Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που για 65η χρονιά ανοίγει αυλαία (31/10-10/11), δεν είναι ένα κοσμικό γεγονός που δίνει μόνο τη δυνατότητα στον κόσμο να δει από κοντά σταρς παγκόσμιου βεληνεκούς, όπως είναι φέτος η Ζιλιέτ Μπινός και ο Ρέιφ Φάινς. Είναι μια διοργάνωση που εντρυφά επί της ουσίας και ποικιλοτρόπως στην τέχνη του σινεμά. Το κορυφαίο ίσως τμήμα που ξυπνά έναν ξεχωριστό διάλογο μεταξύ των δημιουργών όλου του κόσμου, αλλά και του κοινού είναι το διεθνές διαγωνιστικό, τα βραβεία του οποίου είναι τα πιο σημαντικά της διοργάνωσης. Φέτος, σε αυτό συμμετέχουν τρεις Έλληνες σκηνοθέτες με ισάριθμες παραγωγές. Ας γνωρίσουμε τους ίδιους αλλά και τις ταινίες τους:
Γιάννης Βεσλεμές – «Αγαπούσε τα λουλούδια περισσότερο» (She loved blossoms more) - ΦΩΤΌ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
Τρία αδέρφια κατασκευάζουν μια χρονομηχανή με σκοπό να επαναφέρουν τη νεκρή μητέρα τους στη ζωή. Όταν ο εκκεντρικός πατέρας τους κάνει την εμφάνισή του, το πείραμα ξεφεύγει από τον έλεγχό τους, και ξεκινάει η χωροχρονική περιδίνησή τους εκεί που το παρελθόν και το παρόν γίνονται ένα, σε αυτή την κωμική όσο και αλλόκοτη εξερεύνηση του πένθους.
Στην περίπτωση του Γιάννη Βεσλεμέ οι ταινίες είναι η έκφραση μιας αφηρημένης αίσθησης που διεκδικεί, συνήθως βίαια και επίμονα, μέσα στα χρόνια την ύπαρξη της στο χώρο της ύλης. «Είναι μια επίπονη γέννα λοιπόν και εγώ απλά φροντίζω κάθε φορά να είμαι πιστός στην αρχική αυτή αίσθηση. Ας πούμε πως εδώ γυροφέρνουμε τη λούπα του πόνου, το άλγος του πένθους, το τραύμα της ενηλικίωσης. Όλα αυτά και λίγο calembour», λέει στη «ΜτΚ» ο σκηνοθέτης.
Δεν πιστεύει και πολύ στην έννοια του διαγωνισμού στο σινεμά και στην τέχνη γενικότερα. «Φυσικά ζούμε μέσα και από τις αντιφάσεις μας και διασκεδάζω που και που με όλα αυτά. Το πιο σημαντικό, αγαπώ την αίθουσα του Ολύμπιον που στεγάζει το διεθνές διαγωνιστικό όπου έχω ξαναβρεθεί με πολλές ιδιότητες. Ως σκηνοθέτης ή ως μουσικός και κυρίως ως ψυχωμένος θεατής του φεστιβάλ εδώ και 26 χρόνια», επισημαίνει.
Όπως σε κάθε εποχή απολάμβανε και απολαμβάνει τις ταινίες που πονάνε. «Αυτές που σου αφήνουν σημάδι στο λαιμό. Αυτές που ή αγαπάς ή αγαπάς να μισείς. Το εύχομαι και για την ταινία μου και το κοινό που θα τη συναντήσει», τονίζει.
Δεν του αρέσει η λέξη θεσμός για ένα φεστιβάλ γιατί «κουβαλάει την κατήφεια του κανόνα, τη σοβαροφάνεια της θέσης», όπως λέει. Για εκείνον ευρύτερα τα φεστιβάλ είναι γιορτές, φιέστες. «Έτσι απολαμβάνω την ύπαρξη μου σε αυτά. Βλέπουμε ταινίες όλοι μαζί, τρώμε και πίνουμε κουβεντιάζοντας τες και αυτές γίνονται - έστω και για λίγο - πιο σημαντικές και απ’ την ίδια τη ζωή», καταλήγει.
Γιώργος Ζώης – «Arcadia»
Ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα αναστατώνει τη χειμωνιάτικη ραστώνη του τουριστικού θέρετρου. Ο Γιάννης κι η Κατερίνα καταφθάνουν σοκαρισμένοι για να αναγνωρίσουν το θύμα στο τοπικό νοσοκομείο. Μαζί, αλλά και χωριστά, θα προσπαθήσουν να συνδέσουν κομμάτια του παζλ της ζωής που χάθηκε, ερχόμενοι αντιμέτωποι με μια σειρά από αναπάντεχες αποκαλύψεις. Και δεν είναι οι μόνοι. Στο απόκοσμο παραθαλάσσιο μπαρ της περιοχής, το Αρκάντια, η Κατερίνα θα συναντήσει μια αλλόκοτη συντροφιά από απροσδόκητους συνοδοιπόρους. «Η ταινία έχει σχέση με την απώλεια και με τον τρόπο που μας στοιχειώνουν άνθρωποι που μπορεί, είτε να τους αγαπάμε, είτε να τους μισούμε, είτε γενικά να έχουμε πολύ έντονα συναισθήματα απέναντί τους. Έχει επίσης άμεση αναφορά στην εσωτερική πάλη που έχουμε να αφήσουμε κάποιους ανθρώπους να φύγουν. Το φιλμ παίζει με το δίπολο ορατού – αοράτου, πραγματικού – μεταφυσικού. Για μένα όλα αυτά είναι ζωή», λέει στη «ΜτΚ» ο σκηνοθέτης.
Αν και είναι η δεύτερη φορά που συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό με ταινία μεγάλου μήκους έχει την ίδια αγωνία. «Θυμάμαι ακόμη τη φανταστική πρώτη εμπειρία στο Ολύμπιον. Αν είσαι τυχερός πηγαίνεις σε φεστιβάλ όλου του κόσμου με την ταινία σου. Παρόλα αυτά στη χώρα σου έχει πολύ ιδιαίτερο βάρος η προβολή της. Είναι μια ταινία στα ελληνικά με έλληνες ηθοποιούς και ελληνικό συνεργείο. Έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δεις πώς θα εκλάβουν την ταινία στη χώρα σου. Για μένα αυτό έχει αγωνία, αλλά και χαρά. Ο καθένας ανάλογα με το προσωπικό του γούστο, την αισθητική του, ακόμα και την περίοδο στην οποία βρίσκεται, θα αλληλεπιδράσει μαζί της ή όχι. Οπότε περιμένω με αδημονία τις αντιδράσεις του κοινού, τον τρόπο που η ταινία τους έχει αγγίξει», τονίζει.
Το Arcadia έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Βερολίνου και απέσπασε βραβείο ερμηνείας (Βαγγέλης Μουρίκης) στο Φεστιβάλ του Χονγκ Κονγκ και βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Σαράγεβου. Επίσης, είναι η μόνη ελληνική ταινία υποψήφια για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία της Ακαδημίας.
Ο κ. Ζώης χαρακτηρίζει «πολύ ζεστό» το φεστιβάλ με τους ανθρώπους και τις αίθουσές του. «Κάθε φορά περιμένω πώς και πώς μια ταινία μου να με καλωσορίσει το Φεστιβάλ. Να την αναδείξω εκεί. Νομίζω ότι αυτός ο φοβερός συνδυασμός των ανθρώπων, της πόλης, του νερού, των αποθηκών είναι για μένα από τους πιο όμορφους για μια διοργάνωση».
Δημήτρης Νάκος – «Κρέας»
Σε ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, ο Τάκης ετοιμάζει τα εγκαίνια του νέου του κρεοπωλείου. Την προηγούμενη μέρα, ο γιος του, Παύλος, σκοτώνει τον γείτονα που διεκδικεί μέρος της γης τους. Μοναδικός μάρτυρας είναι ο Χρήστος, ένας νεαρός από την Αλβανία που ο Τάκης έχει στη δούλεψή του από μικρό. Ο Τάκης πρέπει να αποφασίσει ποιος θα αναλάβει την ευθύνη. «Πρόκειται για τη συγκάλυψη ενός εγκλήματος στην ελληνική επαρχία. Ο θεατής γνωρίζει από την αρχή ποιος έχει κάνει τον φόνο. Επομένως όλη η ιστορία ξετυλίγεται γύρω από το πώς θα συγκαλυφθεί όλο αυτό», λέει στη «ΜτΚ» ο Δημήτρης Νάκος.
Βασική του έμπνευση ήταν η τοποθεσία, αφού η ταινία είναι γυρισμένη στο αγρόκτημα του πατέρα της συζύγου του στην Κύμη της Εύβοιας. «Αυτό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ταινία. Είναι ένα πραγματικό αγρόκτημα με όλα όσα υπάρχουν μέσα σε αυτό, όπως πρόβατα κ.α. Είναι ένα μέρος που ξέρω πολλά χρόνια, ενώ εκεί έχουμε κάνει άλλες τρεις μικρού μήκους ταινίες. Γνωρίζοντας τους ανθρώπους στους οποίους βασίζεται η ταινία, τους πραγματικούς χαρακτήρες και τις πραγματικές ιστορίες, όλο αυτό υπήρχε μέσα μου πολλά χρόνια και ήθελα να το γράψω. Το ποιος παίρνει την ευθύνη όταν τα πράγματα πάνε στραβά και επίσης πώς έχουμε φτάσει να πάνε στραβά και πόση ευθύνη έχουμε όλοι μας γι αυτό είναι μια πάρα πολύ σύγχρονη και παγκόσμια θεματική», επισημαίνει.
Για εκείνον το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι το γεγονός της χρονιάς. «Από κινηματογραφιστές μέχρι απλούς σινεφίλ, το περιμένουμε όλοι με ιδιαίτερη προσμονή, είτε συμμετέχουμε σε ένα διαγωνιστικό πρόγραμμα, είτε το επισκεπτόμαστε απλά. Είναι πόλος έλξης πολλών ανθρώπων του σινεμά, επαγγελματιών, επομένως είναι το ετήσιο ραντεβού όλων μας εκεί και είναι κάτι πολύ σπουδαίο για όλους μας».
Δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής 27 Οκτωβρίου, που κυκλοφόρησε το Σάββατο 26 Οκτωβρίου