Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο "Ήλιος με ξιφολόγχες" παρουσίασε ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης το απόγευμα της Πέμπτης στο Casablanca social club.
Η εκδήλωση έγινε στο πλαίσιο της νέας ενότητας των 59ων Δημητρίων με τίτλο "Πολύ μου άρεσε το τελευταίο σας" η οποία εγκαινιάστηκε απόψε. Για πρώτη φορά τα Δημήτρια μπαίνουν δυναμικά στη λογοτεχνία και παρουσιάζουν το έμψυχο δυναμικό αυτής της πόλης σε ιδιαίτερους "μεταμορφωμένους" χώρους της πόλης που ο καθένας φέρει τη δική του ιστορία.
Στην εκδήλωση το παρών έδωσαν μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας Βασίλης Γακης και η Αντιδήμαρχος Παιδικής Μέριμνας, Οικογένειας και Κοινωνίας των Πολιτών Θεοδώρα Λειψιστινού.
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Στέφανος Τσιτσόπουλος ανοίγοντας την εκδήλωση σημείωσε πως φέτος είναι η χρονιά του Κάφκα και το σύνθημα των 59ων Δημητρίων είναι η Μεταμόρφωση που είναι και ο στόχος της νέας διοίκησης. Όλοι οι χώροι που έχουν επιλεχθεί είναι φορτισμένοι με απόθεμα μνήμης ενώ τονισε πως είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσουν όλοι οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης. "Αυτός ο πλούτος της πόλης δεν είναι γνωστός, μπορείς να ψιλιαστεις βλέποντας τα κτίρια αλλά δε ξέρουμε.τι έγινε στην πόλη ενώ υπάρχουν καταγραφές. Η κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη όταν η Αθήνα ήταν χωριό ακόμα ήταν παραμυθούπολη. Αυτά είναι και ένας οδηγός για το που μπορεί να φτάσει η πόλη. Σε κάνει να επαναπροσδιορίζεις και επαναπροσδιορίζεσαι".
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιγορσφος Άγγελος Μαλλίνης ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του εκθειάζοντας το έργο του συγγραφέα. "Όσο άνετα κινείται στο μικρό εμβαδόν του διηγήματος άλλο τόσο άνετα κολυμπάει στην μεγάλη φόρμα. Όταν μιλάει κάποιος για τη γραφή του Γιώργου Σκαμπαρδώνη πρέπει να πει πως είναι βαθιά ανθρωπιστής, ξέρει αριστοτεχνικά να μυθοποιει το καθημερινό, παίρνει τον λαϊκό ανθρωπο και τον κάνει ήρωα. Είναι λεξιπλαστης, μέγας μάστορας της ελληνικής με τα βιβλία του "βάζει το δάχτυλο" στην πληγή της ιστορίας και της ανθρώπινης αδυναμίας. Από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα σαγήνη και συγκίνηση. Ανασυστήνει αυτή τη περίοδο αριστουργηματικά".
Σε ο,τι αφορά το βιβλία τόνισε πως πρόκειται για μια άλλη λογοτεχνία πιο αέρινη και πιο καθημερινή. "Πιάνεις τα υφάσματα που περιγράφει, τον αγχό της πόλης. Η Θεσσαλονίκη του οφείλει στον πολιτισμό της" σημείωσε.
Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης παίρνοντας το λόγο σημείωσε αρχικά χαριτολογώντας πως η καλύτερη κριτική που άκουσε για το βιβλίο ήταν από μια κυρία: "Εξαιτίας σας έκαψα τα ρεβύθια" του είπε χαρακτηριστικά.
Και άρχισε να μιλαει για το βιβλίο του: "Κάθε φορά που βλέπω ένα βιβλίο μου αποστρεφω στο σπίτι κάθε φορά που βλέπω κάτι που έγραψα με πιάνει τρόμος για τον χρόνο που έφαγα για να το γράψω. Όταν γράφει κανείς για γεγονότα που δεν έχει ζήσει και πρέπει να ψάξει όλα αυτά τα δεδομένα είναι μια διαδρομή πολύχρονη, επιμονή και συχνά εφιαλτική γιατί ανακαλύπτεις συνέχεια καινουργια πράγματα. Είναι δύσκολο να πω για την ιδέα του βιβλίου γιατί οι εμπνεύσεις ενυπάρχουν εντός μας για καιρό μετέωρες και θολές. Δε ξέρεις αν θα τις κάνεις κάτι γιατί δεν έχει μεσολαβήσει η αναγκαία επώαση για το πώς θα εξελιχθεί η ιστορία. Επειδή έχω ασχοληθεί παλιότερα με τον μεσοπόλεμο, μελετωντας τον σιγά σιγά συγκροτήθηκε μια ιδέα νεφελώδης και θολή για το τι γινόταν τότε στην πόλη μας. Όπως ξέρετε οι περισσότεροι γνωρίζουν για την πόλη μας μετά το '40. Ήταν μια περίοδος με αδιανόητα γεγονότα που προαναγγέλλουν τι θα συμβεί στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Παράλληλα με τη τραγική διάσταση του μεσοπολέμου, η Θεσσαλονίκη τότε περνάει την δική της Belle Epoque. Υπάρχει πλούτος, υπάρχει ένα σθεναρο ντόπιο άστυ, κοσμοπολιτισμός και πολυπολιτισμικότητα. Υπήρχαν όμως και τρομερές συγκρούσεις, η πόλη είναι πολύσπερμη και πολυεθνοτική. Υπάρχει ακόμα ισχυρή εβραϊκή κοινότητα, Τούρκοι , Βούλγαροι, ρουμανική και φασιστική προπαγάνδα, οργανώσεις κομμουνιστών εθνικιστών. Επιπλέον, λόγω του ότι η Θεσσαλονίκη ήταν το κέντρο της διακίνησης του καπνού υπήρχαν σοβαρά ζητήματα στις τιμές και τις αμοιβές των εργατών γινόταν διαρκώς απεργίες, συγκρούσεις, φονικά. Είναι μια πόλη σπαρασσόμενη και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά στο κυρίως άστυ ήδη η πόλη από το 1917 με την πυρκαγιά είναι γεμάτη με άστεγους πυροπαθείς Εβραίους που το κράτος μαζί με την εβραϊκή κοινότητα προσπαθεί να στεγάσει και τους τοποθετεί σε παράγκες πέριξ του άστεως. Το 1922 καταφθάνουν 140.000 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη κλπ όσος ήταν ο πληθυσμός της πόλης τότε περίπου. Φτιάχνονται παράγκες γύρω από όλη την πόλη από το Κορδελιό μέχρι την Καλαμαριά. Αυτοί οι άνθρωποι ψάχνουν δουλειά. Αρχίζουν οι συγκρούσεις για το ποιος θα ζήσει - άλλοι πάνε με τους κομμουνιστές άλλοι με τους εθνικιστές.
Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχει μια αισιοδοξία στον πλανήτη ότι όλα θα πάνε καλά ότι θα φτιάξουμε τις πόλεις και τις ζωές μας, υπάρχει αυτό το αίσθημα. Το γεγονός της έλευσης τόσων προσφύγων στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους πυροπαθείς Εβραίους δημιουργεί έναν κλονισμό στην πόλη. Το κράτος του Βενιζέλου προσπαθεί να τους εντάξει στην κοινωνία. Η εντολή του ήταν αφομοίωση πληθυσμού, ελληνοποίηση και μείωση συγκρούσεων γιατί αλλιώς δε μπορούσε να αναπτυχθεί η πόλη" είπε μεταξύ άλλων ο συγγραφέας και πρόσθεσε μετά πως τα λέει όλα αυτά για να καταλάβουμε τα πάθη και την σαλαμοποιήση της πόλης που όλα αυτά θα ξεπηδήσουν στο μέλλον με αποκορύφωμα τον Μάη του 36 που ήταν το βασικό πρόσχημα του Μεταξά για την δικτατορία.
Στη συνέχεια προσθέτει πως μόνο το 10% των Εβραίων ήταν πλούσιοι στη Θεσσαλονίκη οι υπόλοιποι ήταν πολύ φτωχοί κατατρεγμένοι. "Στον οικισμό Κάμπελ έμεναν πάνω από 200 οικογένειες φτωχών Εβραίων και τον έκαψαν οι εθνικιστές του ΕΕΕ το 1931 και αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο αντιεβραικο έγκλημα στην Ευρώπη. Η νύχτα των κρυστάλλων συνέβη το 1938" είπε χαρακτηριστικά.
"Ο συγγραφέας προσπαθεί να εκφράσει το 'εγώ' όλου του κόσμου"
Όσο στο ερώτημα για το αν ο ήρωας του βιβλίου είναι το alter ego του, ο συγγραφέας είπε ότι αυτό είναι μεγάλο ερώτημα. "Το 'εγώ' μου το συγγραφικό είναι το 'εγώ' πολύ κόσμου. Ο συγγραφέας προσπαθεί να εκφράσει τον κόσμο, τα βιώματα άλλων, τις εμπειρίες τρίτων. Ο συγγραφέας κλέβει τις εμπειρίες των άλλων και τις εγκολπώνεται. Πρέπει να ακούς, να αφουγκραζεσαι τι λένε τα διπλανά τραπέζια ώστε να συγκροτήσεις μια αντίληψη σύμπαντος του κόσμου και μέσα από όλα αυτά να συγκροτήσεις ένα 'εγώ' που εμπεριέχει όλους τους άλλους και τους οποίους προσπαθείς να εκφράσεις μέσα από την αφήγηση. Όλοι οι μεγάλοι ποιητές και συγγραφείς προσπαθούν να εκφράσουν τη σύνολη διαδρομή του ελληνικού πνεύματος. Από τον Σεφέρη μέχρι τον Σαββόπουλο. Ένας δημιουργός προσπαθεί να ενσωματώσει κατά το μέγιστο τις εμπειρίες της εποχής του και όχι μόνο. Θα σας πω κάτι παράδοξο. Ξέρω πολλές περισσότερες λεπτομέρειες για τη δεκαετία του '30 παρά του '90 που την έζησα. Την έχω εσωτερικευσει μέσα από μελέτες και συνομιλίες. Ασχολήθηκα τόσο εξονυχιστικά που τελικά έχω περισσότερα βιώματα από αυτή τη δεκαετία παρά την πραγματική μου ζωή. Άλλωστε και η φαντασία είναι βίωμα" είπε ο συγγραφέας.
Πρόσθεσε στη συνέχεια πως "η Θεσσαλονίκη εκείνη την περίοδο είναι μια αδιανόητη πόλη. Η δική μου πρόθεση ήταν να αφηγηθώ μεν τι συμβαίνει τότε αλλά ίσως βαθιά μέσα μου ήθελα να αναδείξω τη μαγγανεία και τη μαγεία της πόλης του μεσοπολέμου. Η γοητεία που ασκεί αυτή η εποχή σε μένα".
Μιλώντας για τη συγγραφή, ο κ. Σκαμπαρδώνης είπε πως "για να γράψεις ένα μυθιστόρημα η προετοιμασία είναι πολύχρονη και αφού έχεις μαζέψει ένα επαρκές υλικό πρέπει να νιώσεις ότι έχεις πλήρη γνώσεις και από τα εκατό που ξέρεις να γράψεις το ένα. Πρέπει να νιώσει ο αναγνώστης ότι έχεις αφομοίωσει αυτά που λες. Όταν γράφεις για τόσο ευαίσθητα θέματα αν φύγεις ένα βήμα πέφτεις στον γκρεμό. Οι διατυπώσεις και τα όρια είναι πολύ λεπτά. Υπάρχουν αναγνώστες που είναι σαν εφοριακός ψάχνουν το λάθος για να σου βάλουν πρόστιμο" είπε και πρόσθεσε πως "λογοτεχνία είναι το πώς διαχειρίζεσαι αισθητικά το υλικό σου. Η οπτική του ήρωα σε αυτό το βιβλίο είναι ηδονοβλεπτική. Επειδή είμαι γοητευμένος από την πόλη και τα γεγονότα. Αν δε γοητευτω εγώ δε θα γοητευτει ούτε ο αναγνώστης και δε θα περάσει τη δέκατη σελίδα. Είναι μια στρατηγική της φαντασίας που πρώτα απολα στοχεύει στη γοητεία στη συναρπαγή αλλιώς όλες οι μελέτες είναι μάταιες".
Μιλώντας για τον τίτλο ο συγγραφέας είπε πως τον εμπνεύστηκε από έναν πίνακα που είδε στο Γ' Σώμα Στρατου. "Κάποιος φαντάρος είχε ζωγραφίσει πριν αρκετά χρόνια έναν ήλιο με ξιφολόγχες. Όταν ρώτησα έναν στρατηγό τι σημαίνει αυτό είπε ότι συμβολίζει τον διαρκή πόλεμο προς όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς. Και στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν αυτές οι διαρκείς και ανελέητες αντιπαραθέσεις στον μεσοπόλεμο που προαναγγέλλουν τι θα γίνει μετά" κατέληξε ο συγγραφέας.
Ήλιος με ξιφολόγχες - Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Μεσοπόλεμος, πρώτο εξάμηνο του 1931. Ο ταγματάρχης Γόρδιος Κλήμεντος, επικεφαλής της αντικατασκοπείας στη Θεσσαλονίκη, αναλαμβάνει να «ενοποιήσει τις πεποιθήσεις» στη γοητευτική πόλη που σπαράσσεται από συγκρούσεις: εθνικιστές εναντίον αριστερών και Εβραίων, βενιζελικοί κατά βασιλικών, τροτσκιστές κατά κομμουνιστών, 140.000 πρόσφυγες, κομιτατζήδες, παρακρατικοί, πράκτορες ξένων δυνάμεων, απεργίες και δολοφονίες. Όλοι εναντίον όλων. Ο ταγματάρχης, που υποφέρει και από ένα ανεξέλεγκτο ερωτικό πάθος, προσπαθεί να κρατήσει τις αρχές του στον απελπισμένο αγώνα του να ελέγξει τη δυναμική των γεγονότων, που ωστόσο καταλήγουν, τον Ιούνιο του ’31, στην πρώτη μεγάλη επίθεση κατά των Ισραηλιτών στην Ευρώπη του 20ού αιώνα: στο πογκρόμ και στον εμπρησμό του εβραϊκού συνοικισμού Κάμπελ.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη ενώ από τον ίδιο εκδοτικό οίκο τον Νοέμβριο θα κυκλοφορήσει μια συλλογή 16 διηγημάτων του συγγραφέα που θα φέρει τον τίτλο "Φάλτσα κεφαλής".
"Πολύ μου άρεσε το τελευταίο σας" στα 59α Δημήτρια - Τα επόμενα ραντεβού
Στις 3 Οκτωβρίου, στο Ύψιλον θα βρίσκεται η Σοφία Νικολαΐδου. Αφετηρία της συνάντησης θα είναι το νέο της βιβλίο «Δικά μας παιδιά» το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Στις 10 Οκτωβρίου στο ισόγειο του Βeetroot Studio, το κοινό θα συναντήσει τον Ισίδωρο Ζουργό, που θα μιλήσει τόσο για το πρόσφατο βιβλίο του «Παλιές και Νέες Χώρες» από τις εκδόσεις Πατάκη όσο και για το σύνολο του έργου του.
Η επόμενη στάση θα γίνει στις 17 Οκτωβρίου στον πολυχώρο πολιτισμού Ισλαχανέ, όπου ο Θωμάς Κοροβίνης θα ξετυλίξει το κουβάρι της ζωής του, για να φτάσει στον «Μπέμπη» αλλά και στα «Ποιήματα και τραγούδια» από τις εκδόσεις Άγρα.
Στις 24 Οκτωβρίου στο Pikup, ο Σάκης Σερέφας θα κλείσει την αυλαία των συναντήσεων. «Κήτη» από τις εκδόσεις Πατάκη και «90 Δευτερόλεπτα (Οδηγίες για την επίγεια ζωή)» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, θα αποτελέσουν τον οδηγό της συνάντησης.