Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται πλέον το φιλόδοξο σχέδιο για τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, έξι και πλέον μήνες μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», αρκετά ξένα πανεπιστήμια, ιδιωτικά αλλά και κρατικά, καθώς και μεγάλα κολέγια τα οποία δραστηριοποιούνται ήδη στη χώρα μας είναι έτοιμα να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του καινούριου νομοθετικού πλαισίου που επιτρέπει πλέον τη λειτουργία τέτοιων εκπαιδευτικών δομών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσημο ενδιαφέρον δεν έχει εκφραστεί προς το παρόν από κανέναν. Ωστόσο, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, εκπρόσωποι ξένων πανεπιστημίων, δημοσίων και ιδιωτικών, καθώς και κολεγίων τα οποία λειτουργούν στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, βρίσκονται σε επικοινωνία με το υπουργείο Παιδείας και έχουν γνωστοποιήσει την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην ίδρυση παραρτημάτων μόλις ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες από πλευράς πολιτείας.

Η διαδικασία

Το επόμενο βήμα που αναμένουν οι ενδιαφερόμενοι είναι η υπογραφή των σχετικών υπουργικών αποφάσεων οι οποίες θα καθορίζουν σε λεπτομέρεια τις διαδικασίες αδειοδότησης αυτών των παραρτημάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες οι δύο πρώτες αποφάσεις είναι ήδη έτοιμες και πρόκειται να εκδοθούν από μέρα σε μέρα. Αρμόδιοι παράγοντες θεωρούν βέβαιο πως μόλις εκδοθούν οι αποφάσεις αυτές θα υπάρξουν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας όπου θα κριθεί οριστικά η συνταγματικότητα ή μη το νόμου. Αυτός είναι και ο λόγος που το υπουργείο Παιδείας επισπεύδει την έκδοση των πρώτων αποφάσεων με σκοπό έως το τέλος του χρόνου να εκδοθεί η οριστική ετυμηγορία του ανωτάτου δικαστηρίου.

Εφόσον δεν υπάρξουν εμπόδια από το ΣτΕ στη συνέχεια οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί φορείς θα υποβάλουν τον φάκελο της επένδυσής τους προς το υπουργείο Παιδείας. Εφόσον ο φάκελος λάβει θετική αξιολόγηση από τις αρμόδιες αρχές τότε ο ενδιαφερόμενος εκπαιδευτικός φορέας θα εξασφαλίσει την αδειοδότηση ώστε να προχωρήσει στην ίδρυση παραρτήματος, ενός ή και περισσοτέρων. Επιδίωξη είναι αυτά τα παραρτήματα να δεχθούν τους πρώτους φοιτητές την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, δηλαδή σε ένα χρόνο από σήμερα.

Οι όροι και οι προϋποθέσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες οι δύο πρώτες υπουργικές αποφάσεις επρόκειτο να δημοσιοποιηθούν μέσα στο σαββατοκύριακο ή το αργότερο στις αρχές της προσεχούς εβδομάδας. Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» αρμόδια πηγή οι δύο αυτές αποφάσεις εξειδικεύουν όσα προβλέπονται στο νόμο 5094 περί ίδρυσης παραρτημάτων μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων ο οποίος είχε ψηφιστεί τον περασμένο Φεβρουάριο. Σύμφωνα με την ίδια πηγή οι βασικές ρυθμίσεις και τα χρονοδιαγράμματα που περιέχονται στις δύο υπουργικές αποφάσεις έχουν ως εξής:
1. Τα παραρτήματα θα είναι Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Σκοπός τους θα είναι η παροχή υπηρεσιών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την ανάπτυξη προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων, καθώς και της έρευνας.
2. Τα ΝΠΠΕ θα εποπτεύονται από το υπουργείο Παιδείας στο οποίο θα κατατεθεί και ο φάκελος της επένδυσης. Το τμήμα του φακέλου το οποίο αφορά το ακαδημαϊκό μέρος θα σταλεί προς αξιολόγηση στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και εκείνο που αφορά τις υπόλοιπες παραμέτρους (κτιριακές εγκαταστάσεις κ.λπ.) θα πάει στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ). Οι δύο αυτοί φορείς θα στείλουν τις αξιολογήσεις τους προς το υπουργείο προκειμένου να αδειοδοτηθεί ή όχι η επένδυση. Εφόσον δοθεί η αδειοδότηση εν συνεχεία η ΕΘΑΑΕ θα προχωρήσει στην πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών του κάθε παραρτήματος.
3. Το κόστος έκδοσης άδειας για τα παραρτήματα ανέρχεται κατ' ελάχιστο σε 2,6 εκατ. ευρώ, εάν πρόκειται να λειτουργήσουν στη Θεσσαλονίκη ή στην Αττική και σε 1,3 εκατ. για την υπόλοιπη Ελλάδα. Η υποβολή της αίτησης θα πρέπει να συνοδεύεται και από εγγυητική επιστολή ύψους 2 εκατ. ευρώ, συν παράβολο 600.000 ευρώ. Επίσης, για κάθε επιπλέον σχολή, πέρα από τις τρεις οι οποίες είναι υποχρεωτικές για την αδειοδότηση του παραρτήματος, θα πρέπει να κατατίθεται εγγυητική επιστολή ποσού 500.000 ευρώ. Σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας η εγγυητική επιστολή καταπίπτει υπέρ του ελληνικού δημοσίου.

Κορυφαία πανεπιστήμια

4. Το υπουργείο Παιδείας κινητροδοτεί κορυφαία πανεπιστήμια τα οποία βρίσκονται στις είκοσι πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης, όπως αυτή καταρτίζεται από διεθνώς αναγνωρισμένους οίκους, προκειμένου να ιδρύσουν παραρτήματά τους στην Ελλάδα. Έτσι, σύμφωνα με πηγή του υπουργείου Παιδείας, στις υπουργικές αποφάσεις προβλέπεται η δυνατότητα σε αυτά τα πανεπιστήμια να ιδρύσουν παράρτημα στην Ελλάδα, έστω και με μία μόνο σχολή, αντί των τριών που προβλέπει ο σχετικός νόμος. Σημειώνεται ότι στις είκοσι πρώτες θέσεις στη διεθνή κατάταξη πανεπιστημίων είναι πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ, το Στάνφορντ, το ΜΙΤ, το Κέμπριτζ, το Κολούμπια, το Γέιλ, της Οξφόρδης κ.ο.κ.
5. Εφόσον το Συμβούλιο της Επικρατείας κρίνει συνταγματικό το νόμο 5094/2024, μετά τις προσφυγές που θεωρείται βέβαιο πως θα κατατεθούν, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν το φάκελο προς αξιολόγηση και αδειοδότηση μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2025 εφόσον θέλουν να ξεκινήσουν τη λειτουργία του παραρτήματός τους από την επόμενη ακαδημαϊκή περίοδο 2025-2026.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29.09.2024