Ιδιαιτέρως γόνιμη ήταν η καλοκαιρινή ανασκαφή του 2024 στην Ακρόπολη της Αμφίπολης που έφερε στο φως μια σημαντική... σοδειά ευρημάτων τα οποία ισχυροποιούν τις ήδη εκπεφρασμένες υποθέσεις για τη θέση ενός σημαντικού ιερού γυναικείας θεότητας, πιθανόν της Αρτέμιδος Ταυροπόλου, στο κέντρο της αρχαίας πόλης, εκεί που απ’ ό,τι φαίνεται βρισκόταν και η αγορά της Αμφίπολης.

Η ανασκαφή, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος συνεργασίας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών και του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τη διεύθυνση της Προϊσταμένης της Εφορείας Δρ. Δημητρίας Μαλαμίδου και του καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας Δρ Δημήτρη Δαμάσκου, επικεντρώθηκε και φέτος στην έρευνα του κτιριακού συγκροτήματος δυτικά της πρωτοβυζαντινής Βασιλικής Γ΄, το οποίο χρονολογείται από τους ύστερους κλασικούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Στον χώρο, ο οποίος ανασκάπτεται συστηματικά από το 2019 (φωτό εξωφύλλου), βρέθηκε τμήμα ορθογώνιου οικοδομήματος με ισχυρή τοιχοποιία. Το υπόλοιπό του βρίσκεται κάτω από τη μεταγενέστερη Βασιλική. Στο εσωτερικό του οικοδομήματος αποκαλύφθηκαν τα περασμένα χρόνια μικροί αποθέτες με τμήματα ειδωλίων, απανθρακωμένα φρούτα, λύχνοι και κεραμική. «Η κεραμική αυτών των συνόλων μπορεί να χρονολογηθεί στα μέσα του 4ου αι. π.Χ., ενώ το είδος των ευρημάτων επιτρέπει την ερμηνεία του χώρου ως λατρευτικού. Πέρυσι είχαμε προτείνει την πιθανή ταύτιση του χώρου με Μητρώο (Ιερό της Μητέρας των Θεών). Δεν αποκλείεται ωστόσο και η περίπτωση της Αρτέμιδας Ταυροπόλου, λαμβάνοντας υπόψη και τα παλαιότερα ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή των πρωτοβυζαντινών εκκλησιών», λέει στο makthes.gr ο Δρ Δημήτρης Δαμάσκος.

Δυτικά του οικοδομήματος αυτού διαπιστώνεται επέκταση με επάλληλα δάπεδα και μικρότερους χώρους, οι οποίοι περικλείονται από έναν τοίχο σχήματος Γ, ο οποίος εφάπτεται στη βορειοδυτική γωνία του λατρευτικού κτίσματος. Μέσα σε αυτόν τον χώρο η ανασκαφή επικεντρώθηκε φέτος σε δύο σημεία. Σε αυτές τις τομές συλλέχθηκαν τμήματα πήλινων γυναικείων ειδωλίων, τμήματα από πήλινες μήτρες ειδωλίων, κεραμική των ύστερων κλασικών/πρώιμων ελληνιστικών χρόνων και σποραδικά προγενέστερη ερυθρόμορφη, πλήθος οστρέων, οστά μικρών ζώων και ψαριών σε επίχωση πλούσια σε κάρβουνα και υπολείμματα καύσης. Ενδιαφέρον εύρημα μεταξύ των παραπάνω είναι ένα ακέραιο μικρό ειδώλιο ταύρου με διάτρητο σώμα.

Ερευνήθηκαν επίσης τμήματα αγωγών, κτιστών ή διαμορφωμένων στο έδαφος, για απορροή υδάτων από τη Βασιλική, αλλά και για την εξυπηρέτηση εργαστηριακών δραστηριοτήτων. Σε δύο αγωγούς, μάλιστα, έχουν ενσωματωθεί σε δεύτερη χρήση μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη προγενέστερων φάσεων με καλοδουλεμένες επιφάνειες.

Επιπλέον, διερευνήθηκε φέτος για πρώτη φορά η επέκταση του προαναφερθέντος τοίχου προς τα νότια και διαπιστώθηκε ότι συνεχίζεται περαιτέρω κατά μήκος για αρκετά μέτρα χωρίς να γωνιάζει. «Αποκαλύφθηκε το κατώτερο τμήμα του, χτισμένο με ορθογώνιες πωροπλίνθους σε εναλλαγή με αργολιθοδομή, με τρόπο γνωστό και από άλλα μνημεία της Αμφίπολης. Η γεωφυσική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στον ευρύτερο χώρο της ακρόπολης το 2019 υποδεικνύει ότι ο τοίχος αυτός πιθανότατα εκτείνεται πολλά μέτρα προς τα νότια, ως εξωτερικός τοίχος μεγάλου κτιριακού συγκροτήματος, το οποίο φαίνεται ότι καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα του πλατώματος που περιέλαβε αργότερα η πρωτοβυζαντινή οχύρωση», τονίζει ο κ. Δαμάσκος.

«Η εικόνα που διαμορφώνεται σταδιακά για το κτιριακό αυτό συγκρότημα είναι η πιθανότητα στον χώρο αυτό να έχει ανοικοδομηθεί η αγορά της πόλης. Η χρονολόγηση της πρώτης οικοδομικής της φάσης παραμένει να ερευνηθεί τα επόμενα χρόνια, θα μπορούσε, όμως, παρόλα αυτά να συνδεθεί η ανοικοδόμηση ενός τόσο μεγάλου συγκροτήματος με την εποχή της υπαγωγής της Αμφίπολης στο Μακεδονικό βασίλειο από τον Φίλιππο Β΄», καταλήγει ο κ. Δαμάσκος.

Περισσότερες λεπτομέρειες για την ανασκαφή και αναλυτική συνέντευξη με τον Δρ Δημήτρη Δαμάσκο στη Μακεδονία της Κυριακής 29 Σεπτεμβρίου.