Σε 135 σελίδες απλώνεται το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για την ανάπτυξη της Θράκης. Το πολυσέλιδο βιβλιαράκι, το οποίο θα παραδώσει αύριο, Δευτέρα, η Ντόρα Μπακογιάννη στον πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, έχει τίτλο «ο στρατηγικός αναπτυξιακός σχεδιασμός για την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη» και τον φιλόδοξο στόχο να βοηθήσει τον στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό για την ακριτική περιοχή.

Το πόρισμα ήταν αποτέλεσμα μιας μακράς δουλειάς που έγινε στο πλαίσιο της Διακομματικής Επιτροπής, όπως αυτή συστάθηκε με απόφαση του ελληνικού κοινοβουλίου τον Ιούλιο του 2020. Βασίστηκε στη συγκέντρωση προτάσεων και υλικού από φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, συλλόγους και συνδέσμους, επιμελητήρια, οργανισμούς, εταιρείες και ακαδημαϊκά ιδρύματα, καθώς και απλούς πολίτες, μέσω της ειδικής πλατφόρμας διαβούλευσης που συστάθηκε στο πλαίσιο της Επιτροπής.

Το σχέδιο περιλαμβάνει εκτενή μελέτη για τον πρωτογενή τομέα και τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού μοντέλου. Την ίδια στιγμή προωθεί σημαντικές πρωτοβουλίες σε κομβικούς τομείς, τη χρήση τεχνολογικών πρακτικών έξυπνης καλλιέργειας, τη διασύνδεση του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό και την νεοφυή επιχειρηματικότητα μέσω ειδικών προγραμμάτων, καθώς και τη δημιουργία μηχανισμών αξιολόγησης της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της στην γεωργία και κτηνοτροφία.

Επίσης η τεχνολογία και η ψηφιακή αναβάθμιση της περιοχής αποτελούν προτεραιότητα του σχεδίου. Άλλωστε σε συνεννόηση με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το σχέδιο προωθεί πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής δικτύου 5G στις μεγαλύτερες πόλεις της Θράκης και τα νησιά της Θάσου και Σαμοθράκης.

Ο ρόλος των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, όπως του Δημοκρίτειο Πανεπιστημίου Θράκης και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής τίθεται σε προτεραιότητα, για την αναπτυξιακή μέσω διασύνδεσης με προγράμματα έξυπνης καλλιέργειας, της έρευνας και της τεχνολογίας, αλλά και για την κοινωνική συνοχή.

Το σχέδιο εκσυγχρονίζει τις εκπαιδευτικές υποδομές (σχολεία, προγράμματα σίτισης και μεταφοράς μαθητών από τους ορεινούς όγκους) αλλά και την ποιότητα διδασκαλίας, με προγράμματα δια βίου μάθησης για τους διδάσκοντες, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, με ιδιαίτερη μνεία στις ανάγκες της μειονότητας. Για παράδειγμα στα νηπιαγωγεία προτείνεται η θεσμοθέτηση της βοηθού νηπιαγωγού που μιλάει τη μητρική γλώσσα των παιδιών. Επίσης η κατάργηση των μονοθέσιων και διθέσιων σχολείων του ορεινού όγκου και που γίνονται σύγχρονα πολυθέσια και η θεσμοθέτηση προγραμμάτων μεταφοράς των μαθητών, καθώς και προγραμμάτων σίτισης των μαθητών.

Ειδικά δε για την μειονότητα, το σχέδιο υπογραμμίζει τον ευρύτερο ρόλο της μειονότητας στην διαδικασία ανάδειξης του Μουφτή, με την δημιουργία ενός Εισηγητικού Συμβουλίου με γνωμοδοτικό χαρακτήρα.

Η ιστορία

Η Διακομματική Επιτροπή για την Ανάπτυξη της Θράκης συστάθηκε μετά από πρόταση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και ύστερα από απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής. Πρόεδρος της Επιτροπής αναδείχθηκε η βουλευτής Χανίων της ΝΔ και πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, που πάντοτε είχε δείξει ιδιαίτερες ευαισθησίες αλλά και ενδιαφέρον για τη Θράκη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη της περιοδεία όταν ανέλαβε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή το 2006 ήταν στους νομούς Ξάνθης, Κομοτηνής και Έβρου.

Αλλά και ο πατέρας της Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε πάντοτε το βλέμμα του στραμμένο προς τη Θράκη. Με πολλές περιοδείες στην περιοχή, αλλά και με ουσία, καθώς ήταν αυτός που το 1990 δημιούργησε την «Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για την Μελέτη των Προβλημάτων Ακριτικών Περιοχών της Θράκης και των Νησιών του Ανατολικού Αιγαίου».

Η σημερινή Διακομματική Επιτροπή προχώρησε από την αρχή τη συγκομιδή πληροφοριών, προτάσεων και υλικού τόσο σε τοπικό όσο και κυβερνητικό επίπεδο. Το Σεπτέμβριο του 2020 τέθηκε σε λειτουργία η «Πλατφόρμα Διαβούλευσης της Διακομματικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης» σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η διαδικτυακή αυτή πλατφόρμα λειτούργησε τρεις μήνες και έδωσε τη δυνατότητα σε τοπικούς φορείς, συλλόγους, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και απλούς πολίτες να αποστείλουν προς την Επιτροπή προτάσεις, προβληματισμούς και πληροφορίες για την περιοχή και τα θέματα που τους απασχολούν. Η Επιτροπή στην δεύτερη της συνεδρίαση που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2020, αποφάσισε την δημιουργία δύο ομάδων εργασίας, οι οποίες σκοπό είχαν την διευκόλυνση του έργου της και τη σύσταση δύο ομάδων εμπειρογνωμόνων που θα αντιστοιχούσαν σε κάθε μία από τις ομάδες εργασίας. Με επικεφαλής τους βουλευτές Θόδωρο Ρουσόπουλο και Δημήτρη Καιρίδη. Τον Οκτώβριο του 2020 η Επιτροπή πραγματοποίησε περιοδεία στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, σε απομακρυσμένα χωριά της περιοχής αλλά και σε πόλεις όπως Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή και Ξάνθη. Με συναντήσεις με φορείς και τοπικούς συλλόγους, εμπορικά επιμελητήρια, δημάρχους και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπροσώπους της μειονότητας, εκπροσώπους της εκκλησίας, καθώς και άλλους οργανισμούς. Από τα μέσα Νοεμβρίου 2020 έως και τον Απρίλιο του 2021 οι συχνές συνεδριάσεις της Επιτροπής λόγω της πανδημίας περιορίστηκαν σε διαδικτυακές συσκέψεις, ενώ το έργο της ολοκληρώθηκε πριν από μερικές ημέρες.

ΡΑΣΤΕΡ

Οι προτάσεις

Ενδεικτικές είναι και οι προτάσεις της Επιτροπής, που συνολικά φτάνουν τις 85: Στον 1ο άξονα (Αναδιαμόρφωση του πρωτογενή τομέα της Θράκης και ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής), προτείνεται μεταξύ των άλλων η ανάπτυξη δενδρωδών καλλιεργειών στη Θράκη και η διεύρυνση δυνατότητας πραγματοποίησης πιλοτικών καλλιεργειών παραγωγής στέβιας.

Στην 2ο άξονα (Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση της Θράκης σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο δίκτυο υποδομών) προτείνεται η αναβάθμιση των συνοριακών και τελωνειακών σταθμών της περιφέρειας (Νευροκοπίου, Ορμενίου, Κυπρίνου, Νυμφαίας, Καστανιές Έβρου, Κήπων, Εξοχής), η ολοκλήρωση της νέας γέφυρας Έβρου και η κατασκευή νέων και η ολοκλήρωση των υπό κατασκευή κάθετων οδικών αξόνων στα τμήματα Ξάνθη-Εχίνος-Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, Αρδάνιο-Ορμένιο-Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, Κομοτηνή-Κίρτζαλι, καθώς και η διασύνδεση Σερρών, Δράμας και Καβάλας.

Στον 3ο άξονα (Αναδιάταξη του εργασιακού, οικονομικού και επενδυτικού μοντέλου για μία καινοτόμα και βιώσιμη ανάπτυξη στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης) συμπεριλαμβάνονται οι προτάσεις για αξιολόγηση και επικαιροποίηση του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, η καθιέρωση φορολογικών απαλλαγών και άλλων κινήτρων και ενισχύσεων όπου δυνατόν και η επιβράβευση επιχειρήσεων μέσω επιδοτήσεων/φοροαπαλλαγών για επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πράσινη πολιτική και κυκλική οικονομία/υιοθετούν σύγχρονες οργανωτικές δομές.

Στον 4^ο άξονα (Δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης) προτείνονται μεταξύ των άλλων η προτεραιότητα της αναπτυξιακής πολιτικής, η δημογραφική ενίσχυση για τη συγκράτηση πληθυσμού, η δημιουργία νέων παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων, μειονοτικών και μη, η παροχή δυνατότητας στέγασης σε ευάλωτους πολίτες και εργαζομένους σε μειονεκτικές θέσεις, καθώς και η ανανέωση και αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού που υπάρχει σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης και Κέντρων Υγείας.

Και στον 5ο άξονα (Διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία: η Θράκη ως brand name) προτείνεται μεταξύ των άλλων η ακριτικότητα και η μεθωριακότητα της περιοχής να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, η διαπολιτισμικότητα και η διαθρησκευτικότητα να γίνει πρότυπο ειρηνικής συνύπαρξης για την ενοποιημένη Ευρώπη καθώς και η προώθηση πλαισίου ενισχύσεων φοροαπαλλαγών ή fast-track εγκρίσεων των συνεργατικών σχημάτων με δυναμική καινοτομίας, έρευνας και εξωστρέφειας, κατά μήκους της αλυσίδας αξίας, και με έμφαση στα ιδιαίτερα επιχειρηματικά χαρακτηριστικά της Θράκης.

Ντ. Μπακογιάννη: Οι προτάσεις θεμελιώνουν ένα βιώσιμο οικοσύστημα

Όπως τονίζει η κ. Μπακογιάννη «πρόκειται για μία πρόταση σύγχρονου και βιώσιμου αναπτυξιακού στρατηγικού σχεδιασμού για την ακριτική μας περιοχή. Μαθαίνοντας από την εμπειρία του παρελθόντος και με την ματιά στραμμένη στις ανάγκες του μέλλοντος, οι προτάσεις που η έκθεση περιλαμβάνει θεμελιώνουν ένα βιώσιμο οικοσύστημα. Στόχος η επόμενη γενιά θρακιωτών να είναι ικανοί, δραστήριοι, και μορφωμένοι Έλληνες, Ευρωπαίοι πολίτες».