenni συμμετέχει στα πειράματα του CERN από το 1972, με καίριες συνεισφορές στην ανακάλυψη των αδρονικών πιδάκων και των σωματιδίων W και Z, φορέων της ασθενούς αλληλεπίδρασης. Апό то 1980, ασχολείται με τον σχεδιασμό και υλοποίηση του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή και των πειραμάτων του και το 1992 δημιούργησε την κοινοπραξία ATLAS. Πρόκειται για μία συνεργασία την οποία συντόνισε μέχρι το 2009, καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδιασμού και κατασκευής του σύνθετου αυτού «υπερ ανιχνευτή» μεγέθους όσο μια οκταόροφη πολυκατοικία, με ανιχνευτές που κατασκευάστηκαν στα 180 συνεργαζόμενα με το Πείραμα εργαστήρια. Πρόσφατα, η συμβολή του ήταν καθοριστική στην Ανακάλυψη του Μποζονίου Higgs από το Πείραμα ATLAS. Είναι μέλος της Βαυβαρικής Ακαδημίας Επιστημών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, της Σλοβενικής Εταιρείας Επιστημών και Τεχνών κι έχει εκλεγεί επίτιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Το 2013 τιμήθηκε με το Ειδικό Βραβείο στη θεμελιώδη φυσική για τον ηγετικό του ρόλο που οδήγησε στην ανακάλυψη του Μποζονίου Higgs και μαζί με την Fabiola Gianoti, Διευθύντρια του CERN σήμερα, διέθεσαν τα χρηματικά ποσά των βραβείων τους στη χρηματοδότηση υποψηφίων διδακτόρων του Πειράματος ATLAS.
O Andreas Höecker, ερευνητής, μέλος του Cern ανέφερε μεταξύ άλλων "Μας αρέσουν οι μεγάλες προκλήσεις και σκοπός μας είναι να μπορέσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα βαθύτερα ερωτήματα που αφορούν στη φύση της ύλης και δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό δίχως έρευνες πολύ μεγάλης κλίμακας, μέσω αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών που αναπτύσσουμε σε συνεργασία και με το ΑΠΘ. Επίσης αυτό επιτυγχάνεται προσελκύοντας τα σπουδαιότερα μυαλά του κλάδου της Φυσικής από έχουμε περισσότερους από 1.200 διδακτορικούς φοιτητές και φοιτήτριες που κάνουν την έρευνά τους στο Atlas και φυσικά είναι δύσκολο να τους κρατήσουμε διότι εκ των υστέρων γίνονται περιζήτητοι στην αγορά εργασίας. Είμαστε πολύ περήφανοι που το Atlas Week διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη και στο ΑΠΘ, το οποίο συνέφερε σε τεράστιο βαθμό στην επιτυχία του πειράματος Atlas".
Στην εκδήλωση απεύθυνε χαιρετισμό και ο Βασίλης Γάκης, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας του δήμου Θεσσαλονίκης επισημαίνοντας μεταξύ άλλων την αξία και σπουδαιότητα του συνεδρίου για την πόλη μας που έχει όλες τις δυνατότητες να αποτελέσει προορισμό διεξαγωγής επιστημονικών συνεδρίων.
Για πρώτη φορά, μετά από 32 χρόνια ίδρυσής του, το πείραμα Atlas του CERN φιλοξενείται στη χώρα μας και δη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου από σήμερα μέχρι και τις 21 Ιουνίου διεξάγεται το συνέδριο «Atlas Week 2024».
Στο συνέδριο συμμετέχουν 257 ιδρύματα από 42 χώρες, όπου εξέχοντες επιστήμονες του κλάδου θα παρουσιάσουν τις τελευταίες εξελίξεις σε φλέγοντα ζητήματα του τομέα της φυσικής, τα τελευταία δεδομένα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) που συλλέχθηκαν απ’ το πείραμα Atlas, καθώς και την πορεία στην αναβάθμιση των ανιχνευτών του πειράματος για την επόμενη φάση λειτουργίας του επιταχυντή. Αξίζει να σημειωθεί πως καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του ΑΠΘ για τη διεξαγωγή του «Atlas Week 2024» είχε η συμβολή του ιδρύματος, μέσω του Εργαστηρίου Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, στην ανάπτυξη του Πειράματος Atlas του CERN στην επιστήμη της φυσικής, τη βασική έρευνα και τις εφαρμογές της.
Η τελετή έναρξης του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ. Ο πρύτανης του Ιδρύματος Χαράλαμπος Φείδας, κατά τον χαιρετισμό του σημείωσε πως «Αποτελεί μεγάλη τιμή για το ΑΠΘ ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα του Πειράματος Atlas του CERN επέλεξε το ΑΠΘ για να πραγματοποιήσει το ετήσιο Συνέδριο της, στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 250 επιστήμονες από 38 χώρες. Η επιλογή αυτή αποτελεί αποτέλεσμα της συμβολής του Εργαστηρίου Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, στην ανάπτυξη του Πειράματος ATLAS του CERN τόσο με την κατασκευή και τη δοκιμή σύγχρονων ανιχνευτών σωματιδίων, όσο και στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. Η συμβολή του εργαστηρίου στην επιστήμη της Φυσικής, στη βασική έρευνα και τις εφαρμογές της αντικατοπτρίζει το σημαντικό ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο που παράγεται στο πανεπιστήμιό μας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και πρώην πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας δήλωσε στο makthes.gr πως «Τα ερευνητικά προγράμματα μεγάλης κλίμακας, με διεθνείς συνεργασίες που μάλιστα, έχουν και διάρκεια στον χρόνο είναι ιδιαίτερα σημαντικά για όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου και φυσικά για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Αφενός βελτιώνουν τη φήμη του πανεπιστημίου παγκοσμίως και αφετέρου προσελκύουν επιπλέον πόρους και καλούς ερευνητές οι οποίοι αποφασίζουν να μείνουν και να εργαστούν στο πανεπιστήμιο. Δίνουν επίσης την ευκαιρία σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές να εργαστούν πάνω σε πολύ ενδιαφέροντα αντικείμενα και να κάνουν είτε τις διατριβές τους ή τις πτυχιακές σε τεχνολογίες αιχμής. Με χαρά διαπιστώνουμε και στην ΕΘΑΑΕ τη θετική επίπτωση του ΑΠΘ στο πρόγραμμα Atlas». Συμπλήρωσε δε ότι: «Ως πρώην πρύτανης του ΑΠΘ που παρακολούθησα την εξέλιξη μέρους αυτής της διαδικασίας για πέντε από τα 30 χρόνια που συμμετέχει η χώρας μας σε αυτό, η επιστημονική ομάδα που συμμετέχει από το ΑΠΘ έχει να επιδείξει πολύ σημαντικά αποτελέσματα και προσπαθεί να επεκτείνει τις εφαρμογές της δουλειάς που γίνεται και σε άλλους τομείς, πέραν από την πυρηνική φυσική».
Ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα στον κόσμο
Η Χαρά-Μυρτώ-Αγάπη Χαραλάμπους, Κοσμητόρισσα της Σχολής Θετικών Επιστημών και Καθηγήτρια Μαθηματικών στο ΑΠΘ υπογράμμισε πως το πείραμα Atlas είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. «Η κοινοπραξία ATLAS ιδρύθηκε πριν από 32 χρόνια και η Ελλάδα και το Αριστοτέλειο συμμετέχουν σχεδόν από την αρχή, η συμμετοχή μας κλείνει 30ετία. Σκοπός του πειράματος και του ανιχνευτή είναι η κατανόηση της δημιουργίας της ύλης. Το πείραμα Atlas έχει συνδεθεί με την καταπληκτική ανακάλυψη, του μποζόνιου Higgs το 2012», εξήγησε στο makthes.gr. Οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες στο συνέδριο είναι ερευνητές και καθηγητές ερευνητές από το CERN και τα συνεργαζόμενα ιδρύματα και θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους και θα ανταλλάξουν ιδέες. «Το ενδιαφέρον σε αυτήν την εβδομάδα είναι ότι θα υπάρξουν εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό, ώστε να έρθει σε επαφή με τον χώρο της φυσικής. Αύριο θα εορταστούν τα 30 χρόνια συμμετοχής της χώρας μας στο πείραμα Atlas και η Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ θα βραβεύσει τον ιδρυτή του πειράματος, τον Καθηγητή Peter Jenni που είχε την ιδέα, την πειραματική δηλαδή κατασκευή, για την προσφορά του στην επιστήμη και τη στήριξή του στην ομάδα του ΑΠΘ που συμμετέχει στο πείραμα», συμπλήρωσε η ίδια.
Αξίζει να αναφερθεί πως ο Καθηγητής Peter Jenni συμμετέχει στα πειράματα του CERN από το 1972, με καίριες συνεισφορές στην ανακάλυψη των αδρονικών πιδάκων και των σωματιδίων W και Z, φορέων της ασθενούς αλληλεπίδρασης. Апό то 1980, ασχολείται με τον σχεδιασμό και υλοποίηση του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή και των πειραμάτων του και το 1992 δημιούργησε την κοινοπραξία ATLAS. Πρόκειται για μία συνεργασία την οποία συντόνισε μέχρι το 2009, καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδιασμού και κατασκευής του σύνθετου αυτού «υπερ ανιχνευτή» μεγέθους όσο μια οκταόροφη πολυκατοικία, με ανιχνευτές που κατασκευάστηκαν στα 180 συνεργαζόμενα με το Πείραμα εργαστήρια. Πρόσφατα, η συμβολή του ήταν καθοριστική στην Ανακάλυψη του Μποζονίου Higgs από το Πείραμα ATLAS. Είναι μέλος της Βαυβαρικής Ακαδημίας Επιστημών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, της Σλοβενικής Εταιρείας Επιστημών και Τεχνών κι έχει εκλεγεί επίτιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Το 2013 τιμήθηκε με το Ειδικό Βραβείο στη θεμελιώδη φυσική για τον ηγετικό του ρόλο που οδήγησε στην ανακάλυψη του Μποζονίου Higgs και μαζί με την Fabiola Gianoti, Διευθύντρια του CERN σήμερα, διέθεσαν τα χρηματικά ποσά των βραβείων τους στη χρηματοδότηση υποψηφίων διδακτόρων του Πειράματος ATLAS.
O Andreas Höecker, ερευνητής, μέλος του Cern ανέφερε μεταξύ άλλων "Μας αρέσουν οι μεγάλες προκλήσεις και σκοπός μας είναι να μπορέσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα βαθύτερα ερωτήματα που αφορούν στη φύση της ύλης και δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό δίχως έρευνες πολύ μεγάλης κλίμακας, μέσω αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών που αναπτύσσουμε σε συνεργασία και με το ΑΠΘ. Επίσης αυτό επιτυγχάνεται προσελκύοντας τα σπουδαιότερα μυαλά του κλάδου της Φυσικής από έχουμε περισσότερους από 1.200 διδακτορικούς φοιτητές και φοιτήτριες που κάνουν την έρευνά τους στο Atlas και φυσικά είναι δύσκολο να τους κρατήσουμε διότι εκ των υστέρων γίνονται περιζήτητοι στην αγορά εργασίας. Είμαστε πολύ περήφανοι που το Atlas Week διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη και στο ΑΠΘ, το οποίο συνέφερε σε τεράστιο βαθμό στην επιτυχία του πειράματος Atlas".
Στην εκδήλωση απεύθυνε χαιρετισμό και ο Βασίλης Γάκης, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας του δήμου Θεσσαλονίκης επισημαίνοντας μεταξύ άλλων την αξία και σπουδαιότητα του συνεδρίου για την πόλη μας που έχει όλες τις δυνατότητες να αποτελέσει προορισμό διεξαγωγής επιστημονικών συνεδρίων.
ΣΧΟΛΙΑ