Ημέρα μνήμης, ημέρα Εθνικής Παλιγγενεσίας η σημερινή με τα φώτα να στρέφονται στους ήρωες που με την αυτοθυσία τους κατόρθωσαν να απελευθερώσουν έναν υπόδουλο λαό ο οποίος επί αιώνες παρέμενε στη σκλαβιά.

Ίσως σήμερα να έχουμε και μια αφορμή για να ανατρέξουμε ξανά στο παρελθόν προκειμένου να κατανοήσουμε το παρόν και να κοιτάξουμε το μέλλον με αισιοδοξία και εθνική αυτογνωσία.

Σ’ αυτό μπορεί να συμβάλει ένα εγχειρίδιο που αποκαλύπτει «Άγνωστες πτυχές του ‘21», όπως είναι και ο τίτλος του. Πρόκειται για έναν συλλογικό τόμο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press και περιλαμβάνει πρωτότυπες εργασίες από νέους ιστορικούς του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τη γενική επιμέλεια είχε ο Βασίλης Γούναρης, καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων και πρόεδρος της Επιτροπής ΑΠΘ για το 1821, μαζί με τον Δημήτρη Λυβάνιο, επίκουρο Καθηγητή στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του ΑΠΘ. «Το ενδιαφέρον μας ήταν να αναδείξουμε στη πράξη τα ερευνητικά ταλέντα μιας νέας γενιάς ιστορικών, που στερείται των ευκαιριών να δείξει την αξία της, αν και έχει εκπαιδευτεί επαρκέστατα», λέει στο makthes.gr o κ. Γούναρης.

Ο τόμος αποτελεί το τελικό παραδοτέο του ερευνητικού προγράμματος «Νέοι ιστορικοί του ΑΠΘ για το 1821» που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΑΠΘ στους εορτασμούς της μεγάλης επετείου, με την υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος. «Η πρόταση απέβλεπε στη στοχευμένη έρευνα πτυχών του 1821 από νέους ιστορικούς, που συνδέονται με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της στο ακαδημαϊκό κοινό, καθώς και στη διάχυσή τους στο ευρύτερο κοινό μέσω μιας συλλογικής έκδοσης . Βασικό πλεονέκτημα της πρότασης θεωρήθηκε ο προσχεδιασμός των ερευνητικών κατευθύνσεων, ώστε να εξασφαλιστεί εκ προοιμίου η πρωτοτυπία και να θεραπευθούν τα βασικά μειονεκτήματα των επετειακών επιστημονικών εκδηλώσεων, δηλαδή το αναμάσημα γνωστών θεμάτων και η επικάλυψη των ερευνών. Το ερευνητικό πρόγραμμα ανέλαβε ευγενώς να χρηματοδοτήσει η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος στο πλαίσιο των δράσεων για τη 200ή επέτειο της Επανάστασης του 1821. Δεκατέσσερις διδάκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες ή/και διπλωματούχοι ιστορικών σπουδών του ΑΠΘ, από διάφορα τμήματα, ανέλαβαν να εκπονήσουν τις ακόλουθες μελέτες έναντι συμβολικής αμοιβής με τη μορφή υποτροφίας υπό την εποπτεία καθηγητών του Ιδρύματος», υπογραμμίζει ο κ. Γούναρης.

Το βιβλίο φέρνει στο φως διάφορες πλευρές της επανάστασης που δεν έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα. Οι μελέτες που δημοσιεύονται είναι αναλυτικές και πλήρως τεκμηριωμένες σε σχέση με τις σύντομες παρουσιάσεις του συνεδρίου που διοργανώθηκε το Μάρτιο του 2021 και δομούνται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη αναφέρεται στους εορτασμούς και τις αναπαραστάσεις του 1821 (Στάθης Πουλιάσης, Γεωργία Βλαχοδήμου, Χρήστος Μαδαντζής, Σωτηρούλα Βασιλείου). Στη δεύτερη οι μελέτες βασίζονται στη χρήση διαφόρων μορφών αρχειακού υλικού (Jasmina I. Tomasevic, Χρήστος Κυριακόπουλος, Αλέξης Ντάσιος, Σπύρος Γαστεράτος, Κώστας Σαρρής), ενώ στην τρίτη σε δευτερογενείς πηγές (Κωνσταντίνος Διώγος, Μαριάννα Χειριανίδου, Μαρία Ντισλή, Ευμορφία Πεγνίογλου). «Σε πρωτότυπες εργασίες –ακόμη και όταν δεν χρησιμοποιούν αρχειακό υλικό-- δεν υπάρχουν περισσότερο και λιγότερο άγνωστες πτυχές. Καθεμιά έχει κάτι να συνεισφέρει, μια πρωτότυπη σκέψη, ένα επιχείρημα, μια νέα ματιά. Προφανώς η αξία καθεμιάς είναι διαφορετική. Εξαρτάται από την εμπειρία στη σύνθεση και το γνωστικό υπόβαθρο», τονίζει ο καθηγητής.

Ο σχεδιασμός δεν είχε δυσκολίες. «Υπήρξε μεγάλη προθυμία συμμετοχής ερευνητών αλλά και συναδέλφων που ανέλαβαν την εποπτεία τους. Ωστόσο, η διεξαγωγή μεγάλου μέρους της έρευνας και της δημόσιας παρουσίασης των αποτελεσμάτων συνέπεσε με την πανδημία του Covid-19 και, αναπόφευκτα, επηρεάστηκε από τα έκτακτα μέτρα περιορισμού της κινητικότητας των πολιτών που εφαρμόστηκαν, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έτσι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η έρευνα που είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί σε ελληνικά και ξένα αρχεία, δεν κατέστη εφικτή εν τέλει. Απαιτήθηκε βέβαια αρκετή δουλειά στην εποπτεία και την επιμέλεια, ώστε να έρθουν όλες οι συνεισφορές σε απολύτως ικανοποιητικό επίπεδο», καταλήγει ο επιμελητής.

Αριθμός σελίδων: 288, διάσταση: 17Χ24εκ. (μαλακό εξώφυλλο), τιμή: 22 ευρώ

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ο εκδοτικός οίκος University Studio Press σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου "Άγνωστες πτυχές του ’21-Νέοι ιστορικοί του ΑΠΘ ερευνούν τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία" σε επιμέλεια των Βασίλη Κ. Γούναρη & Δημήτρη Λυβάνιου την Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022, 19:30, στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης ΑΠΘ

ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Νικόλαος ΠαπαϊωάννουΠρύτανης ΑΠΘ
Παναγιώτης ΓκλαβίνηςΚοσμήτορας της Νομικής Σχολής ΑΠΘΓραμματέας Επιτροπής ΑΠΘ 2021
Βασίλης Κ. Γούναρης Καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων ΧρόνωνΤμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘΠρόεδρος Επιτροπής ΑΠΘ 1821
Δημήτρης ΛυβάνιοςΕπίκουρος Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ ΑΠΘ
Στην εκδήλωση θα ληφθούν όλα τα μέτρα σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα