Νέοι σταθμοί διοδίων, μετωπικοί και πλευρικοί, δημιουργούνται αυτό το διάστημα και μέχρι τα μέσα του 2019 στην Εγνατία οδό, για να… καταργηθούν μερικούς μήνες αργότερα, όταν θα αρχίσει να εφαρμόζεται το αναλογικό σύστημα χρέωσης με βάση τα χιλιόμετρα που κάποιος έχει διανύσει.
Κάπως έτσι η Θεσσαλονίκη θα βρεθεί σε έναν κλοιό διοδίων και οι κάτοικοι ορισμένων περιοχών θα πρέπει να πληρώνουν ακόμα και για τα ελάχιστα χιλιόμετρα που θα διανύσουν από το σπίτι μέχρι τη δουλειά τους. «Είναι δίκαιο να πληρώνουν μόνο οι χρήστες του δρόμου για τις φθορές του οδοστρώματος και όχι όλοι οι φορολογούμενοι πολίτες» υποστηρίζει ο πρόεδρος της Εγνατία Οδός ΑΕ Απόστολος Αντωνούδης.
Κατά μήκος της Εγνατίας κατασκευάζονται νέοι σταθμοί διοδίων…
Είναι ένας σχεδιασμός που υλοποιείται από την ΚΥΑ του Δεκεμβρίου του 2014. Αυτήν τη στιγμή έχουμε 12 μετωπικούς σταθμούς διοδίων. Έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο σταθμός στη Θεσσαλονίκη, ακολούθως μέχρι τον Νοέμβριο στην Ασπροβάλτα, την Καβάλα και το Στρυμονικό, και θα κατασκευαστούν δυο σταθμοί στη Σιάτιστα και στο Αρδάνιο, με χρόνο ολοκλήρωσης στο α’ εξάμηνο του 2019.
Προστίθενται όμως και πλευρικά διόδια στις εισόδους εξόδους των κόμβων…
Ναι, 43 σταθμοί, εκ των οποίων οι 13 στη Θεσσαλονίκη: από δύο σε Μάλγαρα, Χαλάστρα, Προφήτη, Βαγιοχώρι, Βρασνά, Ασπροβάλτα και τρεις στον Λαγκαδά. Οι περιβαλλοντικές μελέτες έχουν ολοκληρωθεί και οι τεχνικές μελέτες θα είναι έτοιμες μέσα στον Σεπτέμβριο, άρα αρχίζει η κατασκευή τους τον Οκτώβριο και υπολογίζουμε ότι στις αρχές του 2019 θα είναι ολοκληρωμένοι.
Είναι μία επιλογή που επιβλήθηκε από τους θεσμούς με τη λογική να παραμείνουν τα οχήματα στον αυτοκινητόδρομο και να μην μπαίνουν στα χωριά για να αποφύγουν τα μετωπικά διόδια. Παρ’ όλα αυτά είναι κάτι παροδικό, γιατί παράλληλα τρέχει και ο διαγωνισμός του υπουργείου για το ηλεκτρονικό αναλογικό σύστημα διοδίων, ώστε να υπάρχει δικαιοσύνη, όσα χιλιόμετρα κάνεις, γι’ αυτά να πληρώνεις.
Πού θα εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό σύστημα, στα μετωπικά ή στα πλευρικά;
Με την εφαρμογή του αναλογικού συστήματος διοδίων θα καταργηθούν όλοι οι σταθμοί διοδίων και ο συμβατικός τρόπος με τον οποίο ξέρουμε ότι δουλεύει σήμερα το σύστημα. Από όποιο σημείο και να μπαίνει κανείς στην Εγνατία οδό θα αρχίζει η χρέωσή του. Θα μετριέται η απόσταση την οποία κάνει και θα χρεώνεται το αντίστοιχο ποσό σε μια προπληρωμένη κάρτα ή σε μία εφαρμογή στο κινητό. Από τις αρχές του 2019 φαντάζομαι ότι θα έχουμε τον τελικό ανάδοχο, που θα αρχίσει να εγκαθιστά το σύστημα. Μπορεί να πάρει κι έναν χρόνο η ολοκλήρωση της εφαρμογής του σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας.
Γιατί στο μεταξύ κτίζουμε με κόστος τους νέους σταθμούς διοδίων, αφού θα καταργηθούν;
Η παραχώρηση της εκμετάλλευσης και συντήρησης του άξονα της Εγνατίας ξεκίνησε από το 2012. Υποσχέθηκαν όλες οι κυβερνήσεις ότι κάποια στιγμή θα εφαρμόσουν το αναλογικό σύστημα χρέωσης, αλλά δεν το έκανε καμία, πλην της τελευταίας.
Στο μεταξύ όμως, επειδή είχε ήδη χαθεί η εμπιστοσύνη των θεσμών για το πότε θα λειτουργήσει το αναλογικό σύστημα, διότι οι θεσμοί λένε «δεν έχω εμπιστοσύνη για το πότε θα λειτουργήσει το αναλογικό. Μας λέτε διαρκώς ότι θα το κάνετε εδώ και 5-6 χρόνια, και δεν το έχετε κάνει ποτέ». Έτσι μπήκε στα προαπαιτούμενα της αξιολόγησης ότι πρέπει να εγκατασταθεί το μετωπικό σύστημα διοδίων.
Οι δεσμευτικές προσφορές για την Εγνατία οδό θα κατατεθούν στο τέλος του 2018, άρα οι υποψήφιοι παραχωρησιούχοι πρέπει να ξέρουν από πού θα παίρνουν και πώς θα παίρνουν τα έσοδα.
Πόσο κοστίζει η κατασκευή των νέων σταθμών διοδίων, που θα καταργηθούν σε έναν χρόνο;
Περίπου στο 1,5 εκατομμύριο έκαστος, πλην του Ωραιοκάστρου που είναι περίπου στα 3,5 εκατ. ευρώ. Στους πλευρικούς σταθμούς το κόστος θα είναι κάτω του ενός εκατομμυρίου, μπορεί και 500.000. Αυτά τα χρήματα δεν θα πάνε σε έναν κουβά που είναι τρύπιος. Οι υπάρχοντες και οι πλευρικοί σταθμοί διοδίων θα λειτουργήσουν ως σημεία ελέγχου και εξυπηρέτησης των χρηστών (ταυτοποίηση των οχημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται, φόρτιση της προπληρωμένης κάρτας κτλ.).
Στη Θεσσαλονίκη τα πρώτα διόδια απέχουν 18 χλμ. από την πλατεία Αριστοτέλους. Οι κάτοικοι και όσοι εργάζονται σε αυτές τις περιοχές θεωρούν ότι δεν μπορούν να μετακινηθούν στην ίδια τους την πόλη…
Μέχρι σήμερα όποιος έμπαινε στον αυτοκινητόδρομο π.χ. από τη Χαλάστρα, έκανε όλη τη διαδρομή μέχρι την πόλη και δεν πλήρωνε τίποτα. Αυτό το οδόστρωμα καθημερινά έχει κάποια φθορά, για την οποία δεν πληρώνει κανένας. Με το σταθμό διοδίων θα πληρώνει 30 λεπτά γι’ αυτό το μικρό κομμάτι που διανύει. Στο σταθμό διοδίων του Ωραιοκάστρου (θα αρχίσει να λειτουργεί τον Σεπτέμβριο) το κόστος θα είναι 40 λεπτά και από 1-1-2019 θα πάει στα 70 λεπτά.
Με την κάρτα ανεργίας θα περνάει ελεύθερα (σ.σ. ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου). Από κει και πέρα γίνεται ένας αγώνας μήπως απαλλαγούν από τα πλευρικά διόδια και οι κάτοικοι της περιοχής των Μαλγάρων. Είναι ένα αίτημα υπό την αίρεση των θεσμών.
Σε κάποια σημεία το οδόστρωμα είναι σε τόσο κακή κατάσταση, που πρέπει να σε πληρώνουν για να το περνάς, όχι να πληρώνεις διόδια…
Πράγματι, υπάρχουν ζητήματα με την κατάσταση του οδοστρώματος, όπως για παράδειγμα το συγκεκριμένο κομμάτι Μάλγαρα - Θεσσαλονίκη. Για πρώτη φορά από αρχές του 2018 έχουμε διαθέσιμα χρήματα, τα οποία μπορούμε να τα διαθέσουμε για να αποκαταστήσουμε όσα σημεία είναι προβληματικά.
Οι πολίτες πάντως, που είναι πολύ επιβαρημένοι από τη φορολογία, θεωρούν άδικο να πληρώνουν συνεχώς νέα διόδια…
Σίγουρα με τα πλευρικά διόδια γίνεται πιο αναλογικό το σύστημα και πιο δίκαιο, γιατί ο χρήστης θα πληρώνει για όλη τη διαδρομή που κάνει, ενώ τώρα κάποιοι μπαίνουν στον αυτοκινητόδρομο και βγαίνουν πριν από τα μετωπικά διόδια, χωρίς να πληρώσουν γι’ αυτά τα χιλιόμετρα που διήνυσαν.
Γι’ αυτό προχωρά το υπουργείο Υποδομών στο αναλογικό σύστημα, έτσι ώστε να υπάρχει δικαιοσύνη: όσα χιλιόμετρα κάνεις, γι’ αυτά να πληρώνεις. Θεωρώ ότι είναι πιο δίκαιο να πληρώνει για τη συντήρηση του δρόμου ο χρήστης του αυτοκινητοδρόμου που τον χρησιμοποιεί και τον καταστρέφει, και όχι ο πολίτης από τη γενική φορολογία. Γιατί από κάπου θα πληρωθούν αυτά τα χρήματα, το καταλαβαίνουμε όλοι.
Και τα τέλη κυκλοφορίας;
Τα τέλη κυκλοφορίας είναι για [το οδικό δίκτυο σε] όλη την υπόλοιπη χώρα.
Όταν έρθει ο ιδιώτης, θα κρατήσει σταθερή τη χρέωση ή να περιμένουμε νέες αυξήσεις;
Με βάση την ΚΥΑ του 2014 η χρέωση ανά χιλιόμετρο πάει από τα 3 στα 5 λεπτά, όταν στους άλλους αυτοκινητόδρομους είναι πάνω από 6 λεπτά -αλλά εκεί έχουμε ένα διαφορετικό καθεστώς. Ο παραχωρησιούχος κατασκεύασε το δρόμο. Τι συμφωνία θα υπογράψει το ελληνικό δημόσιο με τον παραχωρησιούχο, δεν μπορώ να το πω από τώρα. Είναι διαφορετική περίπτωση ένας έτοιμος αυτοκινητόδρομος, οποίος έχει μεν κάποια προβλήματα και θα χρειαστεί κάποια χρήματα, αλλά σίγουρα είναι ένα τελειωμένο έργο.
Σε ποια φάση βρίσκεται ο διαγωνισμός;
Ήδη έχουμε μπει στη δεύτερη φάση, από τις εννέα εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον έχουν περάσει οι επτά. Έχει ανοίξει το VDR και γίνονται επισκέψεις στην Εγνατία οδό από τους ενδιαφερόμενους . Αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί για το επόμενο τρίμηνο. Προς το τέλος του χρόνου θα πάμε στην τρίτη φάση με την κατάθεση δεσμευτικών οικονομικών προσφορών. Για την ολοκλήρωση της παραχώρησης θα περάσουμε το πρώτο εξάμηνο του 2019. Η δέσμευση είναι για τέλος του 2018. Εγώ λέω ρεαλιστικά το φθινόπωρο του 2019 η τελική υπογραφή.
Παράλληλα το αναλογικό σύστημα θα αρχίσει να εγκαθίσταται από αρχές του 2019 σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας. Όταν θα έρθει ο παραχωρησιούχος, θα είναι αναγκασμένος να επιλέξει ένα συμβατό σύστημα με τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί από το υπουργείο για όλους τους άλλους αυτοκινητόδρομους.
Τι έσοδα έχει σήμερα η Εγνατία Οδός από τα διόδια, τα οποία μετά το 2019 θα περάσουν στον ιδιώτη, που θα αναλάβει και τη συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου;
Υπολογίζουμε για το 2018 ότι θα φτάσουν τα 85 εκατ. ευρώ, με χρέωση 3 λεπτά/χλμ. Με τους νέους σταθμούς διοδίων και με 5 λεπτά/χλμ. έχουμε ένα σταθερό έσοδο 140 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 35 χρόνια.
Έχετε υπολογίσει πόσο κόστισε στην Εγνατία το κίνημα «δεν πληρώνω» τα χρόνια που ήταν έντονο το φαινόμενο;
Όχι δεν υπολογίσαμε, αλλά το κίνημα «δεν πληρώνω» αναπτύχθηκε κυρίως κατά της εκμετάλλευσης των αυτοκινητοδρόμων από παραχωρησιούχους.
Κάποιος που αποφασίσει ότι… δεν είναι δίκαιο να πληρώνει τον παραχωρησιούχο που θα αναλάβει την Εγνατία, θα έχει κάποιο εμπόδιο στο δρόμο του;
Δεν έχουν μπει ακόμα οι τεχνικές προδιαγραφές του πώς θα λειτουργήσει το σύστημα. Προφανώς στις εισόδους και τις εξόδους της χώρας θα υπάρχει ένα σύστημα παρακολούθησης και βιντεοσκόπησης, ώστε να αναγνωρίζεται το αυτοκίνητο που μπαίνει στον αυτοκινητόδρομο και μετά αν κάποιος δεν θέλει να πληρώσει, θα γίνεται η αναγνώριση και ταυτοποίηση των αυτοκινήτων και θα του έρχεται ο λογαριασμός.
Η Εγνατία έχει επαφή με τις εισόδους της χώρας στα χερσαία σύνορα και 4 λιμάνια. Θα τοποθετήσουμε διόδια στις εισόδους της χώρας εντός του 2019 έτσι ώστε αυτοί που μπαίνουν στον αυτοκινητόδρομο να πληρώνουν διόδια. Νομίζω ότι είναι απολύτως λογικό. Δεν μπορούμε να τους αφήνουμε να κινούνται ελεύθερα, να καταστρέφουν τους δρόμους και να μην έχουν διόδια. Το φορτηγό που φορτώνει από λιμάνι θα πληρώνει διόδια, ακόμη κι αν δεν χρησιμοποιήσει τον αυτοκινητόδρομο. Ήδη έχουμε καταθέσει ένα προϋπολογισμό για την κατασκευή τους».
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο "Η Θεσσαλονίκη του αύριο" που κυκλοφόρησε με τη "Μακεδονία της Κυριακής"