Αποκαλυπτικά για τις νέες τάσεις που αναδύονται στην αγορά ακινήτων είναι τα ευρήματα της έρευνας «Βαρόμετρο της Αγοράς Ακινήτων. Τι περιμένουν οι Έλληνες»,  που πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ) για το blog επενδύσεων iliaspapageorgiadis.com.

Ειδικότερα, το 49,5% των πολιτών ενδιαφέρεται για την αγορά ακινήτων, με τον Γιώργο Σιάκα, επίκουρο καθηγητή πολιτικής συμπεριφοράς στο ΔΠΘ και διευθυντή της μονάδας ερευνών κοινής γνώμης και αγοράς στο ΠΑΜΑΚ να τονίζει ότι «η αγορά των ακινήτων έχει ένα διπλό ενδιαφέρον για τους Έλληνες». Είτε ως δείκτης για τις οικονομικές εξελίξεις, είτε ως πεδίο επενδύσεων για όσους/ες έχουν χρήματα προς αξιοποίηση».

Την ίδια στιγμή, ενώ το 66% χαρακτηρίζει «παράλογη», «ακατανόητη» και «φούσκα» την άνοδο των τιμών τα προηγούμενα χρόνια, πάνω από τους μισούς (56%) θεωρούν ότι θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν.

Ανοδικές εκτιμήσεις, αλλά και επιφυλάξεις από πωλητές και επαγγελματίες

Το 49,5% των πολιτών ενδιαφέρεται για την αγορά ακινήτων. «Η αγορά των ακινήτων έχει ένα διπλό ενδιαφέρον για τους Έλληνες: είτε ως δείκτης για τις οικονομικές εξελίξεις, είτε ως πεδίο επενδύσεων για όσους/ες έχουν χρήματα προς αξιοποίηση», σχολίασε ο Γιώργος Σιάκας, επίκουρος καθηγητής πολιτικής συμπεριφοράς στο ΔΠΘ και διευθυντής της μονάδας ερευνών κοινής γνώμης και αγοράς στο ΠΑΜΑΚ.

Αν και το 66% των πολιτών χαρακτηρίζει «παράλογη», «ακατανόητη» και «φούσκα» την άνοδο των τιμών τα προηγούμενα χρόνια, πάνω από τους μισούς (56%) θεωρούν ότι θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Σταθεροποίηση βλέπει το 27% και πτώση το 16%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ το 56% του συνόλου των ερωτωμένων περιμένει άνοδο (από 71,7% πριν 6 μήνες), το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 41%, όταν ερωτώνται οι πωλητές ακινήτων και στο 33,5%, όταν ερωτώνται οι επαγγελματίες της αγοράς.

Τα ποσοστά αισιοδοξίας στους πωλητές και στους επαγγελματίες είναι εμφανώς χαμηλότερα σε σχέση με αυτά του Νοεμβρίου 2023, μιας και οι μεν και οι δε είναι αυτοί που πραγματικά ξέρουν τι συμβαίνει και ποια είναι η ζήτηση που βιώνουν. Εδώ έχουμε μία ξεκάθαρη αλλαγή τάσης για φέτος» σχολίασε ο σύμβουλος επιχειρήσεων Ηλίας Παπαγεωργιάδης.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα της εκτίμησης της κοινής γνώμης για το επόμενο εξάμηνο ως το τέλος του έτους. Ενώ το 65% της αγοράς περιμένει άνοδο, οι πωλητές (54,5%) και οι επαγγελματίες του κλάδου (53,5%) είναι εμφανώς πιο συγκρατημένοι. Την ίδια ώρα για τα παλιά ακίνητα, ενώ άνοδο περιμένει το 55,5% της κοινωνίας, οι πωλητές (47%) και οι επαγγελματίες (46,5%) είναι επίσης λιγότερο αισιόδοξοι.

Η κατάσταση αυτή ανατρέπεται, όταν ερωτώνται για τα νεόδμητα ακίνητα, όπου η προοπτική ανόδου βρίσκει σύμφωνους πολύ περισσότερους πολίτες (75%).

Δύσκολη πρόσβαση στον δανεισμό και υψηλά επιτόκια

Παρά τη γενική εικόνα ενδιαφέροντος για αγορά ακινήτου, οι επενδύσεις δεν διευκολύνονται από τον τραπεζικό δανεισμό. Το 69,5% θεωρούν Δύσκολη/μάλλον δύσκολη την πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, το 81,5% θεωρεί τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων Υψηλά/μάλλον Υψηλά.

Σε σχέση με πριν έξι μήνες το 72,5% των Ελλήνων δηλώνουν ότι έχουν λιγότερα / μάλλον λιγότερα χρήματα για αγορά ή ενοικίαση ακινήτων. «Συνδυάζοντας τις απαντήσεις για το διαθέσιμο εισόδημα με αυτές που αφορούν τα δάνεια, φαίνεται ότι στην Ελλάδα σχηματίζεται ένα σαφές χάσμα ανάμεσα περίπου στο 1/4 της κοινωνίας που μπορεί και στα 3/4 που δυσκολεύονται να επενδύσουν ή να πληρώσουν μεγαλύτερα ενοίκια», σχολίασε ο Ηλίας Παπαγεωργιάδης, σημειώνοντας ότι «μαζί με τις προσδοκίες των πολιτών για τις τιμές, αυτοί οι δείκτες θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο 3ο Βαρόμετρο τον Νοέμβριο, για να καταλάβουμε καλύτερα τις τάσεις του 2025».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μικρή υποχώρηση της προσδοκίας ανόδου των ενοικίων το επόμενο διάστημα (από το 61,7% του συνόλου πριν 6 μήνες στο 57% σήμερα, με τους πωλητές ακινήτων που περιμένουν αυξήσεις να υποχωρούν στο 45% από το 54% του Νοεμβρίου 2023).

Πάντως, για όσους βιάζονται να προβλέψουν «κατάρρευση των τιμών» ο Ηλίας Παπαγεωργιάδης προτείνει να… συγκρατηθούν: «Όταν η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρούν την επένδυση στα ακίνητα πιο ελκυστική σε σχέση με άλλες επενδύσεις, δεν παρατηρείται αποστροφή των πολιτών προς τα ακίνητα γενικώς, όπως είχε συμβεί π.χ. πριν 10 χρόνια, όταν ακούγαμε ανέκδοτα για το κακό που βρήκε κάποιον που κληρονόμησε ακίνητα».

Μείωση των ενοικίων, της φορολογίας και του ΕΝΦΙΑ

• Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πολίτες συνεχίζουν να ζητούν μείωση φορολογίας ενοικίων και ΕΝΦΙΑ ως το πρώτο κίνητρο (55,5%) για να μπουν περισσότερα ακίνητα στην αγορά ενοικίασης, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η πρώτη καταγραφή της άποψης της κοινωνίας για το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης:
• Το 60,5% του κόσμο έχει λίγη, αρκετή ή πολλή ενημέρωση επί του θέματος
• Ακίνητο εκτός σχεδίου δηλώνουν ότι έχουν 23 στους 100 ερωτώμενους
• Το 56% των πολιτών επιλέγουν να συνεχίσει να επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση όπως και σήμερα (16,5%) ή να συνεχίσει να επιτρέπεται με αυστηρότερους περιορισμούς (39,5%), την ώρα που το 36,5% επιλέγει την ολοσχερή κατάργησή της.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την 24η Απριλίου μέχρι την 1η Μάϊου 2024 σε Αττική και Θεσσαλονίκη σε δείγμα 1.718 ατόμων.