Ένα μικρό χωριό, μόλις 2.500 κατοίκων το Τζάμου Μάρε στη δυτική Ρουμανία, στην επαρχία Τιμίς και στην περιοχή της Τιμισοάρα που κάποτε είχε πρωταγωνιστήσει στην εξέγερση κατά του Κομμουνιστικού καθεστώτος του Νικολάε Τσαουσέσκου, και μια πόλη στην ανατολική Ρουμανία, η Τουλτσέα,  απειλούν να γονατίσουν την αιγοπροβατροφία στην Ελλάδα, σημαίνοντας συναγερμό και σ΄ άλλες χώρες.

Αιτία η πανώλη που έχει πλήξει πολλές κτηνοτροφικές μονάδες στη χώρα μας, και ξεκίνησε σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις από τη Ρουμανία. Η κατάσταση που έχει φέρει σε αδιέξοδο όλο τον κλάδο στην Ελλάδα, αφήνοντας ανοιχτά για τις επόμενες μέρες ακόμα και ζητήματα ελλείψεων ή ανατιμήσεων σε μια σειρά προϊόντων έχει σημάνει συναγερμό και σε άλλες χώρες με πιο χαρακτηριστική αυτή της Ρωσίας η οποία απαγόρευσε πριν λίγες μέρες τις εισαγωγές αιγοπροβάτων από τη Ρουμανία.

Στοπ σε μετακινήσεις και σφαγές

Στη χώρα μας η πανώλη των μικρών μηρυκαστικών, δηλαδή των αιγοπροβάτων, έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί εστίες μολυσμένων ζώων σε Θεσσαλία, Κορινθία, Αττική και Κρήτη, ενώ σε συναγερμό έχουν τεθεί και οι υπηρεσίες στην κεντρική Μακεδονία, αλλά και στην Ήπειρο και έχει δοθεί σήμα στους παραγωγούς να εφαρμόζουν αυστηρά τις οδηγίες των αρχών.

Απαγορεύτηκαν οι μετακινήσεις και οι σφαγές ζώων, οι έλεγχοι έχουν επεκταθεί και σε τυροκομικές μονάδες, παραγωγοί απειλούν με μηνύσεις, η πίεση στην κυβέρνηση για αποζημιώσεις αυξάνεται και οι κτηνοτρόφοι είναι σε απόγνωση… Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί μέχρι τον… Σεπτέμβριο, αν όλα πάνε καλά με την ιχνηλάτηση και τα μέτρα περιορισμού του ιού.

Τα κρούσματα πανώλης ανέρχονται μέχρι τώρα σε πάνω από 35 στην ελληνική επικράτεια. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, αυτά εντοπίζονται στη Θεσσαλία, ένα στην Κορινθία και ένα στην Αττική και δύο στην Κρήτη, ενώ τις τελευταίες ώρες προστέθηκαν νέα σε Κομοτηνή και Δράμα. Βέβαια τα στοιχεία αυτά αλλάζουν όσο προχωράει η ιχνηλάτηση. Μέχρι στιγμής, έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 19.000 σφαγές ζώων.

Ταυτόχρονα έχει στηθεί και είναι σε εξέλιξη μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ιχνηλάτησης του ιού και επιβολής μέτρων στην οποία συμμετέχουν εκατοντάδες κτηνίατροι αλλά και υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, των περιφερειών και των δήμων. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο στη Θεσσαλία με το ξέσπασμα της πανώλης κινητοποιήθηκαν 100 κτηνίατροι οι οποίοι στην κυριολεξία σάρωσαν όλες τις μονάδες.

«Αυτό το οποίο κάναμε από την πρώτη στιγμή ήταν να εφαρμόσουμε με σαφήνεια την Ευρωπαϊκή Οδηγία 6/87 του 2020, η οποία προβλέπει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο το οποίο ακολουθείται κατά γράμμα αυτή τη στιγμή από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά βεβαίως σε συνεργασία με όλες τις Περιφέρειες που έχουν εμπλακεί γι' αυτό το θέμα, ούτως ώστε να περιορίσουμε στο συντομότερο δυνατό χρόνο τη συγκεκριμένη νόσο», τόνισε ο υπουργός.

Ο κ. Τσιάρας επισήμανε ότι «ο ιός έχει 22 ημέρες επώαση. Αυτό σημαίνει ότι εφόσον βρίσκουμε ένα κρούσμα τουλάχιστον σε αυτές τις περιοχές για τουλάχιστον 22 ημέρες – που τις κάνουμε 30 – πρέπει να είμαστε σε απόλυτη επιφυλακή. Αυτό σημαίνει ότι πάντα εφόσον καταγράφεται ένα κρούσμα και ακολουθούνται όλα αυτά τα οποία προβλέπονται από την ευρωπαϊκή οδηγία, εμείς θα πρέπει να περιμένουμε αυτές τις 30 ημέρες προκειμένου να κλείσει ο κύκλος»,.

«Άρα λοιπόν, όταν θα δούμε ποιο θα είναι το τελευταίο κρούσμα και επαναλαμβάνω αυτή τη στιγμή γίνονται ουσιαστικά έλεγχοι σε σημεία που η ιχνηλάτηση τους δείχνει ότι έχουν πάει ζώα τα οποία πιθανόν έχουν μολυνθεί με τον ιό, θα μπορέσουμε να κλείσουμε όλη αυτήν την υπόθεση», κατέληξε.

Σχετικά με την προέλευση του ιού δήλωσε ότι, «την ώρα της εξαγωγής από τη χώρα και της εισαγωγής στην άλλη, είναι πιθανόν τα ζώα να εμφανίζονται ως υγιή, αλλά παρόλα αυτά αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα το δούμε και θα το εξετάσουμε μέσα από τη σύσταση κάποιας επιτροπής η οποία θα γίνει αυτές τις μέρες».

«Θέμα για τη δημόσια υγεία, δεν τίθεται»

Ο υπουργός, όπως και μια σειρά παράγοντες και επιστήμονες τόνισαν ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα για τη δημόσια υγεία. «Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι θέμα για τη δημόσια υγεία δεν τίθεται», τόνισε. Οι σφαγές απαγορεύονται όπως είπε γιατί αποτελούν λόγο μετάδοσης του ιού. «Γιατί ο πλέον διαδεδομένος τρόπος προκειμένου να μεταφερθεί ο ιός είναι να οδηγηθούν τα ζώα στα σφαγεία. Εκεί λοιπόν, επειδή ακριβώς γίνεται όλη αυτή η επεξεργασία, μέχρι να φτάσουμε στη σφαγή, είναι θα έλεγα ο ιδανικός τρόπος», ανέφερε. Πρόσθεσε πως, «ο άνθρωπος μπορεί να το μεταφέρει, αλλά δεν κολλάει, δεν νοσεί ο άνθρωπος. Όταν όμως τα παπούτσια του, τα ρούχα του έρθουν σε επαφή με ένα βιολογικό υλικό του ζώου, θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι αυτός ο οποίος θα το μεταφέρει σε ένα άλλο κοπάδι».

Απογοήτευση κι απόγνωση

«Όντως θέμα για τον καταναλωτή δεν υπάρχει αλλά είναι φυσικό οι άνθρωποι να είναι επιφυλακτικοί» επισήμανε στη ΜτΚ ο Δημήτρης Μπαλούκας Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας.

Η καταστροφή αφορά τους κτηνοτρόφους, «Ένα κοπάδι ζώων “κτίζεται” χρόνια και δε γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Μιλάμε για μια μεγάλη οικονομική καταστροφή. Τα μέτρα είναι αυστηρά, αλλά θέλουμε να μπει τέλος στην καταστροφή» τόνισε.

Σε ότι αφορά πως έφτασαν τα ζώα στις μονάδες αφού στα σύνορα θα έπρεπε να έχουν ελεγχθεί, επισήμανε πως «κάποιοι δεν έκαναν τη δουλειά τους».

Ο κ. Μπαλούκας τόνισε πως προς το παρόν δεν υπάρχουν προβλήματα στην αγορά. «Αν συνεχιστεί όμως αυτή η κατάσταση με κλειστά σφαγεία και κτηνοτροφικές μονάδες, κι όσο προχωράμε προς το Δεκαπενταύγουστο, είναι πιθανό να δούμε και τέτοιες καταστάσεις, με ελλείψεις προϊόντων και ανατιμήσεις» είπε στη ΜτΚ.

Απειλούν με μηνύσεις

Ο Παύλος Σατολιάς, κτηνοτρόφος, Πρόεδρος της οργάνωσης και πρόεδρος του συνεταιρισμού Καλαβρύτων, ήταν κατηγορηματικός. Μετά την εξομάλυνση της κατάστασης και λήξης του συναγερμού, οι κτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί και οι κτηνοτρόφοι θα στραφούν κατά παντός υπευθύνου, μέσω της Δικαιοσύνης, καταθέτοντας μηνυτήρια αναφορά, είπε.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, από παραλείψεις, δημιουργήθηκαν σοβαρές ζημίες και πρέπει να αποζημιωθούν. Οι κτηνοτρόφοι πρέπει να δικαιωθούν και να επιβληθούν οι προβλεπόμενες ποινές σε βάρος εκείνων, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο την κτηνοτροφία και κατ’ επέκταση τον πρωτογενή τομέα της χώρας.

Οι δυο εστίες στη Ρουμανία

Κτηνοτρόφοι κατήγγειλαν πως περίπου 5.000 ζώα το τελευταίο διάστημα εισήχθησαν από τη Ρουμανία χωρίς να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι.

Το πρώτο ξέσπασμα πανώλης σε αιγοπρόβατα καταγράφηκε στη Ρουμανία στις 15 Ιουλίου, τουλάχιστον όπως δήλωσαν οι τοπικές αρχές. Επί του παρόντος, έχουν ήδη καταγραφεί 11 κρούσματα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων.

Το πρώτο μεγάλο ξέσπασμα πανώλης μικρών μηρυκαστικών επιβεβαιώθηκε σε φάρμα στην επαρχία Τιμίς όπου πάνω από 11.000 πρόβατα υποβλήθηκαν σε ευθανασία σε ένα κοπάδι στο χωριό Τζάμου Μάρε. Οι επιθεωρητές της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Υγειονομικής και Ασφάλειας Τροφίμων δημιούργησαν μια ζώνη ασφαλείας 25 χιλιομέτρων γύρω από την περιοχή με τις τοπικές αρχές να ισχυρίζονται πως έχουν σταματήσει την εξάπλωση του ιού.

Τελευταία στοιχεία δείχνουν και εστίες στην περιοχή Τουλτσέα στην ανατολική Ρουμανία όπου επιβεβαιώθηκε η πανώλη μικρών μηρυκαστικών. Η περιοχή αποτελεί σταθμό  αποτελεί πάχυνσης αμνών με σκοπό τις εξαγωγές και το ενδοκοινοτικό εμπόριο, οπότε μια διασπορά σ΄ αυτή την περιοχή θα μπορούσε να γεμίσει με άρρωστα ζώα πολλές χώρες.

Όπως εξηγούν οι ειδκοί, τα ζώα έρχονται δήθεν για πάχυνση, μένουν για λίγες μέρες σε σταβλικές εγκαταστάσεις, παίρνουν την πιστοποίηση εγχώριας εκτροφής και φεύγουν για το σφαγείο, κι από εκεί για τα σημεία διάθεσης της αγοράς. Μέχρι τώρα αυτή η διαδικασία αφορούσε νεογέννητα και ζώα ημερών, στα οποία ο κίνδυνος μετάδοσης ζωονόσων παραμένει μικρός.

Φέτος, η ανάγκη αναπλήρωσης ζωικού κεφαλαίου, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, έκανε κάποιους ζωέμπορους να στραφούν σε πιο μεγάλα ζώα για να καλύψουν τις ανάγκες, τα οποία όμως δεν παρουσιάζουν τον ίδιο βαθμό ανοσίας με τα μικρά και τα οποία μετέφεραν στη χώρα την πανώλη των μηρυκαστικών.