Για δεύτερη φορά το Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε προσφυγή του δήμου Παύλου Μελά, επιτρέποντας τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων RDF/SRF από την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ. Κλείνει έτσι ένας δεκαετής κύκλος κινητοποιήσεων από πλευράς του δήμου Παύλου Μελά και συλλογικοτήτων, που αντιδρούσαν στην χρήση από την τσιμεντοβιομηχανία απορριμματογενών εναλλακτικών καυσίμων, εκφράζοντας έντονες ανησυχίες για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Το RDF/SRF είναι μία κατηγορία απορριμμάτων, με δεκάδες επιμέρους κωδικούς, τα οποία προέρχονται από τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και από μονάδες ανακύκλωσης Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής και τα οποία δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Τα χρησιμοποιούν οι τσιμεντοβιομηχανίες για να υποκαταστήσουν το κάρβουνο (πετ κοκ) που καίνε στους κλιβάνους τους. Η λεγόμενη συναποτέφρωση ενθαρρύνεται από την ΕΕ ως πρακτική κυκλικής οικονομίας, γιατί μέρος του εναλλακτικού καύσιμου ενσωματώνεται στο παραγόμενο κλίνκερ, που αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή τσιμέντου.
Το ιστορικό
Το 2009 η ΤΙΤΑΝ κατέθεσε μία μελέτη περιβαλλοντικών όρων προκειμένου να αξιοποιήσει θερμικά στον περιστροφικό κλίβανο εναλλακτικά καύσιμα, (προερχόμενα από μηχανική κατεργασία αποβλήτων και από την ανακύκλωση οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής) και το 2014 έλαβε τη σχετική έγκριση. Τότε ο δήμος Παύλου Μελά κατέθεσε αίτηση ακύρωσης της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) στο ΣτΕ, η οποία απορρίφθηκε το 2017 (απόφαση 3344/2017) με το σκεπτικό ότι η συνεπεξεργασία «αποτελεί σημαντική παράμετρο της ορθής πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων» και ότι «η χρήση αποβλήτων ως εναλλακτικών καυσίμων από τα εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου ενθαρρύνεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως εργασία ανάκτησης ενέργειας... για τη μείωση των εκπομπών και κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα που τα απόβλητα θα παρήγαν αν οδηγούντο σε χώρους υγειονομικής ταφής…».
Το 2019 η τσιμεντοβιομηχανία ανανέωσε την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και αμέσως μετά ζήτησε τροποποίηση για να προσθέσει έναν επιπλέον κωδικό του απορριμματογενους στερεού καυσίμου RDF/SRF. Η νέα εγκριτική απόφαση εκδόθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος τον Ιούνιο του 2020. Σημειωτέον ότι μόλις έναν μήνα πριν άλλαξε η νομοθεσία, ώστε οι εγκρίσεις να δίνονται εντός δεκαημέρου όταν οι τροποποιήσεις στην ΑΕΠΟ δεν θεωρούνται ουσιώδεις. Ως μη ουσιώδεις λογίζονται τροποποιήσεις που έχουν θετικό αντίκτυπο και μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η αλλαγή σε καύσιμο με λιγότερες εκπομπές αέριων ρύπων ή/και διοξειδίου του άνθρακα. Σχεδόν αμέσως, τον Σεπτέμβριο του 2020 ο δήμος Παύλου Μελά ανέθεσε στο Πανελλήνιο Κέντρο Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) να κάνει μετρήσεις ρύπων και ένα μήνα αργότερα κατέθεσε αίτηση ακύρωσης.
Οι μετρήσεις του ΠΑΚΟΕ
Το ΠΑΚΟΕ έκανε 24ωρες μετρήσεις πέντε βασικών παραμέτρων -ΡΜ10, ΡΜ2,5, VOC, φορμαλδεΰδης, διοξειδίου του θείου- καθώς και διοξειδίου του αζώτου, ηλεκτρομαγνητικής και ραδιενεργού ακτινοβολίας, σε δείγματα πόσιμου νερού και εδάφους. Στα συμπεράσματα που δημοσιοποίησε από τη 15ήμερη έρευνα υποστήριξε ότι επτά από τους εννέα ρύπους που μετρήθηκαν ακτινωτά και περιμετρικά στο εργοστάσιο ξεπέρασαν τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια, και ότι οι επικίνδυνοι και καρκινογόνοι πτητικοί οργανικοί υδρογονάνθρακες τις νυχτερινές ώρες είναι 3-4 φορές πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια, «γεγονός που καθιστά αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ ΑΕ είναι υπεύθυνο για την επικρατούσα ρυπασμένη ατμόσφαιρα». Επίσης ισχυρίστηκε ότι «η ραδιενεργός ακτινοβολία που βρέθηκε στις μετρήσεις είναι αποτέλεσμα της χρήσης της ιπτάμενης ραδιενεργού τέφρας».
Αυτές οι μετρήσεις (4 σελίδες από σύνολο 939) συμπεριλήφθηκαν και στην αίτηση θεραπείας της ΑΕΠΟ που απορρίφθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, γιατί το συνοπτικό τετρασέλιδο «περιλαμβάνει ελλιπείς πληροφορίες» και «δεν είναι δυνατόν να εξαχθούν αξιόπιστα και ασφαλή συμπεράσματα, ως προς τα αποτελέσματα των μετρήσεων, τις παραδοχές και την εφαρμοσμένη μεθοδολογία».
Η απόφαση του ΣτΕ
Με την απόφαση 158/2024 του Ε' τμήματος, που εκδόθηκε στις 12 Μαρτίου 2024 το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε παραδεκτή την αίτηση ακύρωσης, με την έννοια ότι ο δήμος είχε έννομο συμφέρον, αλλά απέρριψε τις αιτιάσεις του ως αβάσιμες ή μη παραδεκτές. Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι οι κωδικοί εναλλακτικών καυσίμων για τους οποίους αδειοδοτήθηκε η ΤΙΤΑΝ δεν είναι στον ευρωπαϊκό κατάλογο των επικινδύνων ουσιών. Το ΣτΕ αποδέχτηκε το σύννομο της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, κρίνοντας ότι «η χρησιμοποίηση εναλλακτικών καυσίμων στην τσιμεντοβιομηχανία αποτελεί σημαντική παράμετρο της ορθής πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων». Επίσης απέρριψε το επιχείρημα ότι δεν εκτιμώνται τα στοιχεία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε σχέση με την γεωγραφική θέση του εργοστασίου, καθώς στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων περιλαμβάνεται και μελέτη εκτίμηση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων και προσομοίωση της διασποράς τους που έκανε το Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ.
Ουδέν σχόλιο από ΤΙΤΑΝ και Δ. Δεμουρτζίδη
Σύμφωνα με πηγές από το δήμο Παύλου Μελά έγινε ενημέρωση του δημοτικού συμβουλίου την επομένη της έκδοσης της απόφασης του ΣτΕ, στη συνεδρίαση της 13ης Μαρτίου. Ωστόσο, η αναφορά του δημάρχου «πέρασε στα ψιλά». Επισήμως η απόφαση έφτασε στο δήμο δυόμισι μήνες αργότερα (αρ. πρωτ. 24938/21.5.2024). Το ζήτημα έθεσε προ ημερών στο δημοτικό συμβούλιο ο επικεφαλής της παράταξης της ελάσσονος αντιπολίτευσης Γιώργος Λίλτσης ζητώντας ενημέρωση.
Η «ΜτΚ» απευθύνθηκε τόσο στον ίδιο, όσο και στον δήμαρχο, αλλά και τον πρώην δήμαρχο Δημήτρη Δεμουρτζίδη, επί των ημερών του οποίου κατατέθηκε η τελευταία προσφυγή του δήμου. Ο κ. Δεμουρτζίδης δεν θέλησε να σχολιάσει την απόφαση του δικαστηρίου, για την οποία είπε ότι αναμένη επίσημη ενημέρωση. Η «ΜτΚ» απευθύνθηκε και στην ΤΙΤΑΝ, που δεν ήταν άμεσα εμπλεκόμενη (η αίτηση ακύρωσης στρεφόταν κατά της απόφασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος) αλλά παρεμβαίνουσα στην υπόθεση. Η πλευρά της τσιμεντοβιομηχανίας μας ανέφερε ότι παγίως δεν σχολιάζει τις αποφάσεις της δικαιοσύνης.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δημοσιοποιήσει πρόσφατα η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ, η χρήση ορυκτών καυσίμων στο εργοστάσιο της Ευκαρπία μειώθηκε κατά 35% μετά το 2014, οπότε και άρχισε η χρήση εναλλακτικών καυσίμων, με αποτέλεσμα οι εκπομπές CO2 να έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 11% ανά τόνο προϊόντος κλίνκερ και συνδυαστικά με άλλα τσιμεντοειδή όπως η μποζολάνη τα νέα προϊόντα παράγονται με την εκπομπή 28% λιγότερων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Είμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση
Του Δημήτρη Ασλανίδη
Δημάρχου Παύλου Μελά
Η υφιστάμενη κατάσταση είναι μία πραγματικότητα δεκαετιών που έχει φέρει τον αστικό ιστό δίπλα σε μία μεγάλης κλίμακας βιομηχανική εγκατάσταση. Εκ των πραγμάτων ανακύπτει ζήτημα συμβατότητας το οποίο δημιουργεί την ανάγκη αλλά και υποχρέωση από πλευράς της πολιτείας να εξαντλεί σε κάθε χρονική περίοδο ελέγχους και να επιβάλει ρυθμίσεις προς όφελος της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Από αυτήν την γενική αρχή κανείς δεν μπορεί να παρεκκλίνει.
Σε ό,τι αφορά την απόφαση του ΣτΕ, να ξεκαθαρίσω ότι είναι καθόλα σεβαστή από εμένα και τον δήμο Παύλου Μελά καθώς μιλάμε για το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο του ελληνικού συστήματος δικαστικού ελέγχου της διοικητικής δράσης και της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων.
Το ΣτΕ λοιπόν έκρινε πρώτα από όλα ότι ο δήμος προσέβαλε την συγκεκριμένη πράξη έχοντας έννομο συμφέρον. Από εκεί και πέρα, επί της ουσίας απέρριψε το σύνολο των δεκάδων ισχυρισμών που προέβαλε για την ακύρωση της ΑΕΠΟ. Έκρινε δηλαδή ότι σύμφωνα με τις μετρήσεις του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Παράρτημα VIII της μελέτης περιβάλλοντος), την οποία έλαβε υπόψη, οι συγκεντρώσεις των εκπομπών των αερίων ρύπων κατά την λειτουργία της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ για το διάστημα 6/2020-2/2021 είναι εντός των οριζόμενων από την ΑΕΠΟ οριακών τιμών και, πάντως, χαμηλότερες από την εκτίμηση της ανωτέρω μελέτης, για το σύνολο των εξετασθέντων σεναρίων. Με βάση όλα τα παραπάνω απέρριψε την ασκηθείσα αίτηση ακύρωσης.
Για την εξέλιξη αυτή μάλιστα ενημέρωσα έγκαιρα το δημοτικό συμβούλιο Παύλου Μελά σε πρώτο χρόνο. Δεν έχω λόγους να πιστεύω ότι κάποια ενέργεια από πλευράς του δήμου ήταν πλημμελώς προετοιμασμένη -ίσα-ίσα πιστεύω ότι σταθερά ο δήμος μας πράττει τα δέοντα και εξαντλεί όλα τα μέσα που διαθέτει ανά περιόδους.
Από εδώ και πέρα και σε ό,τι μας αφορά, θα συνεχίσουμε σε αυτό το πλαίσιο μία διαρκή προσπάθεια επαγρύπνησης -θα παρακολουθούμε στενά κάθε εξέλιξη και μεταβολή και εφόσον ανακύψουν νέοι λόγοι προσφυγής κατά αποφάσεων της διοίκησης που αφορούν στη λειτουργία του ΤΙΤΑΝ θα προχωρήσουμε ανάλογα. Προϋπόθεση να υπάρχουν πράγματι βάσιμοι ισχυρισμοί που θα μας υποδειχθούν από αρμόδιους επιστημονικούς φορείς με τους οποίους θα συνεργαζόμαστε. Και αυτονοήτως τότε αυτοί θα υποστηριχθούν νομικά. Καμία έκπτωση σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
Να υπάρχει απόλυτος έλεγχος του υλικού καύσης και των ρύπων
Του Γιώργου Λίλτση
Επικεφαλής δημοτικής παράταξης «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» Παύλου Μελά
Παρά τη λάσπη και την επιχείρηση εκφοβισμού τόσο εμού προσωπικά, όσο και της δημοτικής παράταξης «ΑΝΑΤΡΟΠΗ Δήμου Παύλου Μελά» αισθανόμαστε δικαιωμένοι για τον αγώνα μας. Μία δικαίωση που ήρθε από το Συμβούλιο της Επικρατείας και η οποία αποδεικνύει πως όταν έχεις τεκμηριωμένο λόγο και επιχειρήματα η αλήθεια θα λάμψει. Μόνο που η απόφαση αυτή του ΣτΕ, για την οποία την αποκλειστική ευθύνη έχει η προηγούμενη διοίκηση ήταν προδιαγεγραμμένη, ζημιώνει περιβαλλοντικά τον δήμο μας, αφού χάθηκε πολύτιμος χρόνος και χρήματα από τα ταμεία του δήμου. Να ξεκαθαρίσουμε ότι ως παράταξη δεν είμαστε απέναντι στο «ΤΙΤΑΝ». Απαιτούμε όμως να τηρηθούν όσα ορίζει η νομοθεσία.
Σε δημόσια ανακοίνωσή μας στις 28-11-2020, θέταμε ως δημοτική παράταξη με ξεκάθαρο τρόπο ότι η διοίκηση Δεμουρτζίδη δεν είχε σκοπό να προστατέψει τους δημότες, το περιβάλλον και τον αέρα μας από την καύση των SRF και RDF (υπολείμματα από την διαλογή αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων).
Η μελέτη των μετρήσεων ήταν πέρα για πέρα εκτός... θέματος και η απόφαση της προσφυγής στο ΣτΕ προδιαγεγραμμένη. Το είχαμε επισημάνει πολλές φορές και στον Τύπο και στο Δημοτικό Συμβούλιο αλλά και στην ειδική συνεδρίαση του ΔΣ για την καύση. Δυστυχώς, «φωνή βοώντος εν τη ερήμω»! Έτσι, λοιπόν δικαιώνεται το εργοστάσιο και όλοι οι σύλλογοι (120) σίγησαν, αφού ποδηγετήθηκαν από ένα και μόνο άτομο, που υποτίθεται πως κόπτεται για το περιβάλλον.
Προσωπικά δέχτηκα αγωγή και εκφοβισμό από την συνεργαζόμενη με την διοίκηση Δεμουρτζίδη ΜΚΟ προκειμένου να κάνω πίσω. Ευτυχώς υπάρχει Δικαιοσύνη και δικαιώθηκα πρωτοδίκως.
Ως «ΑΝΑΤΡΟΠΗ Δήμου Παύλου Μελά» διεκδικούμε το αυτονόητο: Να υπάρχει έλεγχος του ποσοστού των SRF και RDF που εισάγονται προς καύση αλλά και συστηματικές εναέριες και εδαφολογικές μετρήσεις των διοξινών και των φουρανίων, ουσίες καρκινογόνες, μη αυτοδιασπώμενες, συσσωρευτικές και που προέρχονται μόνο από την καύση των πλαστικών. Τόσο απλά και τόσο λογικά αιτήματα σε μία χώρα που θέλει να θεωρείται σύγχρονη και στην οποία γίνεται μεγάλη συζήτηση για την κλιματική κρίση και τον περιορισμό της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τη βιομηχανία.
Επιμένουμε και ζητάμε να υπάρχει απόλυτος έλεγχος και του υλικού καύσης αλλά και των ρύπων (αερίων και σωματιδίων) επειδή δεν θέλουμε να συμβεί και σε εμάς ότι συνέβη στη Λωζάνη με την εκεί καύση των πλαστικών (δηλητηριασμένο έδαφος, και παιδικών χαρών από τοξικές ουσίες κ.ά.).
Αν η νέα διοίκηση του δήμου θέλει να σταθεί δίπλα στους πολίτες και το περιβάλλον πρέπει να μην επιτρέψει να κλείσει το θέμα και να επανέλθει με τις μετρήσεις με συγκεκριμένο τρόπο όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Κάθε άλλη ενέργεια σημαίνει συνέχιση μιας ίδιας με την προηγούμενη διοίκηση του κ. Δεμουρτζίδη νοοτροπίας και επιχείρηση να μην δοθεί λύση υπέρ του δημόσιου συμφέροντος και της δημόσιας υγείας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 01.09.2024