Κριτική στην κυβέρνηση για τους στόχους αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο συγκρότησε το σχέδιο της για το Ταμείο Ανάκαμψης ασκεί μιλώντας στη «ΜτΚ» ο βουλευτής και τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Χαρίτσης, ο οποίος μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι για να γίνει το Ταμείο Ανάκαμψης εργαλείο ουσιαστικής επανέναρξης της χώρας πρέπει να υπάρξει πολιτική αλλαγή.

Η κυβέρνηση «ποντάρει» πολλά στα χρήματα που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Θεωρείτε ότι είναι ένα ικανό εργαλείο για να διασωθεί η ελληνική οικονομία;

Το Ταμείο Ανάκαμψης συνιστά μία ιστορική ευκαιρία για τη χώρα. Τόσο για κοινωνική ανασύνταξη μετά από μία εξαιρετικά σύνθετη δοκιμασία όσο και για έναν στρατηγικό μετασχηματισμό που θα έχει ορίζοντα ένα παραγωγικό μοντέλο βιώσιμο, δίκαιο και ανθεκτικό σε μελλοντικές κρίσεις.

Οι ευκαιρίες όμως συνήθως δίνονται μία φορά. Και είναι δυστύχημα για τη χώρα ότι η σημερινή κυβέρνηση πορεύεται δίχως ολοκληρωμένο σχέδιο. Στην πρότασή της δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κλαδικοί στόχοι, δεν υπάρχει μία νέα αντίληψη για τον τρόπο χρηματοδότησης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην ανάπτυξη της περιφέρειας και της υπαίθρου, δεν υπάρχει η παραμικρή μέριμνα για τη νεολαία. Το κυβερνητικό -ας το ονομάσουμε- σχέδιο συνοψίζεται στην παλιά καλή πρακτική «τα λεφτά να πάνε στα λεφτά».

Το έργο αυτό το έχουμε ξαναδεί. Και είναι αυτό που οδήγησε τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και την κοινωνία στη δίνη της ανασφάλειας. Ευτυχώς υπάρχει ακόμα χρόνος για αλλαγή πορείας. Προϋπόθεση όμως είναι η αλλαγή πολιτικής. Μόνο έτσι το Ταμείο Ανάκαμψης από χαμένη ευκαιρία μπορεί να γίνει εργαλείο ουσιαστικής επανέναρξης της χώρας.

Κατά τη δημόσια συζήτηση σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θέτει διάφορες ενστάσεις και ερωτήματα. Ωστόσο, είναι σημαντικές οι διαφορές σας με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ή πρόκειται για δευτερεύουσας σημασίας διαφωνίες;

Πρόκειται για τη σύγκρουση δύο αντιθετικών αντιλήψεων. Η κυβέρνηση κατέθεσε ένα αόριστο κείμενο το οποίο γίνεται συγκεκριμένο μόνο όταν περιγράφει τη συμπίεση του κόστους εργασίας και τη βίαια αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Δεν είναι όμως μόνο αυτά που λέει η κυβέρνηση. Είναι κυρίως αυτά που δεν λέει! Η πανδημία έχει σημάνει μια αλλαγή πολιτικής παγκοσμίως: οι κυβερνήσεις προσανατολίζονται στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, οι έννοιες του δημόσιου σχεδιασμού και της δίκαιης πράσινης μετάβασης γίνονται προϋποθέσεις για την «επόμενη μέρα», οι κοινωνίες αναζητούν τρόπους μείωσης των ανισοτήτων. Αυτοί οι στόχοι -ο ίδιος ο προβληματισμός για αυτή τη συζήτηση- απουσιάζει πλήρως από τις κυβερνητικές εξαγγελίες.

Είναι θλιβερό. Η ελληνική κυβέρνηση αδιαφορεί για τις σύγχρονες εξελίξεις και μονότονα επαναλαμβάνει δοξασίες παλαιότερων εποχών για τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής υποτίμησης και της μεταφυσικής πίστης στο «αόρατο χέρι της αγοράς».

Εκεί έγκειται η διαφορά μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει μία πρόταση που απολήγει σε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό υπόδειγμα για την χώρα μας: ανάκαμψη δια της καινοτομίας και βιώσιμη ανάπτυξη δίχως αποκλεισμούς. Στοχεύουμε στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της ανθεκτικότητας, με γενναίες επενδύσεις στις δημόσιες υποδομές όπως στον τομέα της υγείας και στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. Στην γενναία επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία και στην στήριξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ως μέρος του συνολικού σχεδίου για οικολογικό και τεχνολογικό μετασχηματισμό της παραγωγής.

Το σχέδιο αυτό συνδιαλέγεται με τις σύγχρονες αναζητήσεις στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στηρίζεται στην πεποίθηση ότι οφείλουμε να μετατρέψουμε την εμπειρία της κρίσης σε εφαλτήριο παραγωγικής ανασυγκρότησης, και απαντά στις ανάγκες των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου μας.

Όπως έχουν επισημάνει και στελέχη του κόμματος σας, το σχέδιο για την αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης ξεπερνά χρονικά τη θητεία της σημερινής κυβέρνησης. Σε περίπτωση εκλογής σας στην κυβέρνηση τι θα κάνετε με το σχέδιο της ΝΔ για το Ταμείο, θα το εφαρμόσετε κατά γράμμα;

Πρόκειται για μια σκανδαλώδη διαδικασία. Η κυβέρνηση δεν έκρινε σκόπιμο να συζητήσει με κανέναν γύρω από το Ταμείο Ανάκαμψης -ούτε με τα επιστημονικά επιμελητήρια, ούτε με την τοπική αυτοδιοίκηση, ούτε με τους παραγωγικούς φορείς. Παρουσίασε ξαφνικά -με τον γνωστό της τρόπο του επικοινωνιακού πυροτεχνήματος- την πρότασή της. Δεν πρόκειται για διαδικαστική λεπτομέρεια. Είναι θέμα ουσίας.

Και αυτή η προβληματική μεθοδολογία συνοδεύτηκε από μία εξαιρετικά επικίνδυνη -και αντιδημοκρατική- επιλογή: συνέδεσε αυτοβούλως την εκταμίευση των κονδυλίων με το αντιμεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, όπως για παράδειγμα στα εργασιακά. Πρόκειται για μία εντυπωσιακή εργαλειοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης που φανερώνει έναν μικροπολιτικό τρόπο σκέψης που θα έπρεπε να ανήκει στο παρελθόν.

Δεν μπορούμε να δεχτούμε το Ταμείο Ανάκαμψης να μετατραπεί σε εργαλείο εκβιασμού της κοινωνίας. Η επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πετύχει την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων στην κατεύθυνση που χρειάζεται η χώρα: για την προώθηση ριζικών τομών για την καταπολέμηση των ανισοτήτων, την ενίσχυση της καινοτομίας, τη δίκαιη πράσινης μετάβαση και τη θωράκιση του κοινωνικού κράτους.

Σε πολιτικό επίπεδο, θεωρείτε ότι η διαχείριση και η εισροή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν παράγοντα για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και για το αν θα προκύψουν πρόωρες εκλογές;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη από πολύ νωρίς συντηρεί διαρκώς ένα κλίμα εκλογολογίας με επιλεκτικές διαρροές και ηχηρές διαψεύσεις. Είναι προκλητικό. Ακόμα και στις πιο δύσκολες μέρες της πανδημίας, στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και κυβερνητικοί κύκλοι επέμεναν σε αυτήν την ανόητη πρακτική. Εδώ που βρισκόμαστε, δουλειά της κυβέρνησης θα έπρεπε να είναι η αντιμετώπιση της κρίσης, η αυτοκριτική για τις αποτυχίες της και η παραδοχή ότι η χώρα είναι σε οριακό σημείο. Αν η κυβέρνηση επιλέξει να προσθέσει στην προκλητική διαχείριση της πανδημίας το θεσμικό ατόπημα να μετατρέψει το Ταμείο Ανάκαμψης σε λεφτόδεντρο προεκλογικής φύσης θα πρόκειται για έγκλημα σε βάρος της χώρας.

Η παγκόσμια οικονομία έχει πληγεί από την πανδημία. Είστε αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους μήνες; Μπορεί να σωθεί η «παρτίδα» με το άνοιγμα του τουρισμού;

Το είδαμε και πέρσι, το βλέπουμε και φέτος: το άνοιγμα του τουρισμού από μόνο του δεν αρκεί. Η κυβέρνηση δεν μαθαίνει από τα λάθη της. Και δεν μαθαίνει γιατί δεν τα παραδέχεται. Επαναλαμβάνει λοιπόν τα περσινά -ανακοινώνει στις 13 Μαΐου υγειονομικά πρωτόκολλα για να ανοίξει η τουριστική σεζόν την επόμενη μέρα. Η προχειρότητα αυτή συνδέεται με την αδράνεια. Ο κλάδος του τουρισμού έχει πληγεί σοβαρά. Δεν μπορεί να ανοίξει δίχως στήριξη. Η κυβέρνηση παραπέμπει τη σχετική συζήτηση για αργότερα.

Ο τουρισμός είναι ένας κρίσιμος κρίκος στην αλυσίδα της ελληνικής οικονομίας. Για να επιβιώσει, να είναι ανταγωνιστικός και να υπερβεί τις δικές του ανεπάρκειες πρέπει να αναπτυχθεί σε ένα περιβάλλον συνολικής κοινωνικής ανασύνταξης. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την επανεκκίνηση της οικονομίας περιγράφει μία νέα αρχή: ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους της κρίσης, ενίσχυση της ρευστότητας και διαχείριση των σωρευμένων υποχρεώσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε προς τα εμπρός. Αν συνεχίσουμε να πληρώνουμε τον τοξικό συνδυασμό της αδράνειας και της ιδεοληψίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη το τίμημα θα είναι πολύ βαρύ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Μαΐου 2021