Πίσω ολοταχώς αναγκάστηκε να κάνει η κυβέρνηση στα επίμαχα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας για κτίσματα και κατοικίες, εντός και πλησίον δασών, τα οποία θέσπισε το υπουργείο Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της αντιπυρικής περιόδου που άρχισε την 1^η Μαϊου.

Ο «Κανονισμός Πυροπροστασίας», σχεδόν από την πρώτη μέρα προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων και την αυτοδιοίκηση, τους δήμους που θα έπρεπε να λάβει τον ρόλο «επόπτη» για να διαπιστώνει αν τηρούνται και στη συνέχεια, για τις περιπτώσεις όπου χρειάζεται, να επιβάλει πρόστιμα.

Οι αντιδράσεις προκλήθηκαν, επειδή ο Κανονισμός αναγκάζει τους ιδιοκτήτες 2 εκατ. ακινήτων να πληρώσουν τουλάχιστον 500 ευρώ για να συντάξουν Τεχνική Έκθεση με μέτρα πυροπροστασίας και να υποβάλουν Υπεύθυνη Δήλωση για την τήρησή τους, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως μία «διπλωματική» κίνηση της κυβέρνησης, να μετακυλίσει την ευθύνη του κράτους στους πολίτες, επιβαρύνοντάς τους παράλληλα με υπέρογκα έξοδα.

Και ενώ η κυβέρνηση θεώρησε ότι θα μπορούσε να κατευνάσει τις αντιδράσεις, αυτές κλιμακώθηκαν τόσο από τους δημάρχους και την ΚΕΔΕ, όσο και από την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη που θέτει ζήτημα αντισυνταγματικότητας των μέτρων. Η ΚΕΔΕ ανέφερε αφενός ότι είναι θετικό το γεγονός ότι γίνεται προσπάθεια συστηματοποίησης του ελέγχου των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών, ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες καταστροφικές πυρκαγιές σαν αυτές που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια, αφετέρου όμως επισήμανε ότι ιδιοκτήτες και οι ήδη επιβαρυμένοι δήμοι έρχονται αντιμέτωποι με υποχρεώσεις και αρμοδιότητες που δεν τους αναλογούν, καθώς η κεντρική διοίκηση δεν έχει μεριμνήσει, ως οφείλει, να τους παράσχει τα απαραίτητα και αναγκαία εργαλεία για να ανταποκριθούν.

Για παράδειγμα, ο Κανονισμός καθιστά υπεύθυνους τους δήμους για να παραλάβουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες δικαιολογητικά από τους πολίτες, χωρίς να έχουν υπάρξει συγκεκριμένες οδηγίες για το ποια υπηρεσία θα κάνει την παραλαβή, πως θα γίνεται η παραλαβή των δικαιολογητικών και πως στη συνέχεια θα μεταφερθούν τα στοιχεία αυτά στο gov.gr, στη σχετική πλατφόρμα.

Το βάρος των αντιδράσεων έφερε «κούρεμα»

Υπό το βάρος των σφοδρών αντιδράσεων από δημάρχους, ιδιοκτήτες και την έκθεση «κόλαφο» του Συνηγόρου του Πολίτη, το υπουργείο Περιβάλλοντος έκανε πίσω για τα μέτρα πυροπροστασίας ακινήτων, διευκρινίζοντας πως είναι «ενδεικτικά και όχι υποχρεωτικά τα όσα ζητούνται από τους ιδιοκτήτες σε δεύτερο χρόνο».

Με λίγα λόγια, το ΥΠΕΝ διευκρίνισε ότι τα μέτρα θα αφορούν μόνο σε εργασίες κλαδέματος, αλλά και στην απομάκρυνση της καύσιμης ύλης που βρίσκεται εντός των κατοικιών από τους πολίτες. Όπως επεσήμανε ο αρμόδιος υπουργός, Θόδωρος Σκυλακάκης η υποβολή της τεχνικής έκθεσης -η οποία εκτιμάται ότι θα στοιχίσει περί τα 500 ευρώ ανά ιδιοκτησία- παραμένει υποχρεωτική, αλλά μειώνονται οι παρεμβάσεις, στις οποίες θα πρέπει να προβούν οι ιδιοκτήτες.

«Οι προδιαγραφές των τεχνικών μελετών πυροπροστασίας, που θέτει το ΥΠΕΝ είναι ενδεικτικές και όχι υποχρεωτικές», ανέφερε, σπεύδοντας να σημειώσει ότι η ανάγκη για προστασία θα προσαρμόζεται με την πραγματικότητα.

«Ζητάμε τα αυτονόητα… να μη φτάνουν κλαδιά στα παντζούρια, να μην ακουμπάει το δέντρο στη στέγη, να μην έχει καυσόξυλα ή μπουκάλα αερίου έξω από το σπίτι. Οι τεχνικές προδιαγραφές του κανονισμού πυροπροστασίας είναι ενδεικτικές, οι πολίτες δεν έχουν υποχρέωση να τις ακολουθήσουν (σ.σ. κατά γράμμα). Γι’ αυτό αναθέσαμε την κατάρτιση της τεχνικής έκθεσης σε επαγγελματίες και όχι σε φορείς του Δημοσίου, γιατί είναι πιο ευέλικτοι και μπορούν σε συνεργασία με τον πολίτη να προσαρμόσουν την ανάγκη για προστασία του ακινήτου στην πραγματικότητα που υπάρχει» υπογράμμισε ο υπουργός.

Μάλιστα σημείωσε ότι η φετινή περίοδος θα είναι ουσιαστικά δοκιμαστική, ενώ η εφαρμογή των πιο απαιτητικών μέτρων του κανονισμού πυροπροστασίας (κλιμακωτές αποστάσεις βλάστησης, αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων σε εξωτερικούς χώρους και δομικά στοιχεία του κτιρίου κ.ο.κ.) μετατίθεται για το μέλλον.

Την ίδια στιγμή μπάχαλο επικρατεί και ως προς τα δασικά αυθαίρετα, κυρίως όσα δεν είχαν δηλωθεί στην πλατφόρμα τακτοποίησης και είναι πολλαπλάσια των περίπου 2.600 που δηλώθηκαν όσο αυτή παρέμενε ανοιχτή. Σύμφωνα με το υπουργείο, και οι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων που δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τακτοποίησης, οφείλουν να υποβάλλουν τεχνικές μελέτες. Αν και πρόκειται για ακίνητα εξαιρετικά ευάλωτα σε πυρκαγιά εξαιτίας της θέσης τους, θεωρείται αμφίβολο ότι οι ιδιοκτήτες τους θα παίρνουν το ρίσκο να «αποκαλυφθούν» από μόνοι τους.

«Καταπέλτης» ο Συνήγορος

Την ίδια ώρα το υπουργείο Περιβάλλοντος φαίνεται ότι «στρίμωξε» η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη που εστάλη στον υπουργό και κάνει λόγο για «υπέρμετρο οικονομικό κόστος» σε βάρος των πολιτών.

Ο Συνήγορος, επικρίνοντας τη σχετική ΚΥΑ, επισημαίνει ότι το κράτος «δεν είναι συνταγματικά αποδεκτό (άρθρα 24 και 17 του Συντάγματος) να μετακυλίει σε μεγάλο βαθμό, τις ευθύνες της προστασίας της περιουσίας και του περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές στους ιδιώτες, με υπέρμετρα, μάλιστα, επαχθείς οικονομικά όρους γι’ αυτούς».

Μεταξύ άλλων, στην επιστολή επισημαίνεται ότι «το κράτος μέχρι σήμερα επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση, χωρίς να έχει προηγηθεί συγκεκριμένος χωροταξικός σχεδιασμός, χωρίς να έχει επιλύσει τα ζητήματα των κοινόχρηστων οδών σε συνάρτηση με την οικοδομησιμότητα των γηπέδων κ.λπ., ενώ έχει κρίνει ως ανεκτά και τα μορφώματα οικισμών εντός δασών και δασικών εκτάσεων, με τις αντίστοιχες διατάξεις για τις οικιστικές πυκνώσεις».

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Συνήγορο, «η επίμαχη ΚΥΑ θίγει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ιδιοκτησίας (άρθρο 17), καθώς τα έξοδα υλοποίησης των υποχρεωτικών μέτρων πυρασφάλειας είναι υπέρογκα και όσοι πολίτες δε δύνανται να τα καταβάλλουν θα κατευθυνθούν αναγκαστικά προς την επιλογή μεταβίβασης των ακινήτων τους ή θα βρεθούν υπόχρεοι καταβολής υψηλών διοικητικών προστίμων, που καμία αντιστοιχία δεν έχουν με τα πρόστιμα που προβλέπονται στις υφιστάμενες πυροσβεστικές διατάξεις».

Προειδοποιεί επίσης και για ζητήματα δυσχέρειας στην ασφάλιση της περιουσίας κατά της πυρκαγιάς, «γιατί εκτιμάται ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα απαιτήσουν την τήρηση των συγκεκριμένων μέτρων πριν προβούν στη σύναψη σύμβασης, ενώ τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που βρίσκονται σήμερα εν ισχύ, είναι πολύ πιθανό να τροποποιηθούν με επαχθέστερα ασφάλιστρα για όσους πολίτες δεν έχουν προβεί στις προβλεπόμενες εργασίες».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16.06.2024