Η διαγραφή Σαμαρά, το παρασκήνιο και η επόμενη ημέρα στο κυβερνητικό στρατόπεδο
17/11/2024 08:00
17/11/2024 08:00
Τριάντα δύο χρόνια και περίπου ένα μήνα μετά την καρατόμησή του από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο Αντώνης Σαμαράς είδε το Σάββατο το μεσημέρι, αυτή τη φορά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και για δεύτερη φορά στην πολιτική του καριέρα, την πόρτα της εξόδου από τη ΝΔ.
Αφού πρώτα είχε επιστρέψει στη ΝΔ λίγο πριν τις ευρωεκλογές του 2004, είχε γίνει υπουργός Πολιτισμού το 2007, εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος το 2009 και πρωθυπουργός το 2012. Και αν αυτή τη φορά οι αναφορές που κρίθηκαν ότι ξεπέρασαν τα εσκεμμένα ήταν -όπως και το 1992- κυρίως για θέματα του υπουργείου Εξωτερικών, δεν ήταν αυτή η κριτική η μοναδική που ενόχλησε τον πρωθυπουργό και ύστερα από την πρωινή σαββατιάτικη σύσκεψη με τους στενούς του συνεργάτες προχώρησε στις 15.48 -και πριν ακόμη δημοσιευτεί η συνέντευξη του πρώην πρωθυπουργού στο «Βήμα της Κυριακής»- στη διαγραφή του. Μια διαγραφή που συνοδεύτηκε και από μια ασυνήθιστα σκληρή ανακοίνωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη.
Δίπλα στις επανειλημμένες διαφωνίες που είχε εκφράσει ο Αντώνης Σαμαράς τόσο στην εκδήλωση του Πολεμικού Μουσείου όσο και κατά την πρόσφατη ομιλία του στην Κύπρο, ήταν οι σκληρές προσωπικές βολές εναντίον του πρωθυπουργού ότι «χαριεντίζεται» με τον Ερντογάν, αλλά και το μήνυμα να παραιτηθεί ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης που οδήγησαν τον πρωθυπουργό στην απόφαση για τη διαγραφή.
«Εξέφρασε την πλήρη διαφωνία του στο σύνολο της ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής. Επιπλέον, με τρόπο ανοίκειο και προκλητικό, υιοθέτησε ακραία ψεύδη, διαστρεβλώνοντας δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών οι οποίες έχουν διευκρινιστεί κατ’ επανάληψη και αναλυτικά», υπογράμμισε στην ανακοίνωση του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης.
Το Μέγαρο Μαξίμου προετοιμαζόταν για την εν λόγω συνέντευξη και ήδη από την Παρασκευή είχαν φτάσει πληροφορίες για την οξύτητα των τοποθετήσεων Σαμαρά. Έτσι το πρωί του Σαββάτου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από τους συνεργάτες του να έρθουν στο Μέγαρο Μαξίμου. Παρόντες, μεταξύ άλλων, ήταν ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιώργος Μυλωνάκης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, οι υπουργοί Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και Μάκης Βορίδης, ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού Στέλιος Κουτνατζής, ο γενικός διευθυντής Ενημέρωσης Πάνος Αμυράς, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου Χρήστος Ζωγράφος και η διευθύντρια Επικοινωνίας Κύρα Κάπη. Όλοι συμφώνησαν ότι η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, χωρίς να δοθεί κάποια λύση και χωρίς να εκτονωθεί κάπως η ένταση που σωρευόταν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πάρει την απόφασή του και λίγο πριν τις 4 έδωσε εντολή για τις ανακοινώσεις, που ήταν ιδιαίτερα σκληρές. «Η κοινωνία έχει αφήσει πίσω, εδώ και χρόνια, λογικές πολιτικής «καμαρίλας» και συμπεριφορές που διαπνέονται από το κομματικό «γινάτι». Όσοι, δε, οραματίζονται μία συρρικνωμένη ΝΔ στο μέτρο του 18%, ας αναλογιστούν ότι, με τη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε μέχρι σήμερα τρεις εθνικές εκλογές με ποσοστά της τάξεως του 40%», ανέφερε στη δήλωση του ο κ. Μαρινάκης.
Τι θα ακολουθήσει; Για τον κ. Σαμαρά κινείται η διαδικασία της διαγραφής. Ο πρόεδρος της ΚΟ Κυριάκος Μητσοτάκης τον παραπέμπει με επιστολή του στον πρόεδρο της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΝΔ, που είναι ο Γιάννης Τραγάκης, με το ερώτημα της διαγραφής του. Η Επιτροπή θα συνεδριάσει, θα αποφασίζει και το πρακτικό στέλνεται στον Πρόεδρο της ΚΟ, ο οποίος στη συνέχεια με βάση το πρακτικό και την απόφαση της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΝΔ στέλνει επιστολή στον Πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα. Σύμφωνα με πληροφορίες θα κινηθούν διαδικασίες διαγραφής του κ. Σαμαρά και από το κόμμα της ΝΔ, όπως έγινε και στην πρόσφατη περίπτωση του Μάριου Σαλμά.
Ένα από τα πολλά ερωτήματα που ανακύπτουν σε αυτό το σημείο καμπής και για την ίδια την πορεία της κυβέρνησης είναι αν θα υπάρξουν άλλοι βουλευτές που θα θελήσουν να ακολουθήσουν τον κ. Σαμαρά. Ο πιο στενός συνομιλητής του κ. Σαμαρά στην ΚΟ είναι ο επίσης βουλευτής Μεσσηνίας Μίλτος Χρυσομάλλης, ο οποίος έχει εκφράσει κατά καιρούς αρκετές αντιρρήσεις, αλλά σε πιο ήπιους τόνους. Ο πρώην πρωθυπουργός συνομιλεί επίσης και με άλλους βουλευτές του κόμματος, φαίνεται πάντως εκ πρώτης όψεως δύσκολο κάποιος να τον ακολουθήσει σε μια πορεία εξόδου που δεν έχει «δια ταύτα», καθώς ο κ. Σαμαράς δεν πρόκειται να ιδρύσει εκ νέου έναν πολιτικό φορέα, όπως το 1992 την ΠΟΛΑΝ. Ασχέτως αν στο παρασκήνιο μπορεί να κινηθεί διαφορετικά και πλέον πολύ πιο απελευθερωμένα.
Επί του πρακτέου χωρίς τον κ. Σαμαρά η ΝΔ διαθέτει 155 βουλευτές, με τον Λευτέρη Αυγενάκη, που είχε διαγραφεί από την ΚΟ να στηρίζει τα κυβερνητικά νομοθετήματα.
Ένα ζήτημα που επίσης ενόχλησε το Μέγαρο Μαξίμου ήταν η προσπάθεια Σαμαρά να φέρει τον πρωθυπουργό σε δύσκολη θέση, προτείνοντας τον Κώστα Καραμανλή για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ένα πρόσωπο που έχει πέραση στο δεξιόστροφο ακροατήριο, αλλά δε συγκινεί τους κεντρώους ψηφοφόρους που είχαν βρει στέγη στη ΝΔ.
«Η άκαιρη συζήτηση στην οποία επέμεινε γύρω από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας συνιστά προσβολή για το πρόσωπο και τον θεσμό του αρχηγού του κράτους», ανέφερε ο Παύλος Μαρινάκης στην ανακοίνωση του. Από το περιβάλλον του Κώστα Καραμανλή πάντως έλεγαν ότι ούτως ή άλλως δεν είχε υπάρξει καμία προσυνεννόηση, ενώ δεν έμπαιναν στην ουσία των διατυπώσεων του κ. Σαμαρά.
Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μια νέα σελίδα ανοίγει πλέον στη ΝΔ.
Από τη μια ο Κυριάκος Μητσοτάκης στέλνει ένα σκληρό μήνυμα ότι δε θα ανεχτεί άλλες τέτοιες διαφοροποιήσεις, αλλά αντιλαμβάνεται ότι η περίοδος της εσωκομματικής ηρεμίας για τον ίδιο έχει πλέον λήξει για τα καλά.
Από την άλλη για τον Αντώνη Σαμαρά η διαγραφή του από τη ΝΔ μπορεί και να τον απελευθερώνει επιπλέον, έτσι ώστε να ασκεί πιο άνετα την κριτική του, αλλά χάνει τη δύναμη και τη βαρύτητα που είχε ως πρώην πρωθυπουργός και ως βουλευτής «εντός των τειχών», ενώ δεν αποκλείεται να βρεθεί εκ νέου στην αρχή μιας νέας εποχής «πέτρινων χρόνων», όπως το 1992.
Τέλος και για τον Κώστα Καραμανλή η εξέλιξη φέρνει αλλαγές, καθώς σημαίνει τέλος της κριτικής, όπου ο Σαμαράς έδινε τον τόνο και αυτός απλά σιγοντάριζε.
Τριάντα δύο χρόνια και περίπου ένα μήνα μετά την καρατόμησή του από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο Αντώνης Σαμαράς είδε το Σάββατο το μεσημέρι, αυτή τη φορά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και για δεύτερη φορά στην πολιτική του καριέρα, την πόρτα της εξόδου από τη ΝΔ.
Αφού πρώτα είχε επιστρέψει στη ΝΔ λίγο πριν τις ευρωεκλογές του 2004, είχε γίνει υπουργός Πολιτισμού το 2007, εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος το 2009 και πρωθυπουργός το 2012. Και αν αυτή τη φορά οι αναφορές που κρίθηκαν ότι ξεπέρασαν τα εσκεμμένα ήταν -όπως και το 1992- κυρίως για θέματα του υπουργείου Εξωτερικών, δεν ήταν αυτή η κριτική η μοναδική που ενόχλησε τον πρωθυπουργό και ύστερα από την πρωινή σαββατιάτικη σύσκεψη με τους στενούς του συνεργάτες προχώρησε στις 15.48 -και πριν ακόμη δημοσιευτεί η συνέντευξη του πρώην πρωθυπουργού στο «Βήμα της Κυριακής»- στη διαγραφή του. Μια διαγραφή που συνοδεύτηκε και από μια ασυνήθιστα σκληρή ανακοίνωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη.
Δίπλα στις επανειλημμένες διαφωνίες που είχε εκφράσει ο Αντώνης Σαμαράς τόσο στην εκδήλωση του Πολεμικού Μουσείου όσο και κατά την πρόσφατη ομιλία του στην Κύπρο, ήταν οι σκληρές προσωπικές βολές εναντίον του πρωθυπουργού ότι «χαριεντίζεται» με τον Ερντογάν, αλλά και το μήνυμα να παραιτηθεί ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης που οδήγησαν τον πρωθυπουργό στην απόφαση για τη διαγραφή.
«Εξέφρασε την πλήρη διαφωνία του στο σύνολο της ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής. Επιπλέον, με τρόπο ανοίκειο και προκλητικό, υιοθέτησε ακραία ψεύδη, διαστρεβλώνοντας δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών οι οποίες έχουν διευκρινιστεί κατ’ επανάληψη και αναλυτικά», υπογράμμισε στην ανακοίνωση του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης.
Το Μέγαρο Μαξίμου προετοιμαζόταν για την εν λόγω συνέντευξη και ήδη από την Παρασκευή είχαν φτάσει πληροφορίες για την οξύτητα των τοποθετήσεων Σαμαρά. Έτσι το πρωί του Σαββάτου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από τους συνεργάτες του να έρθουν στο Μέγαρο Μαξίμου. Παρόντες, μεταξύ άλλων, ήταν ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιώργος Μυλωνάκης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, οι υπουργοί Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και Μάκης Βορίδης, ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού Στέλιος Κουτνατζής, ο γενικός διευθυντής Ενημέρωσης Πάνος Αμυράς, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου Χρήστος Ζωγράφος και η διευθύντρια Επικοινωνίας Κύρα Κάπη. Όλοι συμφώνησαν ότι η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, χωρίς να δοθεί κάποια λύση και χωρίς να εκτονωθεί κάπως η ένταση που σωρευόταν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πάρει την απόφασή του και λίγο πριν τις 4 έδωσε εντολή για τις ανακοινώσεις, που ήταν ιδιαίτερα σκληρές. «Η κοινωνία έχει αφήσει πίσω, εδώ και χρόνια, λογικές πολιτικής «καμαρίλας» και συμπεριφορές που διαπνέονται από το κομματικό «γινάτι». Όσοι, δε, οραματίζονται μία συρρικνωμένη ΝΔ στο μέτρο του 18%, ας αναλογιστούν ότι, με τη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε μέχρι σήμερα τρεις εθνικές εκλογές με ποσοστά της τάξεως του 40%», ανέφερε στη δήλωση του ο κ. Μαρινάκης.
Τι θα ακολουθήσει; Για τον κ. Σαμαρά κινείται η διαδικασία της διαγραφής. Ο πρόεδρος της ΚΟ Κυριάκος Μητσοτάκης τον παραπέμπει με επιστολή του στον πρόεδρο της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΝΔ, που είναι ο Γιάννης Τραγάκης, με το ερώτημα της διαγραφής του. Η Επιτροπή θα συνεδριάσει, θα αποφασίζει και το πρακτικό στέλνεται στον Πρόεδρο της ΚΟ, ο οποίος στη συνέχεια με βάση το πρακτικό και την απόφαση της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΝΔ στέλνει επιστολή στον Πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα. Σύμφωνα με πληροφορίες θα κινηθούν διαδικασίες διαγραφής του κ. Σαμαρά και από το κόμμα της ΝΔ, όπως έγινε και στην πρόσφατη περίπτωση του Μάριου Σαλμά.
Ένα από τα πολλά ερωτήματα που ανακύπτουν σε αυτό το σημείο καμπής και για την ίδια την πορεία της κυβέρνησης είναι αν θα υπάρξουν άλλοι βουλευτές που θα θελήσουν να ακολουθήσουν τον κ. Σαμαρά. Ο πιο στενός συνομιλητής του κ. Σαμαρά στην ΚΟ είναι ο επίσης βουλευτής Μεσσηνίας Μίλτος Χρυσομάλλης, ο οποίος έχει εκφράσει κατά καιρούς αρκετές αντιρρήσεις, αλλά σε πιο ήπιους τόνους. Ο πρώην πρωθυπουργός συνομιλεί επίσης και με άλλους βουλευτές του κόμματος, φαίνεται πάντως εκ πρώτης όψεως δύσκολο κάποιος να τον ακολουθήσει σε μια πορεία εξόδου που δεν έχει «δια ταύτα», καθώς ο κ. Σαμαράς δεν πρόκειται να ιδρύσει εκ νέου έναν πολιτικό φορέα, όπως το 1992 την ΠΟΛΑΝ. Ασχέτως αν στο παρασκήνιο μπορεί να κινηθεί διαφορετικά και πλέον πολύ πιο απελευθερωμένα.
Επί του πρακτέου χωρίς τον κ. Σαμαρά η ΝΔ διαθέτει 155 βουλευτές, με τον Λευτέρη Αυγενάκη, που είχε διαγραφεί από την ΚΟ να στηρίζει τα κυβερνητικά νομοθετήματα.
Ένα ζήτημα που επίσης ενόχλησε το Μέγαρο Μαξίμου ήταν η προσπάθεια Σαμαρά να φέρει τον πρωθυπουργό σε δύσκολη θέση, προτείνοντας τον Κώστα Καραμανλή για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ένα πρόσωπο που έχει πέραση στο δεξιόστροφο ακροατήριο, αλλά δε συγκινεί τους κεντρώους ψηφοφόρους που είχαν βρει στέγη στη ΝΔ.
«Η άκαιρη συζήτηση στην οποία επέμεινε γύρω από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας συνιστά προσβολή για το πρόσωπο και τον θεσμό του αρχηγού του κράτους», ανέφερε ο Παύλος Μαρινάκης στην ανακοίνωση του. Από το περιβάλλον του Κώστα Καραμανλή πάντως έλεγαν ότι ούτως ή άλλως δεν είχε υπάρξει καμία προσυνεννόηση, ενώ δεν έμπαιναν στην ουσία των διατυπώσεων του κ. Σαμαρά.
Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μια νέα σελίδα ανοίγει πλέον στη ΝΔ.
Από τη μια ο Κυριάκος Μητσοτάκης στέλνει ένα σκληρό μήνυμα ότι δε θα ανεχτεί άλλες τέτοιες διαφοροποιήσεις, αλλά αντιλαμβάνεται ότι η περίοδος της εσωκομματικής ηρεμίας για τον ίδιο έχει πλέον λήξει για τα καλά.
Από την άλλη για τον Αντώνη Σαμαρά η διαγραφή του από τη ΝΔ μπορεί και να τον απελευθερώνει επιπλέον, έτσι ώστε να ασκεί πιο άνετα την κριτική του, αλλά χάνει τη δύναμη και τη βαρύτητα που είχε ως πρώην πρωθυπουργός και ως βουλευτής «εντός των τειχών», ενώ δεν αποκλείεται να βρεθεί εκ νέου στην αρχή μιας νέας εποχής «πέτρινων χρόνων», όπως το 1992.
Τέλος και για τον Κώστα Καραμανλή η εξέλιξη φέρνει αλλαγές, καθώς σημαίνει τέλος της κριτικής, όπου ο Σαμαράς έδινε τον τόνο και αυτός απλά σιγοντάριζε.
ΣΧΟΛΙΑ