ΑΠΟΨΕΙΣ

Η συμβολή της τέχνης στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας

 20/07/2024 20:15

Παρά τις περί του αντιθέτου συζητούμενες ως πιθανότερες εκδοχές, η Θεσσαλονίκη το Σαββατοκύριακο είχε αρκετό κόσμο και μάλιστα σινεφίλ αν κρίνω από την συνύπαρξή μου με ικανό αριθμό συμπολιτών/συμπολιτισσών μου στον θερινό κινηματογράφο όπου πήγαμε να παρακολουθήσουμε μία βρετανική μαύρη κωμωδία με… κακοήθειες. Κακοήθειες, πρόστυχες κουβέντες φτιαγμένες από πολύπλοκες σύνθετες λέξεις που γέμισαν γρήγορα τον νυχτερινό αέρα με γέλιο και δημιούργησαν μία ανάλαφρη ατμόσφαιρα. Πίσω από αυτές κρυμμένες, καμουφλαρισμένες τρεις γυναικείες φιγούρες (συν μία η κόρη), τρεις ή μάλλον τέσσερις καλοφτιαγμένοι γυναικείοι χαρακτήρες ήταν αυτοί που μας μίλησαν για την καταπίεση, την ταπείνωση, την ελευθερία, το χρέος, τη θέση της γυναίκας εκείνης της εποχής (της Αγγλίας του 1920), την επανάσταση, τον φόβο, την αγάπη, την συμπόνια, τη μητρότητα, την ηθική υποχρέωση, την συμπαράσταση της μίας προς την άλλη. Γιατί αυτό το τελευταίο δεν είναι και καθώς φάνηκε και στην ταινία δεν ήταν καθόλου αυτονόητο.

Η σκηνοθέτης Θία Σάροκ μέσα από μία φαινομενικά απλοϊκή, χιουμοριστική, πικάντικη γραφή, μέσα από μία ταινία φαινομενικά ανάλαφρη και χαλαρή βρίσκει τον στόχο της, περνώντας και στην σύγχρονη ανοιχτή συζήτηση της γυναικείας χειραφέτησης μέσα από μία ανδροκρατούμενη κοινωνία. Με «τα μικρά πρόστυχα γράμματα» γελάς όπως ακριβώς γελάει στο τέλος απελευθερωμένη η συγγραφέας τους.

Γυρνώ στο σπίτι και ψαχουλεύω για άλλη μία φορά τις σκέψεις μου ενώ σχεδόν αυτοματοποιημένα το χέρι μου πιάνει ένα από τα τέσσερα βιβλία του Εντουάρ Λουί που έχω στο κομοδίνο μου -τελευταία αγορά αυτό τον μήνα. Μικρά, ευκολοδιάβαστα με την ιστορία του ίδιου μέσα στις σελίδες, έχω ήδη τελειώσει το «Να τελειώνουμε με τον Έντυ Μπεγελ» -όπου εξηγεί πόσο τραυματική ήταν η εμπειρία του γιατί ήταν διαφορετικός- και με το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» όπου παρά την κριτική του στην ζωή που επέλεξε και στους τρόπους συμπεριφοράς του μπαμπά του, ξεχειλίζει η αγάπη που νιώθει για εκείνον ως γιος. Γραπώνω με μιας -λοιπόν- το «Αγώνες και μεταμορφώσεις μίας γυναίκας» όπου μιλάει για τη μητέρα του που έζησε μία ζωή στην φτώχια, την ανέχεια, το περιθώριο, πολλές φορές ταπεινωμένη από την βία των ανδρών.

Θα σας μεταφέρω μία παράγραφο του βιβλίου όπου ο Εντουάρ Λουί φιλοξενεί τα λόγια του Πέτερ Χάντκε, του Αυστριακού Συγγραφέα που πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2019 ανάμεσα σε τόσα άλλα βραβεία και γράφει για την καθημερινή ζωή της μητέρας του: «Στρώνει το τραπέζι, μαζεύει το τραπέζι. «Είναι όλοι εντάξει;». Ανοίγει τις κουρτίνες, κλείνει τις κουρτίνες, ανάβει το φως, σβήνει το φως «μην αφήνετε συνέχεια το φως αναμμένο στο μπάνιο» διπλώνει, ξεδιπλώνει, αδειάζει, γεμίζει, βάζει την πρίζα, βγάζει την πρίζα «φτάνει για σήμερα…».

Με αφορμή τον ρόλο μου ως συντονίστριας Ισότητας στην «Ομάδα για την Θεσσαλονίκη» -εδώ και λίγους μήνες- άνοιξα την βεντάλια των πραγμάτων που προσεγγίζω και επιχειρώ να μάθω ακόμη περισσότερα γύρω από αυτόν τον τομέα. Προχθές, για παράδειγμα, παρακολούθησα με ενδιαφέρον την πρώτη δράση του κύκλου Women’s Voice στο κέντρο Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Γυναικών του δήμου Θεσσαλονίκης ΥΠΑΤΙΑ σε συνεργασίας με την IASIS Α.μ.Κ.Ε. Η αγαπημένη τραγουδίστρια, συνθέτρια Γιάννα Τερζή -κόρη του Πασχάλη Τερζή- που εκπροσώπησε την χώρα μας στην Eurovision του 2018, μοιράστηκε μαζί μας με περισσή ευαισθησία προσωπικές της εμπειρίες και στιγμές αναφορικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα, μίλησε την προαγωγή της ισότητας αλλά και για την συμβολή της τέχνης στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, βοηθώντας στον τομέα της ενδυνάμωσης όσων βρεθήκαμε εκεί, όπως είναι και στόχος της πρωτοβουλίας. Θα ακολουθήσουν κι άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες και εφόσον σας ενδιαφέρει δεν έχετε παρά να δηλώσετε την συμμετοχή σας.

Ζορμπαλά

Άλλη μία γυναίκα που έχει αφήσει το δικό της ξεχωριστό σημάδι στον χώρο της μουσικής, η τραγουδίστρια, συνθέτρια και ηθοποιός Μαργαρίτα Ζορμπαλά ετοιμάζεται να αγκαλιάσει με το ιδιαίτερο ηχόχρωμά της το κοινό της Θεσσαλονίκης την ερχόμενη εβδομάδα, 22 και 23 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επταπυργίου που όπως η ίδια μας εξομολογείται: «είναι ένα πρόγραμμα που το σκέφτομαι και το δουλεύω τουλάχιστον 5 χρόνια. Φέτος ωρίμασε η στιγμή να το παρουσιάσω στο κοινό έχοντας δίπλα μου την ιδανική συνοδοιπόρο της νεότερης γενιάς τη Μαρία Παπαγεωργίου που νιώθω να συνομιλούμε με την ίδια συχνότητα και αισθητική. Η ιδέα είναι να προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε μέσα από τις δικές μας προσωπικότητες τα αριστουργήματα που υπάρχουν από τον μουσικό και στιχουργικό πλούτο της γυναικείας δημιουργίας. Μία παράσταση στηριγμένη στην γυναικεία τρυφερότητα γεμάτη δύναμη και έντονα συναισθήματα όπως άλλωστε είναι η γυναικεία φύση».

Η Μαργαρίτα Ζορμπαλά κάνει μία μικρή αναδρομή στο παρελθόν καθώς της το ζητήσαμε και θυμάται ότι: «Η πορεία μου ξεκινάει στα 17 μου χρόνια όταν με επέλεξε ο Μίκης Θεοδωράκης να τραγουδήσω με τον Πέτρο Πανδή τις «Μπαλάντες» του Θεσσαλονικιού μεγάλου ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη ένα άλμπουμ που με συνοδεύει μέχρι σήμερα. Από ’κει και πέρα είναι πολλοί και σημαντικοί οι σταθμοί και οι άνθρωποι που συνάντησα όλα αυτά τα χρόνια».

Και φυσικά την ρωτήσαμε γιατί επέλεξε να ζήσει στην Κύπρο και όπως είπε: «Στη Κύπρο επέλεξα να ζήσω για προσωπικούς κυρίως λόγους και έχουν περάσει ήδη πάνω από 30 χρόνια. Βρήκα ζεστούς και γαλήνιους ανθρώπους και μία πιο ανθρώπινη καθημερινότητα καθώς και ένα φιλόξενο μουσικό κόσμο που μου επιτρέπει να συνεχίζω να υπάρχω μέσα από την τέχνη που υπεραγαπώ το τραγούδι».

Η σχέση της με την πόλη

Ποια είναι όμως η σχέση της με την πόλη μας. Ποια είναι η σχέση που έχει με τη Θεσσαλονίκη; «Έχω τραγουδήσει πολλές φορές στη Θεσσαλονίκη στο παρελθόν και κρατάω πολύ ωραίες αναμνήσεις, μεσολάβησαν όμως χρόνια από τότε και ένιωσα μεγάλη χαρά όταν την τελευταία 5ετία βρέθηκα δύο φορές στη μαγική πόλη σας στο Μέγαρο Μουσικής, την πρώτη με μία αυτοβιογραφική παράσταση που λεγόταν «Ιστορίες και τραγούδια» και τη δεύτερη ένα αφιέρωμα στο έργο του Μάνου Λοΐζου. Δεν θα ξεχάσω την αγάπη του κόσμου την αγκαλιά και την συγκίνησή του. Με έκαναν να νοιώσω βαθιά ευγνωμοσύνη ζεστασιά ενέργεια και προσμονή για τα επόμενα βήματα».

Η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, ένας αυθεντικός άνθρωπος, επιλέγει για να πορευθεί στην καθημερινότητά της πράγματα που αφορούν στην «αλήθεια της ζωής και την τέχνη».

Θα κλείσω με όσα σημειώνει η Χιλιανή συγγραφέας Ιζαμπέλ Αλιέντε που λέει για τις γυναίκες ότι: «το καλύτερο αφροδισιακό είναι τα λόγια» όχι μόνο τα ερωτόλογα θα πω εγώ αλλά και η καλή κουβέντα θα κάνει πάντα τη διαφορά.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.07.2024

Δημοφιλείς Απόψεις