ΑΠΟΨΕΙΣ

Στο τέλος οι υποψήφιοι πρόεδροι θα συμπληρώσουν ενδεκάδα. Θα μου πείτε πως αυτό είναι δείγμα υγείας και ζωντάνιας ενός πολιτικού χώρου. Θα συμφωνούσα, αν άκουγα και τις πολιτικές θέσεις των επίδοξων αρχηγών. Υποψηφιότητες χωρίς πολιτικό «δια ταύτα» υποκρύπτουν μόνον προσωπικές φιλοδοξίες. Και όλα αυτά ενώ η πορεία του ΠΑΣΟΚ και το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν προμήνυαν τέτοια κρίση ηγεσίας. Τα έχω γράψει από αυτή τη στήλη ότι τα όσα συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ δε μπορεί να αναλυθούν με αυστηρά πολιτικούς όρους. Κάτι κουρασμένα παλικάρια, που βρίσκονται στο προσκήνιο από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αναζητούν ρόλους και μία προσωπική επιβεβαίωση -που δεν την έχουν ανάγκη- κτυπώντας τον Νίκο Ανδρουλάκη.

Τελικά, τι έκανε στραβά αυτός ο άνθρωπος; Ο απολογισμός του έργου του είναι θετικός. Όλοι γνωρίζουμε τι παρέλαβε και τι πέτυχε. Το γεγονός πως δε μπόρεσε να υπερκεράσει στις ευρωεκλογές τον ΣΥΡΙΖΑ -με τον Κασσελάκη να είναι πρωί, μεσημέρι, βράδυ, σε όλα τα κανάλια- δεν αποτελεί λόγο για όλη αυτή τη φασαρία που ξέσπασε ήδη από το βράδυ των ευρωεκλογών. Λες και κάποιοι περίμεναν με αγωνία να μην πάει καλά το κόμμα τους για να θέσουν θέμα ηγεσίας.

Σήμερα, σχεδόν τέσσερις μήνες πριν από τις εσωκομματικές εκλογές, η ατζέντα των υποψηφίων προέδρων όλο και διευρύνεται. Επειδή δε γνωρίζω τον εσωκομματικό μικρόκοσμο του ΠΑΣΟΚ, υποθέτω πως κάποιοι από αυτούς παίζουν τον ρόλο του «λαγού» για κάποιους άλλους υποψήφιους. Εντάξει, αυτά τα πράγματα συμβαίνουν σχεδόν σε όλα τα κόμματα. Άλλοι κατεβαίνουν υποψήφιοι για να διαπραγματευτούν στο δεύτερο γύρο την υποστήριξή τους σε έναν εκ των δύο μονομάχων ή αποσύρονται λίγο πριν από την πρώτη Κυριακή υπέρ κάποιου άλλου.

Εκείνο που θα περιμένω να ακούσω από όλους τους υποψήφιους είναι τι πιστεύουν για την αναθεώρηση του Συντάγματος, για τις πολιτικές συμμαχίες, για το ποιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να γίνουν, για την εξωτερική πολιτική της πατρίδας μας. Τα γράφω αυτά διότι είναι πολύ πιθανό στις επόμενες εκλογές το ΠΑΣΟΚ να κληθεί να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες συμμετέχοντας σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, καθώς μάλλον θα είναι δύσκολο το πρώτο κόμμα -όποιο και αν είναι αυτό- να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Συνεπώς ο επόμενος ηγέτης, γυναίκα ή άνδρας, θα πρέπει να έχει ξεκάθαρες θέσεις σε μια σειρά από βασικά ζητήματα. Διαφορετικά η όλη συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από τη διανομή θέσεων και όχι επάνω σε ένα συγκεκριμένο κυβερνητικό πρόγραμμα.

Θα μου πει ο αναγνώστης πως ζητώ πολλά. Όμως σε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα, όλες οι συζητήσεις για συνεργασίες γίνονται με άξονα τις προγραμματικές θέσεις. Εκτός αν κάποια στελέχη του ΠΑΣΟΚ θέλουν το κόμμα τους να παραμείνει ένα κόμμα διαμαρτυρίας. Ένα μικρό μαγαζάκι του οποίου τα κλειδιά θα έχουν οι ίδιοι και οι φίλοι τους. Από τη στιγμή που άνοιξε -κακώς κατά την ταπεινή μου γνώμη- ζήτημα ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ θα πρέπει όλοι οι υποψήφιοι να ανοίξουν τα χαρτιά τους για μία σειρά κεντρικά ζητήματα υψηλής και χαμηλής πολιτικής.