Ρήξη στα πρόθυρα σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ-Τουρκίας
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί στα μέσα της δεκαετίας του 1990 πως οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ μετά από τριάντα χρόνια θα ήταν τόσο εχθρικές. Τότε οι κεμαλικές κυβερνήσεις ξεπερνώντας τις ιστορικές αναστολές τους συνήψαν σχέσεις πολυεπίπεδης συνεργασίας με το Ισραήλ, κυρίως στον τομέα των εξοπλισμών αλλά όχι μόνον εκεί. Το Ισραήλ επειδή δεν έχει βάθος στον εναέριο χώρο του, χρησιμοποιούσε σε κοινά γυμνάσια τον εναέριο χώρο της Τουρκίας για να εκπαιδευθούν οι πιλότοι του ώστε να καταφέρουν με επιτυχία κτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Για να τα λέμε όλα, το Ισραήλ πριν απευθυνθεί στην Τουρκία απευθύνθηκε στην Ελλάδα. Ο τότε υπουργός Εθνικής Αμύνης Γεράσιμος Αρσένης είδε θετικά αυτήν την πρόταση συνεργασίας, όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου δε μπορούσε να την αποδεχτεί. Παραβίαζε την ιστορία του ΠΑΣΟΚ και τις προσωπικές του σχέσεις με τον Γιασέρ Αραφάτ. Έτσι, μοιραία οι Ισραηλινοί στράφηκαν στην Τουρκία. Όλο αυτό το σκηνικό της ισραηλινοτουρκικής συνεργασίας κράτησε μέχρι το 2010 και διακόπηκε απότομα με τα γεγονότα του Ναβί Μαρμαρά. Τότε, και ενώ ο σουνιτικός αραβικός κόσμος κυοφορούσε τη λεγόμενη «αραβική άνοιξη», ο Ταγίπ Ερντογάν θέλησε να αναδειχθεί στον ηγέτη του. Αυτό όμως προϋπέθετε πως οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ θα διαρρηγνυόταν. Και αυτό έγινε.
Έκτοτε υπήρξε μία επιδείνωση αυτών των σχέσεων, αν και στα τελευταία δύο χρόνια έγιναν κάποιες απόπειρες να αποκατασταθούν. Οι συζητήσεις και οι επαφές είχαν προχωρήσει σημαντικά σε σημείο που η ισραηλινή κυβέρνηση να καθησυχάζει Ελλάδα και Κύπρο ότι τίποτα δεν αλλάζει στις τριγωνικές σχέσεις τους. Ήρθε όμως η 7η Οκτωβρίου και όλο αυτό το κλίμα καταστράφηκε διότι η Τουρκία πήρε το μέρος της Χαμάς και δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Το νήμα των Αδερφών Μουσουλμάνων που συνέδεε Χαμάς και Τουρκία ήταν και παραμένει πολύ ισχυρό.
Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ θεωρεί την 7η Οκτωβρίου μία μέρα που προκαλεί οργή και θλίψη και ως εκ τούτου δε θα μπορούσε ποτέ να δεχθεί ένα κράτος, με το οποίο προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις, να παίρνει αναφανδόν το μέρος των τρομοκρατών. Αν σε αυτό το κλίμα προσθέσουμε και τις κακές σχέσεις Ερντογάν-Νετανιάχου φτάνουμε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Να απειλεί η Τουρκία πως εμμέσως θα εισβάλλει στο Ισραήλ.
Φυσικά αυτοί οι λεονταρισμοί του Ερντογάν και οι κραυγές του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας είναι άνευ νοήματος για το Ισραήλ. Αυτό που σχεδιάζει να κάνει θα το κάνει κι ας λένε οι Τούρκοι ό,τι θέλουν. Επιπλέον το Ισραήλ έχει και τις πλάτες των ΗΠΑ κάτι που προβληματίζει την Τουρκία, καθώς οι Αμερικάνοι εμπλέκονται άμεσα στη βορειοανατολική Συρία προστατεύοντας την οιονεί κρατική οντότητα των Κούρδων Πεσμεργκά. Ως γνωστόν οι Πεσμεργκά αποτελούν τους συμμάχους τους στον πόλεμο κατά του ISIS και έναν από τους εφιάλτες των Τούρκων εθνικιστών και ισλαμιστών.
Φυσικά η Ελλάδα παρακολουθεί από κοντά την πορεία των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας, καθώς ήδη σύννεφα αρχίζουν να μαζεύονται πάνω και από το Αιγαίο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.08.2024
