Από τη σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ βρέθηκε στο πανεπιστήμιο του Αϊντχόφεν της Ολλανδίας να συνεχίζει με υποτροφία τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Τεχνολογία Λογισμικού της Ολλανδίας. Εξειδικεύθηκε στα ιατρικά πληροφοριακά συστήματα. Εργάστηκε στη Philips Research, αναλαμβάνοντας τη διασύνδεση των συστημάτων τηλεϊατρικής με το ΕΣΥ της Ολλανδίας και της Μ. Βρετανίας, και την ανάπτυξη εφαρμογών για τη μελέτη και διάγνωση του καρκίνου.

Σήμερα ο Χαράλαμπος Ξανθοπουλάκης εργάζεται ως αρχιτέκτονας Λογισμικού στην ASML, τη μεγαλύτερη εταιρεία λιθογραφικών συστημάτων στον κόσμο, και εξακολουθεί να δυσκολεύεται να εξηγήσει στους γονείς του τι ακριβώς σημαίνει αυτό. «Ας το πάρουμε κάπως έτσι: Το κινητό τηλέφωνο που κρατάτε σήμερα στα χέρια σας ζυγίζει μόλις 170 γραμμάρια και διαθέτει κάμερα 12 Megapixel, όταν 10 χρόνια πριν αισθανόσουν τυχερός αν έπαιζες φιδάκι. Για να συμβεί αυτό, χρειάζονται μηχανές που να μπορούν να χωρέσουν όλη αυτήν την υπολογιστική ισχύ σε μικροσκοπικά τσιπάκια από πυρίτιο. Η δουλειά μου είναι να σχεδιάσω τις εφαρμογές που θα αναλύσουν τους τόνους των δεδομένων και θα οδηγήσουν τις μηχανές αυτές να χαράξουν το πυρίτιο με ακρίβεια εκατομμυριοστού του χιλιοστού».

Και πώς κατέληξε από τη μελέτη του καρκίνου στο πυρίτιο; «Κι όμως, είναι αλληλένδετα. Οι σκόρπιες συλλαβές είναι απλά ‘θόρυβος’, όταν όμως τοποθετηθούν σε μια σειρά, σχηματίζουν προτάσεις, συνθέτουν εκθέσεις, παράγουν γνώση. Έτσι ακριβώς κάνω και με τα δεδομένα, τα συνθέτω σε δυναμικές αναπαραστάσεις και γραφήματα, για να πουν τις ιστορίες που κρύβουν» λέει.

Μία πόλη επιστημόνων

Τι του έκανε εντύπωση στην πόλη το πρώτο διάστημα που μετακόμισε εκεί; «Ίσως ο σεβασμός στο δημόσιο χώρο και το εγγενές πνεύμα αλληλεγγύης και εθελοντισμού των κατοίκων της. Από το 2005 που έφτασα για σπουδές, έζησα από κοντά τα παλαιά εργοστάσια της Philips να αναμορφώνονται σε εργονομικά lofts, φιλόδοξες start ups, οικολογικές κατοικίες και θεόρατους ουρανοξύστες, αντί να αφεθούν να ρημάξουν. Εκτός απ’ αυτά, βρήκα συνταξιούχους να κάνουν ξεναγήσεις στην πόλη, συναδέλφους μηχανικούς να προσφέρουν ενισχυτική διδασκαλία στα τοπικά σχολεία, και ομάδες κατοίκων να οργανώνουν δράσεις στη γειτονιά τους για την πρόληψη διαρρήξεων».

Περιγράφει το Αϊντχόβεν ως μία πόλη που διαρκώς εφευρίσκει τον εαυτό της. «Σκεφτείτε πως μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα τρία αγροτικά χωριά -κυριολεκτικά τα «ακροχώραφα» του δούκα- μεταμορφώθηκαν μέσω της Philips σε μία πόλη εργατών και επιστημόνων». Στο Αϊντχόβεν ο δήμος μετέτρεψε παλιά κτίρια σε χώρους για νέες επιχειρήσεις και φοιτητικές εστίες. Οι μεγαλύτερες εταιρείες συνεργάστηκαν με το τοπικό πανεπιστήμιο για να εκπαιδεύσουν νέους μηχανικούς και να προωθήσουν την έρευνα στις τεχνολογίες αιχμής, «όπως ακριβώς έδωσαν σε εμένα τη σχετική υποτροφία 13 χρόνια πριν. Γιατί να μην μπορεί να γίνει κάτι αντίστοιχο και στη Θεσσαλονίκη;» διερωτάται, κι εμείς μαζί του.

Σε μία «ανοιχτή, φιλική πόλη με ακομπλεξάριστους κατοίκους» όπως τη χαρακτηρίζει, ο ίδιος δεν ένιωσε ποτέ ανεπιθύμητος ως έλληνας μηχανικός. «Χαίρομαι που σήμερα κατευθύνω μια ικανότατη ομάδα από ολλανδούς, κινέζους, ρουμάνους, βραζιλιάνους, ισπανούς και έλληνες επιστήμονες -ακόμα και αν οι περισσότεροι δεν μπορούν να προφέρουν σωστά το ονοματεπώνυμό μου».

Η συζήτηση γυρίζει γύρω από τη γενέθλια πόλη του κ. Ξανθοπουλάκη. «Θα ήθελα να δω την πόλη μου να αναπτύσσει την εξωστρέφεια που της λείπει, να πάψει να είναι γνωστή μόνο για την μπουγάτσα με τυρί και τον Λευκό Πύργο, αλλά να εμβαθύνει στην καινοτομία. Βρίσκω πανέξυπνα άτομα στα πανεπιστήμια της πόλης, εργατικούς επαγγελματίες και φιλόδοξα στελέχη με ιδέες και προτάσεις, που όμως ασφυκτιούν».

Θα επέστρεφε στη Θεσσαλονίκη και υπό ποιες προϋποθέσεις; «Αυτήν τη στιγμή, εταιρείες από τη Ρουμανία, τη Γερμανία και αλλού δρουν ως πάροχοι υπηρεσιών και προμηθευτές της Philips, της ASML, της DAF και άλλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη ‘Silicon Valley’ της Ευρώπης. Δεν βρίσκω το λόγο η Θεσσαλονίκη να μην μπορεί να κάνει το ίδιο. Οι Έλληνες που μεταναστεύσαμε και προοδεύουμε στο εξωτερικό έχουμε τη μεγάλη ευθύνη απέναντι στη χώρα που μας σπούδασε να μην κρατήσουμε τις γνώσεις που αποκτήσαμε στην αλλοδαπή για τον εαυτό μας, αλλά να φροντίσουμε να τις μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές, ώστε να βοηθήσουμε τον τόπο μας να συμβαδίσει με την ταχύτατα εξελισσόμενη Βόρεια Ευρώπη. Θα ευχόμουν να αξιωθώ να το κάνω, και ίσως κάποτε να μπορέσω να κάνω την ίδια δουλειά από την πατρίδα μου, τη Θεσσαλονίκη, και να απολαμβάνω τις Κυριακές μου παρέα με το γιο μου στις κερκίδες της Τούμπας ή του Χαριλάου -δεν έχει σημασία, είμαι ανοικτός στην ποδοσφαιρική διαφορετικότητα!».

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" 7/10/2018