Η διαχείριση των αδέσποτων ζώων είναι ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους που έχουν να αντιμετωπίσουν οι δήμοι. Πρώτον, διότι δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις στις οποίες θα μπορεί να παρασχεθεί φροντίδα αλλά και φιλοξενία στα αδέσποτα και δεύτερον, επειδή το οικονομικό βάρος της όλης διαχείρισης είναι πολύ μεγάλο, με πολλούς δήμους να αδυνατούν να ανταπεξέλθουν καθώς η κρατική χρηματοδότηση για το σκοπό αυτό είναι ψίχουλα μπροστά στις πραγματικές ανάγκες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΣΥΠΠΑΖΑΘ, ενός Συνδέσμου τον οποίο έχουν συγκροτήσει δήμοι της ανατολικής Θεσσαλονίκης γι’ αυτόν τον σκοπό. Πρόκειται για τους δήμους Καλαμαριάς, Θέρμης και Θερμαϊκού οι οποίοι είναι οι σημερινοί μέτοχοι του Συνδέσμου Προστασίας και Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων Ανατολικής Θεσσαλονίκης.
Ο ΣΥΠΠΑΖΑΘ ιδρύθηκε το 2005 με τη σύμπραξη δέκα καποδιστριακών δήμων και της κοινότητας Πεύκων. Μετά τον Καλλικράτη άλλαξε η μετοχική σύνθεση και μετά την αποχώρηση του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη το 2013 απέμειναν οι τρεις δήμοι-σημερινοί μέτοχοι του Συνδέσμου. Ο στόχος τον οποίο προσπαθεί να υλοποιήσει ο ΣΥΠΠΑΖΑΘ, όπως αναφέρεται στο καταστατικό του, είναι «η δραστική μείωση του αριθμού των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και προοδευτικά η εξάλειψή τους, με πιστή πάντα την τήρηση των κανόνων ευζωίας». Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί μέσω των στειρώσεων.
Πάνω από 5.000 ζώα
Σύμφωνα με τις καταχωρήσεις στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς τον Ιούλιο του 2024 στον δήμο Καλαμαριάς είχαν καταγραφεί 1.292 ζώα συντροφιάς, στην μεγάλη πλειονότητα γάτες, στο δήμο Θέρμης 1.653 και στο δήμο Θερμαϊκού 2.327. Ωστόσο, σύμφωνα με εκτιμήσεις οι αδέσποτες γάτες στο δήμο Καλαμαριάς υπερβαίνουν τις 2.000. Αντιθέτως, στον δήμο Θερμαϊκού ο αυξημένος αριθμός οφείλεται στις μαζικές στειρώσεις τις οποίες πραγματοποιεί το φιλοζωικό σωματείο ACETIEREINNOTe.V οι οποίες καταχωρίζονται στον συγκεκριμένο δήμο, ασχέτως εάν τα ζώα προέρχονται από άλλες περιοχές.
Η ετήσια δαπάνη
Η ετήσια δαπάνη την οποία καλούνται να καλύψουν οι τρεις δήμοι για την υλοποίηση του προγράμματος για τα αδέσποτα αγγίζει σχεδόν το 1,2 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών, προμήθεια κτηνιατρικού και φαρμακευτικού υλικού, τη φιλοξενία και εκπαίδευση, την αποτέφρωση νεκρών ζώων, προμήθεια ζωοτροφών κ.λπ. Οι δαπάνες στους τρεις δήμους επιμερίζονται ως εξής: για τους δήμους Θέρμης και Θερμαϊκού από 364.600 και για το δήμο Καλαμαριάς 179.815. Σύνολο 909.015 ευρώ.
Στο ανωτέρω ποσό προστίθεται και το μισθολογικό κόστος (δύο κτηνίατροι, δύο οδηγοί, δύο περισσυλλογείς, μία γραμματέας και μία ειδική συνεργάτιδα) το οποίο ανέρχεται σε 203.556,30 ευρώ. Τέλος, υπάρχει και ένα ποσόν 97.500 ευρώ που αφορά τις λειτουργικές δαπάνες. Συνεπώς, το σύνολο του ετήσιου κόστους το οποίο καλούνται να καλύψουν οι τρεις δήμοι ανέρχεται σε 1.210.071,30 ευρώ.
Τα έσοδα
Για την κάλυψη αυτού του 1,2 εκατ. ευρώ η κρατική χρηματοδότηση ανέρχεται σε περίπου 65.000 με 66.000 ευρώ, δηλαδή μόλις το 5,5% της ετήσιας δαπάνης. Τα υπόλοιπα υποχρεούνται να τα βάλουν οι τρεις δήμοι. Προς το σκοπό αυτό οι δήμοι εισφέρουν αναλόγως του πληθυσμού τους.
Συγκεκριμένα, οι δήμοι Θέρμης και Θερμαϊκού εισφέρουν 3 ευρώ ανά κάτοικο, 166.074 ο δήμος Θέρμης και 136.683 ο δήμος Θερμαϊκού και άλλες 178.658,80 ο δήμος Καλαμαριάς ο οποίος καταβάλλει 1,85 ευρώ ανά κάτοικο. Το σύνολο των εσόδων από τις εισφορές των τριών δήμων ανέρχεται σε 473.415,80 ευρώ, τα οποία, μαζί με τα 65.900 της κρατικής επιχορήγησης για το 2023 φτάνουν στα 539.315,80. Δηλαδή οι τρεις δήμοι θα πρέπει να βγάλουν από τα ταμεία τους άλλα περίπου 700.000 ευρώ ετησίως, πέρα από αυτά τα οποία καταβάλουν ως μέτοχοι του ΣΥΠΠΑΖΑΘ για τη διαχείριση των αδέσποτων.
Καταφύγιο για αδέσποτα
Σημειώνεται ότι ο ΣΥΠΠΑΖΑΘ πρόκειται πολύ σύντομα να ξεκινήσει την κατασκευή ενός σύγχρονου καταφυγίου για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, σε έκταση 33 στρεμμάτων στο Λάκκωμα Χαλκιδικής. Εκεί θα μπορούν να φιλοξενηθούν περί τα 250 αδέσποτα, τα οποία θα δέχονται πλήρη φροντίδα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Πρόκειται, για άρρωστα ζώα και επιθετικά που σήμερα βρίσκονται στο δρόμο. Το καταφύγιο θα περιλαμβάνει γραφεία διοίκησης, ενδιαίτημα ζώων, κυνοκομείο και αποτεφρωτήρα, ενώ θα γίνουν και κατασκευές όλων των απαραίτητων χώρων για την περισυλλογή, περίθαλψη, στέγαση και επανένταξη αδέσποτων ζώων. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 2,2 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος ΙΙ».
Η έκταση στο Λάκκωμα Χαλκιδικής όπου θα γίνει το καταφύγιο για τα αδέσποτα.
Άλλοι δήμοι
Ανάλογη είναι η οικονομική επιβάρυνση και σε άλλους δήμους της Θεσσαλονίκης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο δήμος Ωραιοκάστρου στο διαγωνισμό τον οποίο έκανε τον περασμένο Δεκέμβριο για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς έχει προϋπολογισμό 643.560 ευρώ για μία διετία. Επίσης, ο δήμος Θεσσαλονίκης, μόνον για την περισυλλογή νεκρών ζώων προβλέπει κονδύλι ύψους 31.049,60 για ένα έτος. Ο δήμος Λαγκαδά, ο οποίος διαθέτει τεράστια έκταση, δαπανά περισσότερες από 200.000 ευρώ ετησίως για τα αδέσποτα.
Σε δήλωσή του ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος αναφέρει ότι «τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τα οποία καλούνται να διαχειριστούν οι δήμοι. Κυρίως οι περιφερειακοί, όπως ο δήμος Θέρμης καθώς σε αυτούς εγκαταλείπουν τα ζωάκια όσοι δεν επιθυμούν να τα έχουν πλέον στα διαμερίσματά τους. Οι δήμοι δεν διαθέτουν ούτε το αναγκαίο προσωπικό, ούτε όμως και τους απαιτούμενους πόρους. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να δίνουμε περισσότερες από 400.000 ευρώ το χρόνο για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε το σοβαρό αυτό κοινωνικό πρόβλημα, και την ίδια ώρα η Πολιτεία να μας δίνει ψίχουλα. Χρειάζεται να αυξηθεί η κρατική χρηματοδότηση και παράλληλα να κατανέμεται στους δήμους με βάση τον πληθυσμό τους, την έκτασή τους και τον αριθμό των οικισμών που διαθέτουν».
Από την πλευρά της η δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου επισημαίνει ότι «η Πολιτεία είναι απούσα από το πρόβλημα. Έχει φορτώσει την ευθύνη στους δήμους, κάνει μόνο υποδείξεις, αλλά ούτε μας χρηματοδοτεί, ούτε αναλαμβάνει κάποια πρωτοβουλία, να μιλήσει με τους δημάρχους, για να δούμε πως θα μπορούσε η διαχείριση των αδέσποτων να γίνει με καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο». Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον δήμο Καλαμαριάς η κ. Αράπογλου εξηγεί ότι «η περιοχή μας έχει διαφορετικό πρόβλημα σε σχέση με τους άλλους δύο δήμους με τους οποίους συμμετέχουμε στο ΣΥΠΠΑΖΑΘ. Σε εκείνους τα αδέσποτα είναι στην πλειονότητά τους σκυλιά, εμείς στην Καλαμαριά έχουμε κυρίως γάτες κι αυτή η διαφοροποίηση μεταξύ των τριών δήμων επηρεάζει όπως είναι φυσικό και τον προγραμματισμό του Συνδέσμου».