ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

50 χρόνια από την ιστορική κατάληψη της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ - Οι διηγήσεις των καταληψιών

Οι μνήμες του ’73 «ξύπνησαν ξανά» σε μία συγκινητική εκδήλωση

 14/11/2023 16:53

50 χρόνια από την ιστορική κατάληψη της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ - Οι διηγήσεις των καταληψιών

Έλενα Καραβασίλη

Μετά από 50 ολόκληρα χρόνια, βρέθηκαν και πάλι όλοι μαζί, στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε η δική τους εξέγερση, στο Πολυτεχνείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι άνθρωποι που φοιτητές τότε, συγκεντρώθηκαν, οργανώθηκαν και με ένα κοινό όραμα, αυτό της ελευθερίας προχώρησαν τη 16η Νοεμβρίου του 1973, στην κατάληψη της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Την εκδήλωση μνήμης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην αίθουσα Π. Παναγιωτόπουλος, διοργάνωσαν οι πρωτεργάτες εκείνης της κατάληψης: Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου, Λευτέρης Μαλαξιανάκης, Μίμης Γρηγόρης, Λαμπρινή Παγώνη, Χρήστος Αγγελόπουλος.

f1-3uTbJ.jpg


Η συγκίνηση όλων των παρευρισκόμενων ήταν έκδηλη με τον καθένα να μοιράζεται τη δική του προσωπική μνήμη από εκείνες τις ημέρες που επικρατούσε ο φόβος. Άλλοι είχαν συλληφθεί και ξυλοκοπηθεί αγρίως για μέρες ατελείωτες κι άλλοι είχαν καταφέρει να ξεφύγουν. «Μετά από 50 χρόνια καταφέραμε να ξαναμαζευτούμε. Οι αυτόπτες δράστες και καταληψίες του Πολυτεχνείο αλλά αυτή τη φορά, πολιτισμένα. Με άδεια των πρυτανικών Αρχών, που τους ευχαριστούμε για τη φιλοξενία. Αναπλάσαμε τις μνήμες μας, επαναφέραμε τις αξιολογήσεις μας για το Πολυτεχνείο, χωρίς να μας δεσμεύσει καμία κομματική καθοδήγηση παρότι επιχειρήθηκε να μας καπαλώσουν… Μείναμε αγνά, ηλικιωμένα παιδιά όπως ήμασταν τότε», σημείωσε στο makthes.gr o κ. Αγγελόπουλος.

mal.jpg


Ο κ. Μαλαξιανάκης τόνισε ότι η κατάληψη δεν ξεκίνησε από το πουθενά. «Στην Αθήνα η κατάληψη με επίκεντρο τους φοιτητές εξελίχθηκε σε παλλαϊκή εξέγερση. Στη Θεσσαλονίκη δεν έγινε το ίδιο, για πολλούς λόγους. Ήταν ένοπλοι με άοπλους. Μία σύγκρουση ηθικής τάξεως, με χαρακτήρα θυσίας που μας άνοιξε τον δρόμο για την πτώση της δικτατορίας, με καταλύτη την τραγωδία της Κύπρου. Το Πολυτεχνείο το έκανε μια γενιά και μάλιστα μια μειονότητά της που ρίσκαρε με αποφασιστικότητα. Ακούγαμε για νεκρούς στην Αθήνα και βλέπαμε τους στρατιώτες να περικυκλώνουν τη σχολή μας. Στην καλύτερη περίπτωση θεωρούσα ότι θα περνούσαμε από την ασφάλεια στη Βαλαωρίτου, με όλες τις συνέπειες και σε επαυξημένη δοσολογία, όπως κι έγινε. Μετά τις συλλήψεις ακολούθησαν οι ξυλοδαρμοί και μετά η φυλακή. Μετά την πτώση της δικτατορίας αναρωτιόμασταν τι απέγινε αυτή η γενιά και το πνεύμα της. Κάποιοι εξαργύρωσαν πράγματα που δεν τους ανήκαν και στα οποία ούτε καν συμμετείχαν», σημείωσε. «Μεγαλώνοντας χάνεται η αγνότητα των προθέσεων. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που συμμετείχα και 1000 φορές χαλάλι το αντίτιμο», είπε φανερά συγκινημένος.

Ο Πάνος Ερμείδης σημείωσε πως «50 χρόνια είναι μια ολόκληρη ζωή. Πέρασαν 50 χρόνια από τότε που ήμασταν παιδιά και ξεσηκωθήκαμε για ν’ αλλάξει κάτι στον κόσμο. Προσωπικά όποτε συναντιέμαι με αυτούς τους παλιούς φίλους νιώθω βαθιά συγκίνηση. Ο καθένας μας δίνει τον προσωπικό του αγώνα σήμερα. Το 1983 υπογράψαμε μια κοινή δήλωση ως ελάχιστη πράξη αποκατάστασης. Τότε είδαμε ποσό εύκολα συγκλίναμε και επιβεβαιώθηκε ότι ο κοινός παρονομαστής ήταν όσα ζήσαμε στα γεγονότα του ‘73. Κανείς όμως δεν έχει το δικαίωμα να οικειοποιείται τα γεγονότα εκείνα».

Ο Παρασκευάς Παρασκευόπουλου ήταν τότε στο 2ο έτος στη σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών της Νομικής του ΑΠΘ. Αποτελούσε μέλος της επιτροπής ενημέρωσης. «Ήταν μια εξέγερση που είχε συνείδηση και αυτοοργάνωση. Έπεσε η χούντα και η ιστορία ξαναγράφτηκε από τα κόμματα. Μέσα σε λίγες ώρες οργανωθήκαμε με τις επιτροπές, μέχρι το απόγευμα είχε πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Κάθε σχολή είχε την επιτροπή της, κάναμε το συντονιστικό και καταφέραμε μία κορυφαία στιγμή, λαϊκή για τη Δημοκρατία. Επηρέασε το ρου της πολιτικής ιστορίας της χώρας μας κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Η γενιά μας δεν έχει ν’ απολογηθεί για τίποτα, ήταν μια γενιά που έδωσε. Ελάχιστοι έκαναν κατάχρηση και χρησιμοποίησαν στο βιογραφικό τους το Πολυτεχνείο», είπε.

nik.jpg


Ο Νίκος Μιχαλόπουλος το βράδυ της 17η Νοέμβρη ήταν μέσα στο Πολυτεχνείο. «Γινόντουσαν συνεννοήσεις στη Γ’ Σώμα Στρατού για το πότε να επέμβουν. Η μία ήταν η σκληρή γραμμή που έλεγε να μπούνε τα τανκς στο Πολυτεχνείο πριν μπούνε στην Αθήνα, ώστε να δείξουν ότι στη Θεσσαλονίκη είναι πιο σκληροί. Ευτυχώς για εμάς πέρασε η μαλακιά γραμμή για εμάς. Όταν μπήκαν τα τανκς στην Αθήνα τότε ξεκίνησαν τα τανκς από το Γ´ Σώμα Στρατού και ήρθαν στις σκάλες της Πολυτεχνικής. Ο συνταγματάρχης τότε, μας έδωσε μισή ώρα για να φύγουμε. Αντιπροσωπεία δική μας, ζήτησε να μας αφήσουν να φύγουμε, χωρίς να μας πειράξουν. Στο μεταξύ, στην Αθήνα η ιστορία είχε λήξει. Όσοι βγήκαν από την πίσω πόρτα του Πολυτεχνείου, τους περιέλαβαν οι παρακρατικοί. Ο Στρατός κράτησε τον λόγο του και δεν πείραξε κανέναν αλλά η αστυνομία μας άρπαζε όπως περνούσαμε. Τότε έπιασαν 120 άτομα και έτσι τελείωσε η ιστορία», τόνισε. Ο ίδιος στην τοποθέτησή του έθεσε δύο ζητήματα: τη γενιά του Πολυτεχνείου και το νόημα του Πολυτεχνείου. «Υπήρξε η γενιά αυτή ή ήταν μία γενιά που έσκυψε το κεφάλι στη χούντα, συμβιβάστηκε και όταν ξεκίνησε ο Παπαδόπουλος τη φιλελευθεροποίηση ήταν έτοιμο όλο το πολιτικό σύστημα και ξαφνικά βρέθηκε μία μικρή ομάδα νέων που χάλασε όλα αυτά τα σχέδια; Η γενιά του Πολυτεχνείου ήταν ένα μικρό κομμάτι μερικών χιλιάδων νέων, που ονομάστηκαν έτσι για να σώσουν την τιμή ενός ολόκληρου έθνους που συμβιβάστηκε, δεν αγωνίστηκε και ήταν έτοιμο να συνδιοικήσει. Το Πολυτεχνείο ήταν προϊόν μίας μοναδικής, ανεπανάληπτης, συγκυρίας μερικών νέων που κατάφεραν να δώσουν έναν λόγο επαναστατικό. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Αθήνα όλα τελείωσαν με τον Εθνικό Ύμνο».

ria.jpg


Η Ρία Καλφακάκου μοιράστηκε δικές της μνήμες λέγοντας: «Μετά το Πολυτεχνείο, μας συνέλαβαν και μας πήγαν στην Ασφάλεια. Θυμάμαι ότι ξαφνικά κλείνουν τα μικρά παραθυράκια και ακούμε κραυγές, κάποιον έσπαγαν στο ξύλο. Μάθαμε μετά ότι ήταν ο Αγγελόπουλος. Μετά από 20 μέρες τρομοκρατίας, όταν λίγο χαλάρωσαν τα πράγματα άκουσα τον Μαλαξινάκη να τραγουδά, όχι φυσικά τραγούδια επαναστατικά απαγορευμένα…». Συμπλήρωσε πως «παρότι όλοι μας που συμμετείχαμε τότε στα γεγονότα, πήραμε διαφορετικούς πολιτικούς δρόμους, υπάρχει κάτι που μας ενώνει. Όλοι έχουμε το Πολυτεχνείο στην καρδιά μας, γιατί τότε βρεθήκαμε και ενωθήκαμε σε μία κοινή διάσταση. Είμαστε περήφανοι που συμμετείχαμε σ’ εκείνον τον αγώνα για την Ελευθερία και την αντίσταση στην τυραννία. Το μήνυμα κάθε εξέγερσης είναι πάντα επίκαιρο. Το χαρακτηριστικό μήνυμα του Πολυτεχνείου «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» είναι ένα μήνυμα πανανθρώπινο. Ένας λαός ολόκληρος ξεσηκώθηκε ενάντια σε όσα τον καταπίεζαν. Είμαστε περήφανοι που ήμασταν εκεί. Το μήνυμα είναι επίκαιρο μέχρι και σήμερα και στόχος είναι να έχουμε έναν καλύτερο κόσμο για όλους».

Μετά από 50 ολόκληρα χρόνια, βρέθηκαν και πάλι όλοι μαζί, στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε η δική τους εξέγερση, στο Πολυτεχνείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι άνθρωποι που φοιτητές τότε, συγκεντρώθηκαν, οργανώθηκαν και με ένα κοινό όραμα, αυτό της ελευθερίας προχώρησαν τη 16η Νοεμβρίου του 1973, στην κατάληψη της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Την εκδήλωση μνήμης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην αίθουσα Π. Παναγιωτόπουλος, διοργάνωσαν οι πρωτεργάτες εκείνης της κατάληψης: Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου, Λευτέρης Μαλαξιανάκης, Μίμης Γρηγόρης, Λαμπρινή Παγώνη, Χρήστος Αγγελόπουλος.

f1-3uTbJ.jpg


Η συγκίνηση όλων των παρευρισκόμενων ήταν έκδηλη με τον καθένα να μοιράζεται τη δική του προσωπική μνήμη από εκείνες τις ημέρες που επικρατούσε ο φόβος. Άλλοι είχαν συλληφθεί και ξυλοκοπηθεί αγρίως για μέρες ατελείωτες κι άλλοι είχαν καταφέρει να ξεφύγουν. «Μετά από 50 χρόνια καταφέραμε να ξαναμαζευτούμε. Οι αυτόπτες δράστες και καταληψίες του Πολυτεχνείο αλλά αυτή τη φορά, πολιτισμένα. Με άδεια των πρυτανικών Αρχών, που τους ευχαριστούμε για τη φιλοξενία. Αναπλάσαμε τις μνήμες μας, επαναφέραμε τις αξιολογήσεις μας για το Πολυτεχνείο, χωρίς να μας δεσμεύσει καμία κομματική καθοδήγηση παρότι επιχειρήθηκε να μας καπαλώσουν… Μείναμε αγνά, ηλικιωμένα παιδιά όπως ήμασταν τότε», σημείωσε στο makthes.gr o κ. Αγγελόπουλος.

mal.jpg


Ο κ. Μαλαξιανάκης τόνισε ότι η κατάληψη δεν ξεκίνησε από το πουθενά. «Στην Αθήνα η κατάληψη με επίκεντρο τους φοιτητές εξελίχθηκε σε παλλαϊκή εξέγερση. Στη Θεσσαλονίκη δεν έγινε το ίδιο, για πολλούς λόγους. Ήταν ένοπλοι με άοπλους. Μία σύγκρουση ηθικής τάξεως, με χαρακτήρα θυσίας που μας άνοιξε τον δρόμο για την πτώση της δικτατορίας, με καταλύτη την τραγωδία της Κύπρου. Το Πολυτεχνείο το έκανε μια γενιά και μάλιστα μια μειονότητά της που ρίσκαρε με αποφασιστικότητα. Ακούγαμε για νεκρούς στην Αθήνα και βλέπαμε τους στρατιώτες να περικυκλώνουν τη σχολή μας. Στην καλύτερη περίπτωση θεωρούσα ότι θα περνούσαμε από την ασφάλεια στη Βαλαωρίτου, με όλες τις συνέπειες και σε επαυξημένη δοσολογία, όπως κι έγινε. Μετά τις συλλήψεις ακολούθησαν οι ξυλοδαρμοί και μετά η φυλακή. Μετά την πτώση της δικτατορίας αναρωτιόμασταν τι απέγινε αυτή η γενιά και το πνεύμα της. Κάποιοι εξαργύρωσαν πράγματα που δεν τους ανήκαν και στα οποία ούτε καν συμμετείχαν», σημείωσε. «Μεγαλώνοντας χάνεται η αγνότητα των προθέσεων. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που συμμετείχα και 1000 φορές χαλάλι το αντίτιμο», είπε φανερά συγκινημένος.

Ο Πάνος Ερμείδης σημείωσε πως «50 χρόνια είναι μια ολόκληρη ζωή. Πέρασαν 50 χρόνια από τότε που ήμασταν παιδιά και ξεσηκωθήκαμε για ν’ αλλάξει κάτι στον κόσμο. Προσωπικά όποτε συναντιέμαι με αυτούς τους παλιούς φίλους νιώθω βαθιά συγκίνηση. Ο καθένας μας δίνει τον προσωπικό του αγώνα σήμερα. Το 1983 υπογράψαμε μια κοινή δήλωση ως ελάχιστη πράξη αποκατάστασης. Τότε είδαμε ποσό εύκολα συγκλίναμε και επιβεβαιώθηκε ότι ο κοινός παρονομαστής ήταν όσα ζήσαμε στα γεγονότα του ‘73. Κανείς όμως δεν έχει το δικαίωμα να οικειοποιείται τα γεγονότα εκείνα».

Ο Παρασκευάς Παρασκευόπουλου ήταν τότε στο 2ο έτος στη σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών της Νομικής του ΑΠΘ. Αποτελούσε μέλος της επιτροπής ενημέρωσης. «Ήταν μια εξέγερση που είχε συνείδηση και αυτοοργάνωση. Έπεσε η χούντα και η ιστορία ξαναγράφτηκε από τα κόμματα. Μέσα σε λίγες ώρες οργανωθήκαμε με τις επιτροπές, μέχρι το απόγευμα είχε πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Κάθε σχολή είχε την επιτροπή της, κάναμε το συντονιστικό και καταφέραμε μία κορυφαία στιγμή, λαϊκή για τη Δημοκρατία. Επηρέασε το ρου της πολιτικής ιστορίας της χώρας μας κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Η γενιά μας δεν έχει ν’ απολογηθεί για τίποτα, ήταν μια γενιά που έδωσε. Ελάχιστοι έκαναν κατάχρηση και χρησιμοποίησαν στο βιογραφικό τους το Πολυτεχνείο», είπε.

nik.jpg


Ο Νίκος Μιχαλόπουλος το βράδυ της 17η Νοέμβρη ήταν μέσα στο Πολυτεχνείο. «Γινόντουσαν συνεννοήσεις στη Γ’ Σώμα Στρατού για το πότε να επέμβουν. Η μία ήταν η σκληρή γραμμή που έλεγε να μπούνε τα τανκς στο Πολυτεχνείο πριν μπούνε στην Αθήνα, ώστε να δείξουν ότι στη Θεσσαλονίκη είναι πιο σκληροί. Ευτυχώς για εμάς πέρασε η μαλακιά γραμμή για εμάς. Όταν μπήκαν τα τανκς στην Αθήνα τότε ξεκίνησαν τα τανκς από το Γ´ Σώμα Στρατού και ήρθαν στις σκάλες της Πολυτεχνικής. Ο συνταγματάρχης τότε, μας έδωσε μισή ώρα για να φύγουμε. Αντιπροσωπεία δική μας, ζήτησε να μας αφήσουν να φύγουμε, χωρίς να μας πειράξουν. Στο μεταξύ, στην Αθήνα η ιστορία είχε λήξει. Όσοι βγήκαν από την πίσω πόρτα του Πολυτεχνείου, τους περιέλαβαν οι παρακρατικοί. Ο Στρατός κράτησε τον λόγο του και δεν πείραξε κανέναν αλλά η αστυνομία μας άρπαζε όπως περνούσαμε. Τότε έπιασαν 120 άτομα και έτσι τελείωσε η ιστορία», τόνισε. Ο ίδιος στην τοποθέτησή του έθεσε δύο ζητήματα: τη γενιά του Πολυτεχνείου και το νόημα του Πολυτεχνείου. «Υπήρξε η γενιά αυτή ή ήταν μία γενιά που έσκυψε το κεφάλι στη χούντα, συμβιβάστηκε και όταν ξεκίνησε ο Παπαδόπουλος τη φιλελευθεροποίηση ήταν έτοιμο όλο το πολιτικό σύστημα και ξαφνικά βρέθηκε μία μικρή ομάδα νέων που χάλασε όλα αυτά τα σχέδια; Η γενιά του Πολυτεχνείου ήταν ένα μικρό κομμάτι μερικών χιλιάδων νέων, που ονομάστηκαν έτσι για να σώσουν την τιμή ενός ολόκληρου έθνους που συμβιβάστηκε, δεν αγωνίστηκε και ήταν έτοιμο να συνδιοικήσει. Το Πολυτεχνείο ήταν προϊόν μίας μοναδικής, ανεπανάληπτης, συγκυρίας μερικών νέων που κατάφεραν να δώσουν έναν λόγο επαναστατικό. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Αθήνα όλα τελείωσαν με τον Εθνικό Ύμνο».

ria.jpg


Η Ρία Καλφακάκου μοιράστηκε δικές της μνήμες λέγοντας: «Μετά το Πολυτεχνείο, μας συνέλαβαν και μας πήγαν στην Ασφάλεια. Θυμάμαι ότι ξαφνικά κλείνουν τα μικρά παραθυράκια και ακούμε κραυγές, κάποιον έσπαγαν στο ξύλο. Μάθαμε μετά ότι ήταν ο Αγγελόπουλος. Μετά από 20 μέρες τρομοκρατίας, όταν λίγο χαλάρωσαν τα πράγματα άκουσα τον Μαλαξινάκη να τραγουδά, όχι φυσικά τραγούδια επαναστατικά απαγορευμένα…». Συμπλήρωσε πως «παρότι όλοι μας που συμμετείχαμε τότε στα γεγονότα, πήραμε διαφορετικούς πολιτικούς δρόμους, υπάρχει κάτι που μας ενώνει. Όλοι έχουμε το Πολυτεχνείο στην καρδιά μας, γιατί τότε βρεθήκαμε και ενωθήκαμε σε μία κοινή διάσταση. Είμαστε περήφανοι που συμμετείχαμε σ’ εκείνον τον αγώνα για την Ελευθερία και την αντίσταση στην τυραννία. Το μήνυμα κάθε εξέγερσης είναι πάντα επίκαιρο. Το χαρακτηριστικό μήνυμα του Πολυτεχνείου «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» είναι ένα μήνυμα πανανθρώπινο. Ένας λαός ολόκληρος ξεσηκώθηκε ενάντια σε όσα τον καταπίεζαν. Είμαστε περήφανοι που ήμασταν εκεί. Το μήνυμα είναι επίκαιρο μέχρι και σήμερα και στόχος είναι να έχουμε έναν καλύτερο κόσμο για όλους».

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία