07/06/2021 13:25
*της Αθανασίας Μπίδιου
Άθλο αποτελεί η καθημερινή μετακίνηση για εκατοντάδες χιλιάδες άτομα με αναπηρίες στην Ελλάδα. Από την πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια μέχρι την κυκλοφορία στους δρόμους και στα πεζοδρόμια τα άτομα με αναπηρία συναντούν σοβαρά προβλήματα στην αυτόνομη και ελεύθερη κίνηση στις ελληνικές πόλεις.
Η εξασφάλιση προσβασιμότητας δεν είναι απλά ένα αίτημα. Αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για την κοινωνική ενσωμάτωση και την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στα άτομα με αναπηρίες και βασικό στόχο των πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Τα τελευταία χρόνια λόγω και των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετά από αγώνες και πιέσεις έχουν γίνει βήματα για την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της κινητικότητας στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι ελληνικές πόλεις εν πολλοίς είναι αφιλόξενες για τα εμποδιζόμενα άτομα, που υπολογίζονται στο 50% του πληθυσμού. Εμποδιζόμενα άτομα είναι τα άτομα με αναπηρίες αλλά και οι ηλικιωμένοι, τα προεφηβικά άτομα, οι έγκυες γυναίκες, άτομα με ασυνήθεις σωματικές διαστάσεις, ακόμη και άτομα που μεταφέρουν βάρη. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως ό,τι γίνεται για τη διευκόλυνση των ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων είναι καλό για όλο τον πληθυσμό. Για παράδειγμα, όπου έχουν κατασκευαστεί ράμπες, έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούνται περισσότερο από όλους οι ράμπες σε σχέση με τα σκαλοπάτια», αναφέρει ο καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αριστοτέλης Νανιόπουλος.
Σύμφωνα με τον κ. Νανιόπουλο, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις ελληνικές πόλεις τα άτομα με αναπηρίες και γενικότερα τα εμποδιζόμενα άτομα προκύπτουν από ένα συνδυασμό έλλειψης ενός σχεδιασμού για όλους, κακής εφαρμογής των υπαρχουσών προδιαγραφών, κακοτεχνιών στις κατασκευές, ελλιπών συστημάτων πληροφόρησης και εμποδίων που οφείλονται σε παγιωμένες αντιλήψεις.
Ο κ.Νανιόπουλος τονίζει ότι τα άτομα με αναπηρίες θα πρέπει να μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα και αυτόνομα σε όλους τους χώρους μίας πόλης, καθώς επίσης θα πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν οπουδήποτε εύκολα και με ασφάλεια.
Επίσης, θα πρέπει να έχουν την κατάλληλη πληροφόρηση σχετικά με την προσπελασιμότητα μέσων μεταφοράς ή χώρων προορισμού πριν πραγματοποιήσουν τη μετακίνηση. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι νέες τεχνολογίες σήμερα ευτυχώς δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας διαφόρων συστημάτων πληροφόρησης.
Με στόχο την ενίσχυση της προσπελασιμότητας στις ελληνικές πόλεις ο κ.Νανιόπουλος προτείνει τη δημιουργία συμβουλευτικής επιτροπής προσβασιμότητας στους Δήμους σε συνεργασία και με ομάδες χρηστών.
Τις δυσκολίες και τα προβλήματα μετακίνησης στη Θεσσαλονίκη βιώνει καθημερινά ο Δημήτρης Αντωνίου, ο οποίος από 16 χρονών κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα έξω από το σχολείο του στην Καλαμαριά.
«Η προσβασιμότητα σε κάποιες ελληνικές πόλεις είναι τόσο κακή που τα άτομα με αναπηρία δεν βγαίνουν καθόλου από το σπίτι τους. Έχω επισκεφθεί πόλεις που δεν είχαν καν ράμπες. Ακόμη και στη Θεσσαλονίκη, όμως, που θα χαρακτήριζα “μέτρια” την προσπελασιμότητά της οι πιο κεντρικοί δρόμοι είναι απαγορευμένοι για τα άτομα με αναπηρίες. Πολλές ράμπες είναι απότομες και επικίνδυνες, τα πεζοδρόμια έχουν σπασμένα πλακάκια και εμπόδια με συνέπεια ο κίνδυνος ατυχήματος να είναι αυξημένος. Δύο – τρεις φορές έπεσα από το αμαξίδιο και τραυματίστηκα», σημειώνει ο Δημήτρης Αντωνίου.
Χαμηλή βαθμολογία δίνει ο ίδιος και στην πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες, τα καταστήματα εστίασης , τους χώρους ψυχαγωγίας, καθώς και τα θέατρα. «Προβληματική είναι και η πρόσβαση σε σχολεία και πανεπιστήμια, καθώς και στις δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες», σημειώνει ο Δημήτρης Αντωνίου.
Νικήτρια του ευρωπαϊκού Βραβείου Προσβάσιμης Πόλης για το 2019 η Μπρέντα των 185.000 κατοίκων αποτελεί πηγή έμπνευσης για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων με αναπηρία. Η μικρή πόλη στο νότιο τμήμα της Ολλανδίας με το μεσαιωνικό κέντρο έχει καταρτίσει τετραετές σχέδιο (2018-2021) για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, στο οποίο η προσβασιμότητα είναι ο κανόνας.
Στη Μπρέντα οι δημόσιοι χώροι, όπως τα πάρκα και τα καταστήματα είναι προσβάσιμα σε όλους. Η δημοτική αρχή της Μπρέντα μέσω της οργάνωσης για τα άτομα με αναπηρίες «Breda for Everyone» έχει ελέγξει κατά την τελευταία τριετία την πρόσβαση σε περισσότερα από 800 καταστήματα και μπαρ.
Όλοι οι ιστότοποι στην Μπρέντα, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες έχουν σχεδιαστεί με βάση τις οδηγίες τυφλών και αμβλυώπων και έχουν λάβει έγκριση προσβασιμότητας. Άτομα με αναπηρίες συμμετέχουν σε κάθε στάδιο των έργων και των πρωτοβουλιών της πόλης.
Όλα τα λεωφορεία και οι στάσεις λεωφορείων είναι προσβάσιμα, ενώ έχουν αναπτυχθεί πλατφόρμες και εφαρμογές μετακίνησης για smartphones. Διατίθενται επίσης προσβάσιμα μικρά λεωφορεία και ηλεκτρικά αναπηρικά αμαξίδια για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των ατόμων με αναπηρίες στην πόλη. Πλήρως προσβάσιμος είναι και ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός, ένας από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς των Κάτω Χωρών.
Στόχος της οργάνωσης «Breda for Everyone» είναι να μετατρέψει την πόλη στον κορυφαίο προορισμό προσβάσιμης αναψυχής. Προς την κατεύθυνση αυτή, δημιουργήθηκε ένας νέος ιστότοπος, ο οποίος περιλαμβάνει αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την πρόσβαση σε τουριστικές, αθλητικές και καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις και εκδηλώσεις.
Εντυπωσιακές επιδόσεις για την υπέρβαση των εμποδίων στην προσβασιμότητα παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η πόλη των Τρικάλων.
Ο Δήμος Τρικκαίων έχει προχωρήσει σε σειρά ενεργειών για την απρόσκοπτη κίνηση ατόμων με αναπηρία και γενικότερα εμποδιζόμενων ατόμων, όπως και των γονιών με το καροτσάκι. Σε πολλές από τις δράσεις που υλοποιεί συνεργάζεται με Συλλόγους ΑμεΑ, καθώς και μαθητές και εκπαιδευτικούς του Ειδικού Εργαστηρίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Τρικάλων.
«Όλα τα έργα που σχεδίασε, υλοποιεί και ενέταξε σε χρηµατοδοτικά προγράµµατα ο Δήµος Τρικκαίων για αναπλάσεις και ανακατασκευές, εµπεριέχουν σαφείς προδιαγραφές για την ανεµπόδιστη κίνηση όλων των πολιτών, µε ή χωρίς αναπηρίες. Αντιλαµβανόµαστε τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των τρικαλινών µε ΑµεΑ, ως µια ολότητα, που δε µένει µόνο στην κατασκευή ραµπών, αλλά ‘αγκαλιάζει’ πλήθος άλλων δραστηριοτήτων στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο».
Δημήτρης Παπαστεργίου, Δήμαρχος Τρικκαίων
*της Αθανασίας Μπίδιου
Άθλο αποτελεί η καθημερινή μετακίνηση για εκατοντάδες χιλιάδες άτομα με αναπηρίες στην Ελλάδα. Από την πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια μέχρι την κυκλοφορία στους δρόμους και στα πεζοδρόμια τα άτομα με αναπηρία συναντούν σοβαρά προβλήματα στην αυτόνομη και ελεύθερη κίνηση στις ελληνικές πόλεις.
Η εξασφάλιση προσβασιμότητας δεν είναι απλά ένα αίτημα. Αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για την κοινωνική ενσωμάτωση και την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στα άτομα με αναπηρίες και βασικό στόχο των πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Τα τελευταία χρόνια λόγω και των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετά από αγώνες και πιέσεις έχουν γίνει βήματα για την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της κινητικότητας στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι ελληνικές πόλεις εν πολλοίς είναι αφιλόξενες για τα εμποδιζόμενα άτομα, που υπολογίζονται στο 50% του πληθυσμού. Εμποδιζόμενα άτομα είναι τα άτομα με αναπηρίες αλλά και οι ηλικιωμένοι, τα προεφηβικά άτομα, οι έγκυες γυναίκες, άτομα με ασυνήθεις σωματικές διαστάσεις, ακόμη και άτομα που μεταφέρουν βάρη. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως ό,τι γίνεται για τη διευκόλυνση των ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων είναι καλό για όλο τον πληθυσμό. Για παράδειγμα, όπου έχουν κατασκευαστεί ράμπες, έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούνται περισσότερο από όλους οι ράμπες σε σχέση με τα σκαλοπάτια», αναφέρει ο καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αριστοτέλης Νανιόπουλος.
Σύμφωνα με τον κ. Νανιόπουλο, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις ελληνικές πόλεις τα άτομα με αναπηρίες και γενικότερα τα εμποδιζόμενα άτομα προκύπτουν από ένα συνδυασμό έλλειψης ενός σχεδιασμού για όλους, κακής εφαρμογής των υπαρχουσών προδιαγραφών, κακοτεχνιών στις κατασκευές, ελλιπών συστημάτων πληροφόρησης και εμποδίων που οφείλονται σε παγιωμένες αντιλήψεις.
Ο κ.Νανιόπουλος τονίζει ότι τα άτομα με αναπηρίες θα πρέπει να μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα και αυτόνομα σε όλους τους χώρους μίας πόλης, καθώς επίσης θα πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν οπουδήποτε εύκολα και με ασφάλεια.
Επίσης, θα πρέπει να έχουν την κατάλληλη πληροφόρηση σχετικά με την προσπελασιμότητα μέσων μεταφοράς ή χώρων προορισμού πριν πραγματοποιήσουν τη μετακίνηση. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι νέες τεχνολογίες σήμερα ευτυχώς δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας διαφόρων συστημάτων πληροφόρησης.
Με στόχο την ενίσχυση της προσπελασιμότητας στις ελληνικές πόλεις ο κ.Νανιόπουλος προτείνει τη δημιουργία συμβουλευτικής επιτροπής προσβασιμότητας στους Δήμους σε συνεργασία και με ομάδες χρηστών.
Τις δυσκολίες και τα προβλήματα μετακίνησης στη Θεσσαλονίκη βιώνει καθημερινά ο Δημήτρης Αντωνίου, ο οποίος από 16 χρονών κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα έξω από το σχολείο του στην Καλαμαριά.
«Η προσβασιμότητα σε κάποιες ελληνικές πόλεις είναι τόσο κακή που τα άτομα με αναπηρία δεν βγαίνουν καθόλου από το σπίτι τους. Έχω επισκεφθεί πόλεις που δεν είχαν καν ράμπες. Ακόμη και στη Θεσσαλονίκη, όμως, που θα χαρακτήριζα “μέτρια” την προσπελασιμότητά της οι πιο κεντρικοί δρόμοι είναι απαγορευμένοι για τα άτομα με αναπηρίες. Πολλές ράμπες είναι απότομες και επικίνδυνες, τα πεζοδρόμια έχουν σπασμένα πλακάκια και εμπόδια με συνέπεια ο κίνδυνος ατυχήματος να είναι αυξημένος. Δύο – τρεις φορές έπεσα από το αμαξίδιο και τραυματίστηκα», σημειώνει ο Δημήτρης Αντωνίου.
Χαμηλή βαθμολογία δίνει ο ίδιος και στην πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες, τα καταστήματα εστίασης , τους χώρους ψυχαγωγίας, καθώς και τα θέατρα. «Προβληματική είναι και η πρόσβαση σε σχολεία και πανεπιστήμια, καθώς και στις δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες», σημειώνει ο Δημήτρης Αντωνίου.
Νικήτρια του ευρωπαϊκού Βραβείου Προσβάσιμης Πόλης για το 2019 η Μπρέντα των 185.000 κατοίκων αποτελεί πηγή έμπνευσης για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων με αναπηρία. Η μικρή πόλη στο νότιο τμήμα της Ολλανδίας με το μεσαιωνικό κέντρο έχει καταρτίσει τετραετές σχέδιο (2018-2021) για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, στο οποίο η προσβασιμότητα είναι ο κανόνας.
Στη Μπρέντα οι δημόσιοι χώροι, όπως τα πάρκα και τα καταστήματα είναι προσβάσιμα σε όλους. Η δημοτική αρχή της Μπρέντα μέσω της οργάνωσης για τα άτομα με αναπηρίες «Breda for Everyone» έχει ελέγξει κατά την τελευταία τριετία την πρόσβαση σε περισσότερα από 800 καταστήματα και μπαρ.
Όλοι οι ιστότοποι στην Μπρέντα, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες έχουν σχεδιαστεί με βάση τις οδηγίες τυφλών και αμβλυώπων και έχουν λάβει έγκριση προσβασιμότητας. Άτομα με αναπηρίες συμμετέχουν σε κάθε στάδιο των έργων και των πρωτοβουλιών της πόλης.
Όλα τα λεωφορεία και οι στάσεις λεωφορείων είναι προσβάσιμα, ενώ έχουν αναπτυχθεί πλατφόρμες και εφαρμογές μετακίνησης για smartphones. Διατίθενται επίσης προσβάσιμα μικρά λεωφορεία και ηλεκτρικά αναπηρικά αμαξίδια για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των ατόμων με αναπηρίες στην πόλη. Πλήρως προσβάσιμος είναι και ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός, ένας από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς των Κάτω Χωρών.
Στόχος της οργάνωσης «Breda for Everyone» είναι να μετατρέψει την πόλη στον κορυφαίο προορισμό προσβάσιμης αναψυχής. Προς την κατεύθυνση αυτή, δημιουργήθηκε ένας νέος ιστότοπος, ο οποίος περιλαμβάνει αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την πρόσβαση σε τουριστικές, αθλητικές και καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις και εκδηλώσεις.
Εντυπωσιακές επιδόσεις για την υπέρβαση των εμποδίων στην προσβασιμότητα παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η πόλη των Τρικάλων.
Ο Δήμος Τρικκαίων έχει προχωρήσει σε σειρά ενεργειών για την απρόσκοπτη κίνηση ατόμων με αναπηρία και γενικότερα εμποδιζόμενων ατόμων, όπως και των γονιών με το καροτσάκι. Σε πολλές από τις δράσεις που υλοποιεί συνεργάζεται με Συλλόγους ΑμεΑ, καθώς και μαθητές και εκπαιδευτικούς του Ειδικού Εργαστηρίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Τρικάλων.
«Όλα τα έργα που σχεδίασε, υλοποιεί και ενέταξε σε χρηµατοδοτικά προγράµµατα ο Δήµος Τρικκαίων για αναπλάσεις και ανακατασκευές, εµπεριέχουν σαφείς προδιαγραφές για την ανεµπόδιστη κίνηση όλων των πολιτών, µε ή χωρίς αναπηρίες. Αντιλαµβανόµαστε τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των τρικαλινών µε ΑµεΑ, ως µια ολότητα, που δε µένει µόνο στην κατασκευή ραµπών, αλλά ‘αγκαλιάζει’ πλήθος άλλων δραστηριοτήτων στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο».
Δημήτρης Παπαστεργίου, Δήμαρχος Τρικκαίων
