Μπορεί η πολυπόθητη χρηματοδότηση των δήμων για την ναυαγοσωστική κάλυψη των παραλιών τους, ενόψει της 1η Ιουνίου, οπότε ανοίγει επίσημα η καλοκαιρινή περίοδος, να ήρθε σχετικά στην ώρα της, και τα λεφτά να είναι περισσότερα, αλλά δεν φαίνεται να επαρκούν για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες.
Ήδη, πάντως, τις τελευταίες εβδομάδες πολλοί δήμοι έχουν ξεκινήσει τους ανοιχτούς διαγωνισμούς για τη ναυαγοσωστική κάλυψη των παραλιών τους, καθώς σε περίπου δυο εβδομάδες οι ναυαγοσώστες θα πρέπει να είναι στους «πύργους» τους, με τα σκάφη και τον υπόλοιπο εξοπλισμό.
Παρότι φέτος η χρηματοδότηση, την οποία ενέκρινε ήδη το υπουργείο Εσωτερικών για τους 129 παραθαλάσσιους -τουριστικούς δήμους, με σκοπό την πρόσληψη ναυαγοσωστών και αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού, καλύπτοντας έτσι όσο το δυνατόν περισσότερες παραλίες, οι δήμαρχοι υποστηρίζουν ότι αν δεν βάλουν το χέρι στην «τσέπη» πολύ απλά δεν θα υπάρχει ασφάλεια για τους λουόμενους.
Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί στους δήμους για το φετινό καλοκαίρι ανέρχεται στα 15 εκατ. ευρώ, από 10 εκατ. πέρυσι σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες, αλλά και να αποφύγει τη διαρκή γκρίνια των δημάρχων που υποστηρίζουν ότι τα λεφτά της ναυαγοσωστικής κάλυψης δίνονται με το… σταγονόμετρο.
Μάλιστα, πηγές του υπουργείου Εσωτερικών αναφέρουν ότι φέτος έγινε… υπέρβαση και πως οι δήμαρχοι πρέπει να είναι ικανοποιημένοι με τις κατανομές, αλλά και με το γεγονός ότι η χρηματοδότηση φτάνει στην ώρα της, δηλαδή πριν αρχίσει η καλοκαιρινή περίοδος. Η αλήθεια είναι ότι ηγεσία του ΥΠΕΣ πιέστηκε αρκετά από τους αιρετούς, τόσο γιατί πέρυσι πήραν λιγότερα χρήματα σε σχέση με τις ανάγκες της ναυαγοσωστικής κάλυψης, όσο και γιατί δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να συμβεί αυτό που συνέβη το 2022. Εκείνη τη χρονιά αρκετοί δήμοι δεν κατάφεραν να καλύψουν ναυαγοσωστικά το σύνολο των παραλιών τους, είτε λόγω έλλειψης πόρων, είτε επειδή πολλοί διαγωνισμοί βγήκαν άγονοι.
Και επειδή «το έργο το έχουν ξαναδεί», πολλοί δήμοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αναγκάζονται και φέτος να διαθέσουν ίδιους πόρους για να καλύψουν τις ανάγκες, ενώ κάποιοι άλλοι προνόησαν και έκαναν πολυετείς συμβάσεις με εταιρείες, έχοντας διασφαλίσει ότι θα έχουν επαρκές προσωπικό και αναγκαίο εξοπλισμό, με βάση και το νέο νόμο που υποχρεώνει τους τουριστικούς δήμους να διαθέτουν σύγχρονους πύργους και μεγάλα σκάφη.
Ναυαγοσώστης κάθε 400 μέτρα
Υπενθυμίζεται ότι το πρόβλημα στους παραθαλάσσιους , τουριστικούς δήμους ανέκυψε με το νέο θεσμικό πλαίσιο για την αυτοδιοίκηση, όπως προσδιορίσθηκε και με το Προεδρικό Διάταγμα 71/2020. Ειδικότερα, μεταφέρθηκε στους δήμους, ένα ευρύτατο πλέγμα νέων αρμοδιοτήτων, μεταξύ των οποίων και η λειτουργία οργανωμένων παραλιών, με την πρόσληψη ναυαγοσωστών και την αγορά και διάθεση του κατάλληλου εξοπλισμού.
Επίσης το νέο πλαίσιο αύξησε κατακόρυφα τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας των λουόμενων, ορίζοντας την υποχρέωση ελέγχου σε ακτίνα 200 μέτρων εκατέρωθεν του βάθρου των ναυαγοσωστών.
Αυτό, κατά τους δημάρχους, σημαίνει ότι στις πολυσύχναστες μεγάλες παραλίες, τις οποίες ορίζει σχετική επιτροπή, πρέπει να προσληφθούν περισσότεροι ναυαγοσώστες και να γίνει προμήθεια του ανάλογου εξοπλισμού τους, δηλαδή βάθρα, σωσίβια, αυτοκίνητα και σωστικές λέμβοι κπλ.
Σωσίβια από «χρυσάφι»
Ιδιαιτέρως ακριβή υπόθεση αποδεικνύεται η ναυαγοσωστική κάλυψη σε δήμους της Κρήτης, όπως π.χ στο δήμο Χερσονήσου, έναν κατ' εξοχήν τουριστικό δήμο του νησιού με 42 πολυσύχναστες παραλίες και ο οποίος χρειάζεται τουλάχιστον 45 ναυαγοσώστες. Μάλιστα το ποσό που απαιτείται αγγίζει περίπου το 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ ο δήμος επιχορηγήθηκε με 435.000 ευρώ, πόσο που καλύπτει κάτι λιγότερο από το 40% της απαιτούμενης δαπάνης. Από την άλλη, ο δήμος Πλατανιά στα Χανιά, με 18 παραλίες, θα διαθέσει για την ασφάλεια των λουόμενων περισσότερες από 600.000 ευρώ.
Οι αιρετοί της περιοχής πάντως φοβούνται ότι και φέτος θα είναι προβληματική η ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες του νησιού, την ώρα μάλιστα που κάθε καλοκαίρι σημειώνονται δεκάδες πνιγμοί, και ζητούν από το αρμόδιο υπουργείο επέκταση του ωραρίου της ναυαγοσωστικής κάλυψης και επιπλέον οικονομική ενίσχυση. Παράλληλα, κρίνουν αναγκαίο να δοθούν κίνητρα προκειμένου να εκδηλωθεί επιπλέον ενδιαφέρον από τους ναυαγοσώστες ώστε να μπορέσουν να καλυφθούν οι θέσεις.
ΚΕΔΕ: Αρμοδιότητα χωρίς πόρους δημιουργεί νέα προβλήματα
Το ζήτημα των διαδικασιών για τη ναυαγοσωστική κάλυψη των ακτών, άνοιξε πριν από το Πάσχα και στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Οι δήμαρχοι τουριστικών δήμων εμφανίστηκαν ανήσυχοι, δεδομένου ότι το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι οι διαγωνισμοί για τις προσλήψεις του προσωπικού και της προμήθειας εξοπλισμού θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 15 Μαΐου.
«Το θέμα των 15 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν φέτος για τον σκοπό αυτό έναντι 10 εκατ. πέρσι έχει γίνει μπαλάκι ανάμεσα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στο υπουργείο Εσωτερικών» ανέφερε στη συνεδρίαση ο Α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, σημειώνοντας πως το κόστος για δήμους με πολυσύχναστες παραλίες μπορεί να φτάσει και στις 300.000 ευρώ, ποσό, που, όπως είπε, δεν μπορεί να καλυφθεί από ίδιους πόρους και ο διαγωνισμός απαιτεί τουλάχιστον 50 ημέρες για να τελεσφορήσει, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά.
Πάντως η πάγια θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων ή νέα αρμοδιότητα προς τους δήμους που δεν συνοδεύεται από επάρκεια των αναγκαίων πόρων, αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της αυτοδιοίκησης και εν τέλει βλάπτει τους ίδιους τους πολίτες. Αναφορικά δε με τη ναυαγοσωστική κάλυψη, η ΚΕΔΕ εξαρχής είχε καταθέσει τις αντιρρήσεις της για συγκεκριμένες προβλέψεις του ΠΔ 71/2020, οι οποίες έχουν αποτυπωθεί στις αποφάσεις της 90/2022 και 44/2022.
Και όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νήσων και Πολιτικής Συνοχής, δήμαρχος Κυθήρων Στράτος Χαρχαλάκης υπάρχουν ελλείψεις στη χρηματοδότηση, κάτι που είναι γνωστό στην κεντρική διοίκηση και το αποτέλεσμά της είναι να μην καλύπτεται πάνω από το 50% των ναυαγοσωστικών θέσεων πανελλαδικά, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Ιουλίου.
ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΒΗΣ: Όταν είδαν το ποσό σκέφτηκαν μήπως έγινε κάποιο λάθος
Φέτος μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε τον δήμο Βόλβης, που αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό στη Θεσσαλονίκη. Ενώ κάθε χρόνο τα κονδύλια που έπαιρνε δεν ξεπερνούσαν τις 20.000 ευρώ, φέτος στο πλαίσιο των κατανομών, λαμβάνει 235.557 ευρώ, ποσό που για τα δεδομένα του δήμου φαντάζει σχεδόν… εξωπραγματικό.
«Είναι αλήθεια πως όταν είδαμε την κατανομή αναρωτηθήκαμε μήπως έχει γίνει κάποιο λάθος, γιατί τα λεφτά είναι πολλά» σχολιάζει ο δήμαρχος Βόλβης Διαμαντής Λιάμας, προσθέτοντας ότι με αυτό το ποσό ασφαλώς και θα καλυφθούν οι ανάγκες για τρεις ναυαγοσώστες και τον εξοπλισμό που απαιτείται. «Είναι πολύ πιθανό να μας περισσέψουν κιόλας, γιατί οι ανάγκες μας είναι αυξημένες λόγω του μεγάλου τουριστικού ρεύματος και των απαιτήσεων στις παραλίες της περιοχής, αλλά από την άλλη δεν θα χρειαστεί να βάλουμε χρήματα από το ταμείο του δήμου» επισημαίνει ο κ. Λιάμας.
Πάντως αναφορικά με το αν ο δήμος προχώρησε σε διαγωνισμό για την πρόσληψη προσωπικού, σημειώνει ότι λόγω της περιορισμένης χρηματοδότησης τα προηγούμενα χρόνια, επέλεξε να συνάψει σύμβαση με εταιρεία, η οποία είναι σε ισχύ, οπότε και αυτό το καλοκαίρι η διαδικασία εξελίσσεται ομαλά.
Καν' το όπως η Χαλκιδική
Ο δήμος Νέας Προποντίδας, ένας από τους πλέον τουριστικούς και κοντινός με τη Θεσσαλονίκη προορισμός, τονίζει ότι δεδομένων των αναγκών και της πληθώρας πολυσύχναστων και με γαλάζια σημαία παραλιών, που πρέπει να έχουν υποχρεωτικά ναυαγοσωστική κάλυψη, μπήκε στη διαδικασία να κάνει πολυετή σύμβαση.
«Δεν είχαμε άλλη επιλογή, καθώς τα κονδύλια από το υπουργείο είναι λίγα σε σχέση με το συνολικό κόστος που απαιτείται για προσλήψεις ναυαγοσωστών και εξοπλισμού. Οπότε προχωρήσαμε στη σύναψη πολυετούς σύμβασης για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο και να ξεκινήσει ομαλά η καλοκαιρινή περίοδος» τονίζει ο δήμαρχος Εμμανουήλ Καρράς. Αναφέρει ότι φέτος τα κονδύλια που θα λάβει ο δήμος Νέας Προποντίδας για 13 ναυαγοσώστες, πύργους και σκάφη είναι 180.000 ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος για να βγει η σαιζόν φτάνει τις 410.000 ευρώ. «Αντιλαμβάνεται κανείς ότι απαιτούνται διπλάσιοι πόροι για να καλυφθούν χιλιόμετρα πολυσύχναστων ακτών στο δήμο μας, όπου η τουριστική περίοδος κρατά έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Αυτό σημαίνει ότι αξιοποιούμε τα κρατικά κονδύλια, αλλά βάζουμε και δικά μας χρήματα, γιατί η ασφάλεια των πολιτών είναι προτεραιότητα σε μια παραθαλάσσια περιοχή» σημειώνει ο δήμαρχος.
Στο δήμο Κασσάνδρας, την κορωνίδα των τουριστικών προορισμών στη Χαλκιδική, μια περιοχή με ατέλειωτες αμμουδιές και πευκόφυτες εκτάσεις, η ναυαγοσωστική κάλυψη είναι προαπαιτούμενο, αφού το καλοκαίρι προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες. Στην προσπάθεια του να απαλλαγεί από το «βραχνά» των ετήσιων διαγωνισμών και της γραφειοκρατίας ο δήμος αναγκάστηκε να συνάψει μακροχρόνια σύμβαση για την ναυαγοσωστική κάλυψη. «Φέτος είμαστε στον τρίτο χρόνο της σύμβασης αυτής. Είναι συνεχιζόμενη και για το λόγο αυτό είμαστε καλυμμένοι όσο αφορά το θέμα αυτό» υπογραμμίζει η δήμαρχος Αναστασία Χαλκιά. Αναλαμβάνοντας δήμαρχος το 2019, βρήκε, όπως λέει, αυτήν την πολυετή σύμβαση και την συνέχισε γιατί οι ανάγκες είναι τεράστιες και τα κονδύλια ελάχιστα. «Είμαστε ο δεύτερος δήμος της Ελλάδας σε μπλε σημαίες και όπως καταλαβαίνεται δεν υπάρχει περίπτωση να ρισκάρουμε οτιδήποτε.
Το κόστος συνολικά για την κάλυψη ξεπερνάει τις 500 χιλιάδες ευρώ, ενώ το ποσό της επιχορήγησης από το κράτος φτάνει τα μισά, συγκεκριμένα τις 251.000 ευρώ» αναφέρει η ίδια, προσθέτοντας ότι ο δήμος αναλαμβάνει όλο το κόστος στις παραλίες. «Μας μεταβιβάστηκε και η αρμοδιότητα να απομακρύνουμε τραπεζοκαθίσματα και άλλα σε περίπτωση μη τήρησης της νομοθεσίας.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο δήμος δεν είναι μια υπηρεσία που μπορεί να τρέχει πίσω από όλους και όλα. Μας μεταβιβάζονται διαρκώς αρμοδιότητες χωρίς να μπαίνουν στην διαδικασία να εξετάσουν τα δεδομένα που ισχύουν στους δήμους» εξηγεί η κ. Χαλκιά, ενώ δεν παραλείπει να τονίσει ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια συνταξιοδοτήθηκαν από τον δήμο 18 άτομα, όταν το καλοκαίρι η περιοχή υποδέχεται 700.000 ανθρώπους, με το προσωπικό να μην υπερβαίνει τα 70 άτομα.
Με πολύ λιγότερα κρατικά κονδύλια καλείται να πορευτεί φέτος το καλοκαίρι ο δήμος Αριστοτέλη, ο οποίος διαθέτει πολλές «προικισμένες» παραλίες που έχουν λάβει γαλάζιες σημαίες, ένα σύμβολο ποιότητας που απονέμεται με αυστηρά κριτήρια σε οργανωμένες ακτές.
Τα χρήματα είναι ελάχιστα σε σχέση με τις ανάγκες, αφού φέτος στο δήμο μας κατανέμεται ποσό ύψους 69.000 ευρώ, ενώ πέρυσι ήταν μόλις 25.000 ευρώ. Εμείς όμως που υποδεχόμαστε χιλιάδες τουρίστες, πρέπει εκτός από την απόλαυση θέλουμε να παρέχουμε και ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε τριπλάσιους πόρους για τις ανάγκες μας και ως εκ τούτου τα διαθέτουμε από το ταμείο του δήμου» επισήμανε ο δήμαρχος Στέλιος Βαλιάνος.
Τα ποσά που κατανέμονται σε παράκτιους δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας
ΔΗΜΟΣ ΝΟΜΟΣ ΠΟΣΟ
Αριστοτέλη Χαλκιδικής 69.791 ευρώ
Βόλβης Θεσσαλονίκης 235.557 ευρώ
Δίου Ολύμπου Πιερίας 258.531 ευρώ
Θερμαϊκού Θεσσαλονίκης 116.769 ευρώ
Κατερίνης Πιερίας 304.643 ευρώ
Πολυγύρου Χαλκιδικής 81.118 ευρώ
Σιθωνίας Χαλκιδικής 456.164 ευρώ
Κασσάνδρας Χαλκιδικής 251.925 ευρώ
Νέας Προποντίδας Χαλκιδικής 180.367 ευρώ
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.05.2024