Αν ρωτήσεις κάποιον ποιος είναι ο πιο γνωστός εν ζωή Έλληνας Πόντιος είμαι σίγουρη πως το πιο πιθανό είναι να σου απαντήσει: Τάκης Βαμβακίδης. Ο ηθοποιός που είναι ταυτισμένος με τη ρίζα του, την οποία και αναδεικνύει με κάθε τρόπο μέσα από την τέχνη του, είναι λογικό λόγω της αναγνωρισιμότητάς του από την τηλεόραση, να έχει αποκτήσει πλέον στη συνείδηση του κόσμου αυτή την ταυτότητα.
Τώρα συμμετέχει ως ο μοναδικός ηθοποιός στη συναυλία «Πόντος και Σμύρνη» του συνθέτη Χρήστου Κεμανετζίδη. «Δεν εισπράττω αυτό που λέτε ότι είμαι ο πιο γνωστός Πόντιος, δεν το ακούω, δεν το βάζω παράσημο στους ώμους μου και στην ψυχή μου. Κάνω το αυτονόητο χρέος μου. Σέβομαι τον γέρο λυράρη, που υποδύομαι, ο οποίος επέμεινε να παίζει, καθώς βυθιζόταν πάνω στην τρύπια βάρκα και του έκοψε το χέρι ο Τούρκος φασίστας ενοχλημένος από τη δύναμη του ήχου της προσφυγιάς. Αυτό το θεωρώ μεγαλείο της ανθρωπότητας, της αισιοδοξίας, του αγώνα που με έκανε καλύτερο άνθρωπο. Υπάρχουν πολλοί ανώτεροι Πόντιοι από εμένα, λιοντάρια δυνατά που έχουν καταθέσει έργο τεράστιο. Ποιον να πρωτοθυμηθώ; Απλώς, η δύναμη της τηλεόρασης είναι τέτοια που σε καθιστά ίσως πιο γνωστό».
Δεν αισθάνεται ότι αυτή η ταύτισή του τον περιορίζει ρεπερτοριακά. «Κάποιοι συνάδελφοι μου είπαν να προσέξω να μην τυποποιηθώ. Εγώ πιστεύω ότι ο καλλιτέχνης όταν υπηρετεί την ψυχή του, εισπράττει εικόνες και ανταποκρίνεται με συναισθήματα ούτε Πόντιος, ούτε Σαρακατσάνος, ούτε Πελοποννήσιος, ούτε Άραβας, ούτε Αρμένιος είναι. Είναι απλώς ο αυτός. Εγώ κατέθεσα τη σκέψη μου και τη δυνατότητά μου και στα νεοελληνικά έργα υπηρετώντας το θέατρο, αλλά και στην τηλεόραση. Απλώς, επειδή λατρεύω τον Πόντο και την ιστορία δίνω μια μεγαλύτερη εικόνα. Όποιος αγαπάει και εκτιμάει αυτό που κάνω δεν θα μπερδευτεί. Ένας ποδοσφαιριστής δεν παίζει καλά μόνο όταν είναι σε μεγάλη ομάδα. Παίζει το ίδιο καλά στη μικρή, όσο και στο Μαρακανά της Βραζιλίας. Είχε πει κάποτε ο Ηλίας Λογοθέτης: ‘Αν η ψυχή μου τραγουδάει, μπορώ να τραγουδήσω καλύτερα και από τον Καζαντζίδη». Δεν παινεύτηκε. Εννοούσε ότι η δύναμη της ψυχής σαρώνει τα πάντα. Η καταιγίδα της σκέψης και της δημιουργίας φτάνει στο άπειρο. Δεν μετριέται η δύναμη του συναισθήματος».
«Ζω τον Πόντο όπως ανασαίνω»
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει ορχηστρικά – κινηματογραφικά τραγούδια του δημιουργού, αλλά και ακούσματα του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Στο πλαίσιό του θα πραγματοποιηθεί θεατρική παράσταση με σκηνικά της προσφυγιάς, με βιώματα, δυσκολίες επιβίωσης και όλη την καθημερινότητα του Πόντου σε μια ιδιαίτερη αφήγηση του γνωστού ηθοποιού. «Είχα μια πρόταση από αυτόν τον σπουδαίο μουσουργό να συμμετέχω στην ταινία ‘Προσφυγιά Ελλήνων’ που έγινε πριν δύο – τρία χρόνια. Εκεί έκανα δύο μικρά θεατρικά αποσπάσματα από το έργο του Δημήτρη Πιπερίδη ‘Νόστος, ρίζα μ΄και καλδί μ’. Αυτά τα ενέταξε τώρα ο ίδιος στη συναυλία».
Όταν παίζει για τον Πόντο του γεννιούνται συγκλονιστικά συναισθήματα, όπως λέει. «Το κάνω από καρδιάς. Ζω τον Πόντο όπως ανασαίνω, όπως μιλάω. Έτσι κάνω και τις αφηγήσεις για την πατρίδα μου. Το κάνω για τη ζωή μου, για την ψυχή μου. Κάνω αγώνα για τον παππού μου, για τη γιαγιά μου, για τους 353000 που χάθηκαν και θέλω να είναι ανάλαφρη η ψυχή τους».
Τον κάνει ευτυχισμένο η επαφή με ανθρώπους ποντιακής καταγωγής που κάνουν τα σχόλιά τους μετά από κάποια τέτοια παράσταση. «Όταν μια γυναίκα στα Γιαννιτσά με αγκάλιασε και έκλαιγε με αναφιλητά στον ώμο μου, όταν είχε λυγίσει στο στήθος μου και με ευχαριστούσε, όταν μου είπε ‘σήμερα έζησα τον παππού μου, που δεν γνώρισα και τον πατέρα μου που έφυγε όταν ήμουν έξι χρονών, είδα το σώμα του, είδα τα μάτια του’, τότε ένιωσα ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου. Τι άλλο να ζητήσω; Αφότου έκανα δε την κόρη μου, πίνω κρασί παρέα με τον χάρο. Αυτός στεναχωριέται και εγώ χαμογελάω», ξεκαρδίζεται στα γέλια και συμπληρώνει πως αυτή η έμπνευση της στιγμής θα μπορούσε να γίνει ίσως και το ρεφρέν ενός λαϊκού ή ρεμπέτικου τραγουδιού.
Είναι εξάλλου γνωστό το χιούμορ του, παρόλο που ο ίδιος δεν θεωρεί ότι είναι μόνο κωμικός ηθοποιός. «Όσοι με είδαν στο δράμα μου λένε μην ξανακάνεις κωμωδία. Όσοι με έβλεπαν στα κωμικά με τον Χάρρυ Κλυνν στο Άλσος μου έλεγαν μην ασχολείσαι με το δράμα, εδώ είναι το μονοπάτι σου. Όμως και το ένα και το άλλο έχουν σχέση με το συναίσθημα. Αν θα κλάψω ή αν θα γελάσω εξαρτάται κάθε φορά από τον ρόλο που θα υποδυθώ».
Όταν τα συναισθήματα συναντιούνται και παράγουν δύναμη για τη ζωή
«Πού τέμνονται ο Πόντος και η Σμύρνη;», τον ρωτάω για το τέλος. «Όλοι οι άνθρωποι έχουν μια καρδιά και μια ψυχή. Από δύο μάτια, δύο αυτιά, ένα στόμα να μιλάνε. Άρα, ανεξάρτητα από χώρες, από χιλιόμετρα, από πατρίδες και από ιδιότητες λογαριασμών, τραπεζών, διασημοτήτων κ.α. οι καρδιές αποφασίζουν και δίνουν συναισθήματα στο κορμί και στην ψυχή. Άρα, η καρδιά ενός βασανισμένου ανθρώπου είτε από Σμύρνη, είτε από Πόντο, είτε από Αρμενία, είτε από Κουρδιστάν γεννάει συναίσθημα πίκρας αλλά και οργής και απόφασης αγώνα, όπως και αξιοπρέπεια. Αυτά τα συναισθήματα αυτών των ανθρώπων συναντιούνται και ζυμώνονται και παράγουν δύναμη για τη ζωή. Εγώ λέω ότι Πόντος και Σμύρνη είναι πρώτα ξαδέρφια που αγαπιούνται σαν αδέλφια. Και χωρίς συγγενικό δεσμό μπορεί να θεωρείς κάποιον δεύτερο πατέρα σου ή αδελφό σου. Γιατί επαναστατούν οι ψυχές και γεννιέται πίστη και εμπιστοσύνη. Αυτό είναι η ανθρωπότητα. Αυτό είναι αγάπη», απαντά.
Τραγουδούν: Ζαφείρης Μελάς, Ρία Ελληνίδου, Ντιλέκ Κοτς, Στάθης Νικολαϊδης, Αλέξης Παρχαρίδης, Στάθης Παυλίδης. Συμμετέχουν 20 μουσικοί
Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου στις 9μμ
Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών
Κυριακή Τσολάκη