Οι διαθέσιμες τεχνολογικές επιλογές για εξοικονόμηση και επανάχρηση νερού συζητήθηκαν στη θεματική ημερίδα της «Μακεδονίας» και του makthes.gr, με εισηγητές τον Στράτο Σιµόπουλο, πρόεδρο στην Ειδική Μόνιµη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων, Δρ Ανδρέα Παναγόπουλο Υδρογεωλόγο, Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων (ΙΕΥΠ), του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» και Δρ. Στέλιο Παπαδόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο της Intergeo και συντονίστρια τη δημοσιογράφο Σοφία Χριστοφορίδου.
Ο Στράτος Σιμόπουλος, πρόεδρος στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας ΒτΕ σημείωσε μεταξύ άλλων ότι "όποιος καταναλώνει, πρέπει να πληρώνει". Υπογράμμισε ότι πρέπει να αναπτύξουμε τις εργασίες αφαλάτωσης και πως πρέπει να αναπτυχθούν εταιρίες που θα ανακυκλώνουν τα λύματα και να παράγονται υδάτινοι πόροι.
Ο δρ. Aνδρέας Παναγόπουλος, υδρογεωλόγος, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφουδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ "ΔΗΜΗΤΡΑ" αναφέρθηκε σε κακαές επιδοτήσεις και κακή διαχείριση που προκάλεσε τη μείωση της στάθμης του νερού κατά 80% αλλά και χειροτέρεψη της ποιότητας. Στόχος όπως είπε είναι να επιτύχουμε την άδρευση ακριβείας.
Ο δρ. Στέλιος Παπαδόπουλος, διευθύνων σύμβουλος "Ιntergeo" μίλησε για τους τρόπους επανάχρησης του νερού λέγοντας μεταξύ άλλων πως πως η ταφή των απορριμμάτων προκαλεί τη μείωση της ποιότητας των υπόγειων νερών. Η απορρύπανση των υπόγειων υδάτων μπορεί να αποτελέσει σημαντική λύση στην αντιμετώπιση του φαινομένου καθώς και η συλλογή του βρόχινου νερού. Τόνισε δε πως η νομοθεσία πρέπει να γίνει πιο ισχυρή και πιο αυστηρή.
Σε σχετική ερώτηση της δημοσιογράφου για τη νομοθεσία, ο κ. Σιμόπουλος ανέφερε ότι "έχουμε έρευνα σε εξαιρετικό επίπεδο, για την οποία δεν έχει γίνει scale up. Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα της χώρας, δεν είναι οι νομοθετικές ρυθμίσεις, είναι ότι είμαστε στη μέση της ευρωπαικής κατάταξης στην έρευνα και είμαστε προτελευταίοι στην καινοτομία. Η γεωργία ακριβείας πχ έχει παράξει μία start up που πουλήθηκε έναντι 85 εκατ. ευρώ σε ξένους. Ταυτόχρονα το έργο που παράγεται στην ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και είναι σημαντικό έχει ινστιτούτα που δεν είναι πιστοποιημένα. Πρέπει λοιπόν να αρχίσουμε από το μηδέν. Έγιναν πολλά τα τελευταία πέντε χρόνια σε επίπεδο τεχνολογίας και νομοθεσίας. Αυτή τη στιγμή συζητείται στη Βουλή νομοσχέδιο που δίνει τεράστια κίνητρα στις ιδιωτικές εταιρίες να επενδύσουν στον τομέα της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Άρα, το πρόβλημα δεν είναι να βάλουμε κάποις πρόστιμα όσον αφορά τη ρύπανση του εδάφους αλλά να ξεκινήσουμε από τεχνολογίες που θα παράγουμε εγχώρια καθώς έχουμε το επιστημονικό προσωπικό και τη δυνατότητα, για να απορρυπαίνουν το έδαφος".
Κάποιες μέθοδοι εξοικονόμησης και επανάχρησης νερού που εφαρμόζονται παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας και αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας είναι οι παρακάτω:
1) Επαναχρησιμοποίηση «γκρίζου νερού»
Πρόκειται ουσιαστικά για ανακύκλωσή του νερού που προκύπτει μετά από επεξεργασία σε βιολογικό καθαρισμό. Πρακτικά, ο κάθε άνθρωπος καταναλώνει ημερησίως για το ντους, την τουαλέτα, το πλύσιμο των ρούχων και των πιάτων μια ποσότητα μεταξύ 90 και 120 λίτρα και υπολογίζεται ότι η επαναχρησιμοποίηση του νερού αυτού δύναται να εξοικονομήσει το 45%-50% του καταναλωμένου νερού. Παγκοσμίως η κύρια χρήση του λεγόμενου «γκρίζου» νερού είναι η άρδευση και επίσης χρησιμοποιείται και για την ψύξη βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Επίσης σε υγρά απόβλητα, που προέρχονται μετά από χρήση του πόσιμου νερού στο μπάνιο, ντους, νιπτήρα, πλυντήριο των ρούχων και κουζίνα, -δηλαδή όλα τα υγρά απόβλητα μιας κατοικίας, εκτός από αυτά των τουαλετών γίνεται επανάχρηση σε χώρους υγιεινής (πχ καζανάκι τουαλέτας). Πρωτοπόρες χώρες εφαρμογής είναι η Κύπρος, η Μάλτα, το Κατάρ, το Κουβέιτ, και το Ισραήλ.
Η επεξεργασία του γκρίζου νερού μπορεί να γίνει με φυσικά, χημικά ή βιολογικά συστήματα, με τη χρήση μεμβρανών και βιολογικών παραγόντων.
Νερό από το βιολογικό καθαρισμό της ΕΥΑΘ χρησιμοποιείται για την ψύξη των εγκαταστάσεων της εταιρείας και την άρδευση του κάμπου. Επίσης στη Λαμία υο επεξεργασμένο νερό από τον βιολογικό αλύπτει 20% – 25% των αρδευτικών αναγκών 14.000 στρεμμάτων και τον χειμώνα θα χρησιμοποιείται για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα και κατάλυση των αλατούχων εδαφών της περιοχής προς έκλυση των αλάτων.
2) Αφαλάτωση
Μετατροπή του θαλασσινού ή υφάλμυρου νερού σε πόσιμο. Το αφαλατωμένο νερό παράγεται από θαλασσινό ή υφάλμυρο νερό, με απομάκρυνση των αλάτων με ειδικές τεχνολογίες, όπως την αντίστροφη ώσμωση. Φέτος η αφαλάτωση επιλέχθηκε ως λύση έκτακτης ανάγκης σε νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας. Στα πλεονεκτήματα αυτής της λύσης είναι ότι το νερό της θάλασσας είναι πρακτικά ανεξάντλητο. Όμως το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας είναι υψηλό (μέρος του ενεργειακού κόστους μπορεί να καλυφθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) ενώ η λειτουργία του εργοστασίου αφαλάτωσης συνεπάγεται και εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Στην Κρήτη υπάρχουν πολλές αξιόλογες παράκτιες υφάλμυρες πηγές, όπως στη Γεωργιούπολη, στο Μπαλί, στον Αλμυρό Ηρακλείου και στον Αλμυρό Αγίου Νικολάου. Στην Κίμωλο η νέα μονάδα αφαλάτωσης θα τροφοδοτείται ενεργειακά από φωτοβολταϊκό σύστημα 100 kWp και θα ενσωματώνει καινοτόμα Μονάδα Επεξεργασίας της Άλμης (ΜΕΑ), δυναμικότητας παραγωγής καθαρού νερού περίπου 4,0 m3/ημέρα.
3) Συλλογή βρόχινου νερού
Η πρακτική εφαρμόζεται από τα αρχαία χρόνια, για πότισμα και άλλες χρήσει. Τα σύγχρονα συστήματα συλλογής και αποθήκευσης βρόχινου νερού - με κατάλληλη διαχείριση και συντήρηση - είναι απολύτως ασφαλή και αποδίδουν νερό καλής ποιότητας. Με τη μέθοδο μπορεί κανείς:
-Nα αυξήσει τη διαθεσιμότητα νερού και να μειώσει τη ζήτηση του νερού από το κεντρικό δίκτυο υδροδότησης μέσω της αξιοποίησης του βρόχινου νερού για μη-πόσιμες χρήσεις, π.χ. καζανάκια, άρδευση, πλύσιμο οχημάτων
-Nα αυξήσει τα επίπεδα εδαφικής υγρασίας για αστικό πράσινο
-Nα ελαττώσει τα αστικά πλημμυρικά φαινόμενα
-Nα βελτιώσει την ποιότητα του υδροφόρου ορίζοντα (τεχνητός εμπλουτισμόςΑπορρύπανση και αξιοποίηση ρυπασμένων υδροφόρων οριζόντων
4) Απορρύπανση
Μετά την απορρύπανση ενός υδροφόρου ορίζοντα το υπόγειο νερό μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για βιομηχανικές είτε αγροτικές χρήσεις. Οι χρήσεις του επεξεργασμένου (πρώην επιβαρυμένου) υπόγειου νερού είναι οι ίδιες με αυτές των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων. Στη Θεσσαλονίκη έχουν γίνει εργασίες απορρύπανσης στο δυτικό παραλιακό μέτωπο και περισσότερα από 6.000 κ.μ. υπογείου νερού έχουν εξυγιανθεί, ενώ πραγματοποιήθηκαν εργασίες απορρύπανσης εδάφους και υπόγειου νερού με in situ τεχνικές σε συνολική έκταση 500 στρεμμάτων. To μεγαλύτερο έργο απορρύπανσης υπεδάφους και υπογείων νερών στην Ελλάδα πραγματοποιείται στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Μέχρι στιγμής περισσότεροι από 60.000 τόνοι εδαφών έχουν απορρυπανθεί και 3.700 m3 υπογείων υδάτων έχουν εξυγιανθεί
5) Νερό γεωργικής αποστράγγισης: Το πλεονάζον νερό, που αφαιρείται από τεχνητή ή φυσική επιφάνεια ή υπόγεια, με αρδευόμενες γεωργικές εκτάσεις. Mπορεί χρησιμοποιηθεί για άρδευση άλλης γεωργικής καλλιέργειας, αφού πρώτα υποστεί κάποια επεξεργασία.