Νέα σελίδα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα αναμένεται να γράψει το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο (ΩΜΕΚ) που υπολογίζεται να λειτουργήσει τέλη του ‘24 με αρχές του ‘25, με ειδική μέριμνα στον ανασφάλιστο πολίτη, και στα παιδιά. Θα διαθέτει την πρώτη αυτόνομη μονάδα μεταμόσχευσης στη χώρα αποκλειστικά για παιδιά, που μέχρι τώρα οι ανάγκες τους καλύπτονται κυρίως στο εξωτερικό, ενώ στις χειρουργικές του αίθουσες πρόκειται να ξεκινήσουν και μεταμοσχεύσεις ενδοκοιλιακών οργάνων (νεφρός, ήπαρ και πάγκρεας) εκτός από εκείνες της καρδιάς και των πνευμόνων. Η δήλωση ανήκει στον ομότιμο καθηγητή Παθολογίας-Νεφρολογίας ΕΚΠΑ, και πρόεδρο του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου Γιάννη Μπολέτη, ο οποίος σε συνέντευξή του στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» εξηγεί αναλυτικά πώς το μέλλον πλησιάζει το παρόν σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα ζωής και θανάτου, και τι τομές γίνονται στην παρούσα φάση από την πολιτική ηγεσία, για την αύξηση της μεταμοσχευτικής δραστηριότητας στη χώρα. Παράλληλα αναφέρεται στην οικονομική επένδυση της δωρεάς οργάνων, χωρίς να παραλείπει τον ανθρώπινο παράγοντα, ενώ γνωστοποιεί ότι σύντομα ξεκινούν μεταμοσχεύσεις παγκρέατος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας.
«Το ΩΕΜΕΚ, που είναι ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ ευρώ και αποτελεί κληροδότημα του Ιδρύματος Ωνάση, θα διαθέτει 54 κλίνες (μαζί με το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο συνολική δυναμικότητα κλινών 187) και πρόκειται να συνεργαστεί με ένα δίκτυο άλλων μονάδων μεταμοσχεύσεων, γενικών Νοσοκομείων, που ανήκουν στο ΕΣΥ, ή είναι Πανεπιστημιακά. Με αυτό τον τρόπο αφενός θα γίνεται αποσυμφόρηση στις χειρουργικές κλίνες αυτών των Νοσοκομείων, αφετέρου τα παθολογικά κρεβάτια που χρειάζονται για τη χρόνια παρακολούθηση, ή τις επιπλοκές, θα διατίθενται στο δίκτυο των Νοσοκομείων. Σκοπός του Ωνασείου δεν είναι να καλύψει τα άλλα Νοσοκομεία, αλλά να διευκολύνει το πρόγραμμα μεταμοσχεύσεων της χώρας, καθώς επίσης και να κάνει μεταμοσχεύσεις που δεν γίνονται εύκολα για διάφορους λόγους, σε άλλα Νοσοκομεία».
Με την πρόσληψη επιπλέον συντονιστών αναμένουμε αύξηση της δωρεάς
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) με δύο εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να γίνουν προσλήψεις 27 συντονιστών μεταμοσχεύσεων, όπως ανακοίνωσε ο υφυπουργός Υγείας στο 22ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταμοσχεύσεων την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Μπολέτης σχολιάζει: «Για να μην χάνουμε χρόνο, επειδή είμαστε πολύ πίσω στις μεταμοσχεύσεις, ήδη σε 7 μεγάλα Νοσοκομεία της χώρας έχουμε από έναν τοπικό συντονιστή. Το σύνολο των συντονιστών θα είναι 20. Επτά που είναι τώρα (με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Ωνάση που όταν αυτή τελειώσει θα συνεχιστεί από το κράτος σε περίπου ένα χρόνο). Δεκατρείς ακόμη θα στελεχώσουν Νοσοκομεία, και άλλοι 7 θα πάνε στον ΕΟΜ για την εξυπηρέτηση της αυξημένης δωρεάς, που αναμένουμε να υπάρξει». Ο συντονιστής, τονίζει ο καθηγητής, είναι ένα πολύ νευραλγικό πρόσωπο για την επιτυχία της δωρεάς και πρωταγωνιστεί σε όλα τα πετυχημένα συστήματα μεταμόσχευσης διεθνώς. «Είναι ένα άτομο το οποίο είναι εκπαιδευμένο να αναγνωρίζει τα άτομα τα οποία είναι εγκεφαλικά νεκρά, και αναλαμβάνει να συντονίσει την επίπονη και πολύπλοκη διαδικασία της δωρεάς».
Τριπλάσιο το κόστος του αιμοκαθαρόμενου από τον επιτυχώς μεταμοσχευμένο
Ερ: Είπατε ότι είμαστε πίσω στις μεταμοσχεύσεις. Στο Πανελλήνιο Συνέδριο για τις μεταμοσχεύσεις, ακούσαμε ότι έχουν διπλασιαστεί οι δότες τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, ωστόσο παραμένουμε ουραγοί στην παγκόσμια κατάταξη. Τι λένε οι αριθμοί;
«Πέρσι οι δότες στη χώρα μας ήταν 8,2 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Είναι ένα πολύ μικρός αριθμός. Είμαστε από τους τελευταίους στην Ευρώπη, αν λάβετε υπόψη σας ότι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 22 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Χώρες όπως η Ισπανία που είναι ψηλά στη δωρεά, έχουν 47 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Όμως, το αξιοσημείωτο είναι ότι στην Ελλάδα πριν από 3 χρόνια, που ξεκίνησε αυτή η συντονισμένη προσπάθεια από το ίδρυμα Ωνάση, τον ΕΟΜ και την Πολιτεία, οι δότες ήταν μόλις 4, ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Είναι πολύ ενθαρρυντικό για τη συνέχεια, αλλά συνεχίζουμε και είμαστε πολύ πίσω».
Ερ: Το γεγονός ότι έχουμε μείνει πίσω στις μεταμοσχεύσεις δημιουργεί πρόβλημα στα δημόσια ταμεία;
«Όσοι δεν μεταμοσχεύονται, εκτός του ότι μειώνεται η ποιότητα ζωής τους και ζουν λιγότερα χρόνια, κοστίζουν στο κράτος τρεις φορές περισσότερο, από ό,τι οι μεταμοσχευμένοι, που μόνο μετά τον πρώτο χρόνο, έχουν λόγω χειρουργείου και πολλών φαρμάκων, αυξημένα έξοδα. Οι αιμοκαθαρόμενοι συνολικά κοστίζουν στο κράτος περί τα 400 εκατομμύρια το χρόνο. Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσό σε σχέση με όλες τις χρόνιες ασθένειες».
Ερ:Πόσο κοστίζει ένας επιτυχώς μεταμοσχευμένος στο κράτος σε σχέση με τον αιμοκαθαρόμενο;
Ο επιτυχώς μεταμοσχευμένος κοστίζει στο κράτος 10.000 ευρώ ετησίως, ενώ ο αιμοκαθαρόμενος 30.000. Και ως επένδυση να το δει το κράτος (πέραν του ανθρώπινου στοιχείου που δεν το συγκρίνω σε καμία περίπτωση με το οικονομικό) είναι σημαντικό, για να λάβει κανείς υπόψη του ότι τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν, επειδή η πόροι για την υγεία δεν είναι ανεξάντλητοι, θα διοχετευτούν σε άλλους τομείς της υγείας, ακόμα και για τους ίδιους τους ασθενείς, πχ στα καρδιαγγειακά ή τις κακοήθειες, και θα προσφέρουν ζωή».
Αυξάνεται η χρηματοδότηση των μεταμοσχεύσεων- Ο ΕΟΠΥΥ θα καλύπτει δαπάνες και για πρόσθετες αμοιβές
Ένα δυνατό σημείο του νόμου που ψηφίστηκε πέρσι την Άνοιξη, είναι η αυξημένη χρηματοδότηση του συστήματος μεταμοσχεύσεων, λέει ο πρόεδρος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου: «Το υπουργείο Υγείας και συγκεκριμένα ο κ. Θεμιστοκλέους επιδιώκει αυτή τη στιγμή κάποιες ρυθμίσεις που είναι στην τελική φάση επεξεργασίας, και οι οποίες θα επιτρέπουν χρήματα από αυτά που προορίζονται για τη μεταμόσχευση, να δίνονται και για αμοιβές προσωπικού. Ο ΕΟΠΥΥ θα καλύπτει δαπάνες και για πρόσθετες αμοιβές. Είναι κάτι πρωτοποριακό που δεν έχει ξαναγίνει και με αυτό τον τρόπο θα αναβαθμιστεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών».
Ερ: Πόσοι άνθρωποι είναι αυτή τη στιγμή σε λίστα αναμονής; Πόσο περιμένουν ανάλογα με το όργανο; Και πόσοι υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση;
«Αυτή τη στιγμή περιμένουν περίπου 1.500 άτομα για μεταμόσχευση νεφρού, ενώ περί τις 13.000 άτομα υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση. Σε λίστα αναμονής για καρδιά είναι 25 άτομα, ενώ για πνεύμονα 7, που είναι ένας πολύ μικρός αριθμός. Στην πραγματικότητα χρειάζονται πολύ περισσότεροι άνθρωποι μεταμόσχευση πνεύμονα στην Ελλάδα, αλλά επειδή το πρόγραμμα είναι καινούργιο εδώ, οι πνευμονολόγοι ακόμη δεν έχουν εξοικειωθεί να στέλνουν τους ασθενείς τους για μεταμόσχευση εγκαίρως. Ωστόσο, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία έχει βάλει πρώτη προτεραιότητα την ενημέρωση και εκπαίδευση των πνευμονολόγων, προκειμένου να αυξηθεί η συγκεκριμένη λίστα αναμονής. Για νεφρό ,η αναμονή ξεπερνάει τα επτά έως οκτώ χρόνια κατ’ ελάχιστον, ενώ δυστυχώς χάνονται ζωές κατά τη διάρκεια αναμονής για τα υπόλοιπα όργανα».
Αρχίζουν μεταμοσχεύσεις παγκρέατος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας
Στη χώρα μας πρόκειται σύντομα να αρχίσουν μεταμοσχεύσεις παγκρέατος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας, το οποίο θα συνεργάζεται και με το Ωνάσειο Μεταμοσχευτικό Κέντρο, λέει ο κ. Μπολέτης. «Εκτός από τις παιδιατρικές μεταμοσχεύσεις που γίνονται στην Ιταλία στο πλαίσιο διακρατικής συμφωνίας, πλέον είναι ελάχιστα περιστατικά που γίνονται στο εξωτερικό, όπως πχ επείγουσες μεταμοσχεύσεις ήπατος, επειδή και εκτός Ελλάδος, δεν υπάρχουν αρκετά μοσχεύματα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως πρέπει να αναπτύξουμε το εθνικό μας πρόγραμμα, γιατί σε καμία χώρα δεν περισσεύουν για να χαρίζει μοσχεύματα». Τα Νοσοκομεία που γίνονται μεταμοσχεύσεις αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι το «Λαϊκό», ο «Ευαγγελισμός», το «Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης», τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της Πάτρας και των Ιωαννίνων, και το «Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο».