Ένα παραδοσιακό τραγούδι γίνεται θέατρο! Αυτή θα μπορούσε να είναι η επιτομή της παράστασης «Πετριχώρα» που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Χάρη Θώμου από την Εταιρεία Θεάτρου «DOT Ensemble».
Πρόκειται για μία ιδέα και έρευνα χρόνων από τον σκηνοθέτη, η οποία βασίζεται στο θρυλικό δημοτικό άκουσμα «Το γιοφύρι της Άρτας» και τις βαλκανικές εκδοχές του. Μία παράδοση αιώνων, η θυσία μίας αθώας ψυχής για το συλλογικό καλό και το στέργιωμα ενός νέου κτίσματος. «Γενικά, μου αρέσει πολύ η λαογραφία, αν και τα έργα που είχα ανεβάσει μέχρι τώρα ήταν σύγχρονα. Μου αρέσουν ως θεματολογία οι μύθοι, οι θρύλοι, οι παραδόσεις αυτής της περιόδου. Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα του τραγούδια. Όλη η διαδικασία ήρθε ως σκέψη πριν μερικά χρόνια, όταν ήμουν ουσιαστικά σε ένα πανηγύρι στην πατρίδα μου, την Ήπειρο. Το άκουσα και θεώρησα ότι θα ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον να δούμε την ιστορία αυτή. Ερχόμενος από την Αθήνα συνειδητοποίησα ότι ήθελα να κάνω ένα τέτοιο έργο. Σε όποιους το έλεγα, εισέπραττα περίεργα βλέμματα με πολλά ερωτηματικά, γιατί όντως με το θέμα δεν έχει καταπιαστεί κανείς στο θέατρο. Υπάρχει μία παράσταση στην Ελλάδα η οποία λεγόταν ‘Οι λυγερές του Κάτω Κόσμου’, αλλά δεν είναι η ίδια ιστορία και δεν έχει αναπαραχθεί ποτέ. Φυσικά, και εμείς δεν την ανεβάζουμε αυτούσια», λέει στη «ΜτΚ» ο Χάρης Θώμος.
Ψάχνοντας, συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχει μόνο το γεφύρι της Άρτας, αλλά και της Τρίχας και διάφορα άλλα γεφύρια στον ελλαδικό χώρο που είναι παραλογές του ίδιου θρύλου. Επίσης, εντόπισε τον μαστρο-Μανώλη στη Βουλγαρία, το χτίσιμο της Σκιάδρας στην Αλβανία. Ο θρύλος υπάρχει σε όλα τα Βαλκάνια, αλλά και στη Νορβηγία και στην Ινδία. «Εκεί χτυπήσαμε μία φλέβα στην έρευνα ότι ουσιαστικά είναι ένα φαινόμενο, μία θεματική που υπάρχει σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για τη θυσία αδύναμων κυρίως γυναικών ή παιδιών στη Βόρεια Ευρώπη, για να στεριώσει ένα οικοδόμημα και αυτό είναι που θέλαμε να δούμε και να εξετάσουμε σε όλο το κομμάτι. Το ‘Γεφύρι της Άρτας’ σημαίνει για εμάς ότι έχει μείνει ένα φαραωνικό έργο το οποίο δεν τελειώνει ποτέ. Κανείς όμως δεν μένει στο κομμάτι της ιστορίας ότι πήραμε μία αθώα και τη χτίσαμε, για να στεριώσει. Οπότε για εμένα όλη η ιστορία αυτή εξελίχθηκε στο πνεύμα της έρευνας στο πώς η κοινωνία μπορεί να θυσιάσει αθώους, για να προοδεύσει η ίδια και να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Η μυρωδιά του βρεγμένου χώματος και της πέτρας
Ο τίτλος «Πετριχώρα» σημαίνει τη μυρωδιά του βρεγμένου χώματος και της πέτρας και είναι δομημένος από τις λέξεις πέτρα και ιχώρ που συνιστά το αίμα τον θεών. «Θυμάμαι τη γιαγιά μου στην Ήπειρο που της είχα πει ότι μου αρέσει αυτή η μυρωδιά να μου λέει ξύπνα να μυρίσεις την Πετριχώρα. Η λέξη μου έμεινε από εκεί. Θεωρώ ότι περιγράφει αυτό ακριβώς που συμβαίνει: Το αίμα, δηλαδή το υγρό που συνδέεται με τον ποταμό ο οποίος απαιτεί τη θυσία, για να γίνει το γεφύρι. Είναι το αίμα της λυγερής πάνω στην πέτρα».
Το έργο κάνει πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη, αλλά ταυτόχρονα οι συντελεστές του βρίσκονται σε συζητήσεις με άλλους φορείς και σχολεία της πόλης, ώστε να ξαναπαρουσιαστεί, ενώ αναμένεται να παιχτεί στην Πάτρα, τη Φολέγανδρο, την Κρήτη και την Αθήνα.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης επιμένει στην πόλη, αν και ως καλλιτέχνης δεν μπορεί να βιοποριστεί από την τέχνη του εδώ. «Εκτός και αν κάποιος μπορέσει να απασχοληθεί στο ΚΘΒΕ. Δεν υπάρχει άλλος οργανισμός. Στη Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να ζήσει κάποιος από το θέατρο. Λέω πολλές φορές γελώντας ότι είναι ένα ακριβό χόμπι. Έτσι, σκεφτόμαστε και τη μετοίκηση στην Αθήνα ή, αν όχι την οριστική μετακόμιση, το ταξίδι εκεί για μία παραγωγή, που θα την αφήσουμε να πάρει τον δρόμο της και μετά θα γυρίσουμε στη Θεσσαλονίκη», τονίζει.
Η παραγωγή χαρακτηρίζεται ως θέατρο της επιτέλεσης. «Είναι παράσταση που συνδυάζει και κίνηση και τραγούδι και λόγο και πρόζα και διάφορα εκφραστικά μέσα και πολλές εικόνες. Είναι κατάλληλη για όλους, παρότι αναδεικνύει το θέμα της βίας», καταλήγει ο κ. Θώμος.
Η δραματουργία είναι της Αμαλίας Κοντογιάννη.
Παίζουν: Άννα Μαρία Γάτου, Νεφέλη Γκίκογλου, Γιούλη Ευθυμίου, Δημήτρης Κρίκος, Αριάδνη Κώστα, Ευαγγελία Μπότση, Λένα Νεστορίδου, Γεωργία Ποντσουκτσή, Θάνος Πουμάκης.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Θέατρο Τ
Παραστάσεις: Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:30 και κάθε Κυριακή στις 20:00
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.11-01.12.2024