Την ημέρα της αναχώρησης του πρώτου συρμού από τη Θεσσαλονίκη με κατεύθυνση τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Εβραίων στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, τιμά η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Στις 15 Μαρτίου 1943, 79 χρόνια πριν σφύριξε στη Θεσσαλονίκη το πρώτο τρένο... για το θάνατο. Οι Εβραίοι επιβάτες του, περίπου 50.000 στον αριθμό μεταφέρθηκαν στα κολαστήρια των Ναζί και έπειτα θανατώθηκαν με βάναυσες τακτικές. Από αυτούς, μόνο 2.000 Εβραίοι κατάφεραν να επιζήσουν και επέστρεψαν για να διηγηθούν τα μαρτύρια που έζησαν.
Σήμερα, ο δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα της πόλης, αλλά και με φορείς από την εκπαίδευση όπως τους πρυτάνεις του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Διεθνούς Πανεπιστημίου, τιμούν αυτή την ιστορική ημέρα.
Σε αυτό το πλαίσιο, έχει προγραμματιστεί πορεία μνήμης την Κυριακή 20 Μαρτίου, στην οποία το "παρών" θα δώσουν η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο αντιπρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς.
"Η πόλη θυμάται. Η Θεσσαλονίκη θυμάται", δήλωσε η Μαρία Καραγιάννη, αναπληρώτρια στη θέση του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, ο οποίος απουσίαζε λόγω προσωπικού κολλήματος για την προγραμματισμένη πορεία της Κυριακής έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας που επέβαλαν την αναβολή της εκδήλωσης.
"Το σύνθημα 'ποτέ ξανά' είναι παραπάνω από μια δήλωση και μια ευχή. Δε θα επιτρέψουμε να ξεχαστεί η φρίκη του ολοκαυτώματος. Οφείλουμε να στηρίξουμε την αλήθεια της εξόντωσης των Εβραίων συμπολιτών μας ενάντια σε όσους την αρνούνται. Έχουμε την ευθύνη οι μελλοντικές γενιές να κατανοήσουν τα αίτια, να μάθουν περισσότερα για το παρελθόν, ώστε να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον".
Μάλιστα, η ίδια προανήγγειλε την κίνηση του δημάρχου να καταθέσει επιστολή προς τον πρόεδρο της ελληνικής Βουλής, ώστε να καθιερωθεί η 6η Μαρτίου ως ημέρα των δικαίων, όπως έχει ήδη καθιερωθεί με απόφαση από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
"Η πόλη της Θεσσαλονίκης θυμάται τους δικούς της ανθρώπους που εξοντώθηκαν στην προσπάθεια επικράτησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης αποτελούσαν το 20% του συνόλου της πόλης. Πολέμησαν στο μέτωπο και όταν επέστρεψαν φορτώθηκαν στα τρένα στιβαγμένοι σαν ζώα. Όλα αυτά παραμένουν στη μνήμη μας και μας υπενθυμίζουν να μην εφησυχάζουμε. Η πορεία αυτή για μένα έχει μεγάλη σημασία", τόνισε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, ενώ αναφέρθηκε και στην εξέλιξη της κατασκευής του μουσείου Oλοκαυτώματος.
"Θα προχωρήσουμε και ελπίζουμε ότι αν βγάλουμε την άδεια στο τέλος του χρόνου, θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση μέσα στο 2023 και μέχρι το 2025 θα είναι ολοκληρωμένο".
Από τη δική του πλευρά ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νίκος Παπαϊωάννου, εξήρε το έργο του Δαυίδ Σαλτιέλ όλα αυτά τα χρόνια για την ιστορική ανάδειξη των γεγονότων.
"Είναι ένας άνθρωπος που όλα αυτά τα χρόνια τρόπο αξιοσημείωτο και εμβληματικό έδωσε στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης να καταλάβει τι είχε γίνει τότε. Μας προσφέρει όλα αυτά τα γεγονότα προς την ιστορία, το παρόν και το μέλλον".
"Η ανάμνηση της αναχώρησης του πρώτου συρμού από τη Θεσσαλονίκη μας φέρνει αντιμέτωπους με την ιστορική αλήθεια, αλλά και με την αιδώ όσων πράξαμε και δεν πράξαμε για να ανακόψουμε το κακό. Χρειάστηκαν 40 περίπου χρόνια για να αρχίσουμε να μιλάμε γι' αυτό και 60 για να αναγνωριστεί από την ελληνική βουλή ως ημέρα μνήμης. Η παρουσία της προέδρου στην πορεία της Κυριακής αποδεικνύει με ενάργεια τη σημασία για την ελληνική πολιτεία", σημείωσε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Στυλιανός Κατρανίδης.
Τέλος, ο κοσμήτορας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, Μανώλης Μανωλεδάκης δήλωσε: "Το δέος που προκαλούν οι αριθμοί είναι τεράστιο, όπως και το πλήγμα για την πόλη μας. Οι τρόποι εξόντωσης των Εβραίων συμπολιτών μας κάνουν να αναθεωρήσουμε τη φράση “στον πόλεμο επιτρέπονται όλα”. 79 χρόνια μετά και η βαρβαρότητα στον κόσμο συνεχίζεται. Το 'ποτέ ξανά' έχει γίνει ξανά και ξανά. Ας τιμήσουμε τη μνήμη των θυμάτων προσπαθώντας να καλλιεργήσουμε τα ευγενή στοιχεία των ανθρώπων".
