Εξυπακούεται ότι τα 50χρονα της εισβολής δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση: ακόμη μια νεοοθωμανική φιέστα με επίδειξη στρατιωτικών δυνάμεων, με τις γνωστές ευφάνταστες θεωρίες περί ειρηνευτικής επιχείρησης (που δε λέει να τελειώσει), και με νέες τουρκικές δηλώσεις περί αναπόφευκτης λύσης δύο κρατών, δηλώσεις που παγίως χαρακτηρίζονται προκλητικές από Έλληνες διπλωμάτες, πολιτικούς, δημοσιογράφους και γενικά διαμορφωτές κοινής γνώμης.
Σχεδόν δύο γενιές έχουν περάσει από τον Αττίλα 2, και η συλλογική μνήμη για το τραγικό γεγονός έχει ξεθωριάσει αρκετά. Τα σημερινά γυμνασιόπαιδά μας έχουν μια μάλλον θολή εικόνα, βασισμένη κυρίως σε δημοσιευμένες φωτογραφίες μαχών και αιχμαλώτων. Όσοι λίγοι την ψάχνουν κατάτι παραπάνω θα έχουν παρακολουθήσει και συνεντεύξεις θυμάτων, ηρώων, αυτόπτων μαρτύρων και συντελεστών των τότε γεγονότων, πολιτικών και στρατιωτικών, Ελλαδιτών και Κυπρίων. Για τους περισσότερους εξ ημών το επίσημο αφήγημα είναι αρκετά ξεκάθαρο: η κακιά Χούντα επιχείρησε να προσαρτήσει όλη την Κύπρο, και οι ακόμη πιο κακοί Αγγλοαμερικανοί διέταξαν την απόβαση των απόλυτα κακών Τούρκων. Κανείς άλλος δεν φταίει: ούτε ο αρχομανής Μακάριος με τα σοβιετικά φλερτ του, ούτε η -ομολογουμένως δημοφιλέστατη- ΕΟΚΑ Β’, ούτε το στράτευμα με την παροιμιώδη ανικανότητά του, ούτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με την ατολμία που επέδειξε πριν τη δεύτερη (και καταλυτική) φάση των επιχειρήσεων, ούτε φυσικά ο ελληνικός λαός με την μαξιμαλιστική απαίτηση του για Ένωση, καθώς αυτήν επέτασσε το δίκιο (μας). Δεν αντέχουμε στη σκέψη ότι το πραξικόπημα του Σαμψών ήταν απλώς μια ηλίθια προσπάθεια του Ιωαννίδη να κερδίσει τις μάζες, προσπάθεια που το 1982 βρήκε μιμητή τον Γκαλτιέρι στα Φώλκλαντ. Προτιμούμε θεωρίες συνωμοσιών οργανωμένων από τον σατανικό Κίσινγκερ, αυτόν τον κανάγια που το είχε βάλει σκοπό να καθυποτάξει το περήφανο έθνος μας.
Τώρα πια μιλούμε για δίκαιη λύση εντός ενιαίου κράτους, όμως μεταξύ μας δε συμφωνούμε καν για το τι αυτή θα συνιστούσε • άλλοι φαντασιώνονται ελληνική Κύπρο με τους Τουρκοκύπριους σε θέση υποταγής • άλλοι ονειρεύονται μια ανεξάρτητη δημοκρατία-ουτοπία, όπου οι δύο κοινότητες θα ζουν αγαπημένες, σα να μην έγινε τίποτα το ‘74 αλλά και πρωτύτερα • κι άλλοι (από αμφότερες τις κοινότητες) θα είναι ευχαριστημένοι με μια χαλαρή ομοσπονδία, όπου ζητούμενο θα είναι η εδαφική επιφάνεια του κάθε κρατιδίου και η ιδιοκτησία ακίνητων περιουσιών, ειδικά σε τουριστικές περιοχές. Πάντως διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις επιμένουν στη διεθνη νομιμότητα για ευνόητους λόγους: εφόσον υφίσταται αμείωτη η εξ Ανατολών απειλή, θα ήταν αυτοκτονικό εκ μέρους μας αν αποδεχόμασταν αλλαγές συνόρων δια της βίας, είτε στην Κύπρο, είτε στο Κόσοβο, είτε στη Συρία, είτε στην Ουκρανία. Παραδόξως για τους εγχώριους συνωμοσιολόγους, για τον ίδιο λόγο δεν αναγνωρίζει το διαμορφωμένο στάτους κβο ούτε η Δύση: ενώ συχνά αποδέχεται τετελεσμένα όταν πρόκειται για εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα (πχ στο Νότιο Σουδάν), είναι απολύτως αρνητική σε περιπτώσεις επέμβασης γειτονικών στρατευμάτων (πχ των σερβικών στη Βοσνία), καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε γενικευμένο χάος. Βέβαια τέτοια…πεζά θέματα ελάχιστα απασχολούν αναθεωρητικές δυνάμεις σα τη Ρωσία και την Τουρκία.
Μπορεί λοιπόν να μην μας αρέσει όταν το ακούμε, όμως ο Ερντογάν δεν έχει καθόλου άδικο όταν διακηρύσσει πως το Κυπριακό ουσιαστικά έληξε μετά τους Αττίλλες, διότι έτσι τερματίστηκαν οι εθνοτικές συγκρούσεις στο νησί: οι πληθυσμοί έκτοτε διαχωρίστηκαν και αυτοδιοικούνται χωρίς βόμβες, πυροβολισμούς και μπλόκα, όπως συνέβαινε μεταξύ 1960-1974. Μετά 50 χρόνια πλήρους χωρισμού φαίνεται αδιανόητη μια συνένωση των δύο κοινοτήτων σε ενιαία κρατική οντότητα, επειδή πλέον δεν τις συνδέει τίποτα. Αν μάλιστα δούμε το θέμα εντελώς κυνικά, νομίζω ότι για την πλευρά “μας” δεν είναι καν οικονομικώς συμφέρουσα η επανένωση: κακά τα ψέματα, ο κάμπος της Μόρφου και μερικά ξενοδοχεία σε Κερύνεια και Αμμόχωστο έχουν πολύ μικρότερη χρηματική αξία από τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη νότια ΑΟΖ του νησιού, κοιτάσματα που θα περιέρχονταν στην πλήρη κυριότητα των Ελληνοκυπρίων σε περίπτωση οριστικού διαζυγίου.
Εν πάσει περιπτώσει, πολύ φοβάμαι πως το 2074 τα παιδιά και τα εγγόνια μου θα ακούν περίπου τα ίδια με σήμερα • η…δίκαιη λύση ακόμη θα αναζητείται επειδή αυτό θα εξακολουθεί να βολεύει λαϊκιστές Ελλαδίτες, Κύπριους και Τούρκους πολιτικούς, αντινατοϊκούς ξένους παράγοντες, καζίνο στη βόρεια μεριά και “πλυντήρια” κεφαλαίων στη νότια. Μόνο μια ριζική και ευρύτερη διευθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να βάλει τελεία