Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τόνισε το βράδυ της Τρίτης [τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ώρα Ελλάδας] πως η κήρυξη στάσης πληρωμών από τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου «δεν είναι επιλογή», μετά τη συνάντησή του νωρίτερα στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου με τους ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, κατά την οποία τα μέρη παρέμειναν αμετακίνητα, αν δεν σκλήρυναν τις θέσεις τους.
Είπε ακόμη πως είναι «πιθανό» να αναβάλει την προγραμματισμένη περιοδεία του στην Ασία στα τέλη του μήνα -σκοπεύει να συμμετάσχει ιδίως στη σύνοδο της G7- αν δεν έχει εξευρεθεί λύση για το ζήτημα της αύξησης του ορίου δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ.
Σε αυτή την περίπτωση «δεν θα πάω, θα μείνω εδώ ώσπου να επιλυθεί» το ζήτημα, εξήγησε. Διαβεβαίωσε πως παραμένει «δεσμευμένος» να συμμετάσχει στη σύνοδο των ηγετών των επτά πιο βιομηχανικά ανεπτυγμένων κρατών του κόσμου στην Ιαπωνία, όμως «προφανώς αυτό είναι σημαντικότερο».
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι μοιάζουν να αδυνατούν να συνεννοηθούν για την αύξηση του ορίου δανεισμού των ΗΠΑ, κοινοβουλευτικής απόφασης απόλυτα απαραίτητης ώστε το ομοσπονδιακό κράτος να είναι σε θέση να πληρώνει τους λογαριασμούς του, τους λειτουργούς και τους πιστωτές του.
Για να αποτραπεί ο κίνδυνος η χώρα να βρεθεί αντιμέτωπη με το άνευ προηγουμένου σενάριο να κηρύξει στάση πληρωμών, ο κ. Μπάιντεν είπε πως δεν θα απέκλειε το ενδεχόμενο, παρότι συζητά με τους Ρεπουμπλικάνους, τελικά να επικαλεστεί τη 14η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος -να αυξήσει μονομερώς το όριο δανεισμού-, αναγνώρισε πάντως πως δινόταν δικαστική μάχη για αυτό. «Εξέτασα» την επίκληση της 14ης τροπολογίας, είπε, προσθέτοντας πως «αυτό θα χρειαζόταν να επιλυθεί δικαστικά».
Αδιέξοδο στον Λευκό Οίκο
Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο Ρεπουμπλικάνος Κέβιν Μακάρθι, δήλωσε σε δημοσιογράφους πως «δεν υπήρξε καμιά νέα κίνηση» στη συνάντηση διάρκειας μόλις μιας ώρας των ηγετών του Κογκρέσου με τον Δημοκρατικό πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν που ήταν αφιερωμένη στο ζήτημα της αύξησης του ορίου δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους χθες Τρίτη, τρεις εβδομάδες προτού η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου βρεθεί αντιμέτωπη με το «καταστροφικό» άνευ προηγουμένου σενάριο της κήρυξης στάσης πληρωμών.
Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, ο Τσακ Σούμερ, κατηγόρησε εξερχόμενος από τον Λευκό Οίκο τον κ. Μακάρθι πως αρνήθηκε να αφαιρέσει από το τραπέζι το ενδεχόμενο να μην αυξηθεί το όριο του χρέους, ότι συνεχίζει να θέτει «υπό ομηρία» τη χώρα, απαιτώντας βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για να συναινέσει η παράταξή του σε αυτό που ως πριν από μερικά χρόνια ήταν απλά τυπική διαδικασία.
Τα μέρη θα ξανασυναντηθούν την Παρασκευή για να ανταλλάξουν απόψεις για το ακανθώδες ζήτημα, σύμφωνα με τον κ. Μακάρθι.
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι μοιάζουν να αδυνατούν να συνεννοηθούν για την αύξηση του ορίου δανεισμού, κοινοβουλευτικής απόφασης απόλυτα απαραίτητης ώστε το ομοσπονδιακό κράτος να είναι σε θέση να πληρώνει τους λογαριασμούς του, τους λειτουργούς του και τους πιστωτές του.
Πρόκειται για αμερικανική ιδιαιτερότητα: σε καμιά άλλη ανεπτυγμένη οικονομία δεν υπάρχει τέτοια διαδικασία για τα δημοσιονομικά. Το περίφημο «όριο» των 31,4 τρισεκ. δολαρίων έχει ήδη καλυφθεί και το ομοσπονδιακό κράτος χειρίζεται το πρόβλημα με προσωρινά μέτρα.
Αναφερόμενος στη συνάντηση, ο κ. Μακάρθι διαμαρτυρήθηκε πως ο πρόεδρος δεν συμφώνησε να γίνουν συνομιλίες παρά όταν ο χρόνος άρχισε να εξαντλείται. «Δεν είναι τρόπος να κυβερνάς αυτός», έκρινε, προσάπτοντας στον αρχηγό του κράτους πως δεν έχει «εναλλακτικό σχέδιο».
Πρόσθεσε πως δεν θεωρεί ότι κάποιος συμβιβασμός βραχυπρόθεσμης διάρκειας θα επιλύσει το ζήτημα, επιμένοντας στις περικοπές δαπανών και τη μείωση του ελλείμματος.
Ο Μιτς Μακόνελ, ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία, πλειοδότησε, διαμηνύοντας στους δημοσιογράφους πως δεν θα υπάρξει αύξηση του ορίου δανεισμού χωρίς περικοπές των δημοσίων δαπανών.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν, που ως αυτό το στάδιο δηλώνει πως δεν θα υπάρξει καμία διαπραγμάτευση για τη σύνδεση της αύξησης του ορίου με τις δημόσιες δαπάνες, απαιτεί να γίνει αυτό χωρίς όρους, αναμενόταν να εκφραστεί το βράδυ της Τρίτης [σ.σ. τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ώρα Ελλάδας].
Οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει πως το ενδεχόμενο να κηρυχθεί στάση πληρωμών θα βύθιζε τις ΗΠΑ σε ύφεση, θα κατέστρεφε εκατομμύρια θέσεις εργασίας και θα αποσταθεροποιούσε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που βασίζεται σε κρίσιμο βαθμό σε χρεόγραφα του αμερικανικού δημοσίου και στο δολάριο. Αρκετοί επενδυτές κάνουν πυρετώδεις προετοιμασίες για το ρίσκο αυτό.
Στο παρελθόν, οι συγκρούσεις των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων για το όριο του χρέους συνήθως τερματίζονταν με κάποιον βιαστικό συμβιβασμό και την αποφυγή της κήρυξης στάσης πληρωμών. Το 2011, η μάχη είχε οδηγήσει στην «ιστορική», κατά τους αναλυτές, υποβάθμιση του αξιόχρεου του αμερικανικού κράτους από οίκους αξιολόγησης. Βετεράνοι εκείνης της αναμέτρησης προειδοποιούν πως η τρέχουσα είναι πιο επικίνδυνη, διότι το χάσμα ανάμεσα στις δύο παρατάξεις, τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους, έχει διευρυνθεί.
Η συνάντηση του κ. Μπάιντεν και του κ. Μακάρθι ήταν η πρώτη από τον Φεβρουάριο.
Νωρίτερα χθες, τόσο ο κ. Μακάρθι όσο και η αμερικανική προεδρία φάνηκαν να κλείνουν την πόρτα στο σενάριο να δοθεί βραχυπρόθεσμη λύση, δηλαδή -όπως συζητείτο στο Καπιτώλιο τις τελευταίες ημέρες- να αυξηθεί το όριο του χρέους ως τον Σεπτέμβριο για να γίνει διαπραγμάτευση στο μεσοδιάστημα.
Ο κ. Μπάιντεν θα συμφωνούσε να γίνει συζήτηση για τις δημόσιες δαπάνες, αλλά χωριστά, όχι σε συνάρτηση με το όριο δανεισμού, ανέφεραν οι υπηρεσίες του.
Οι επενδυτές και οι φορείς του επιχειρηματικού κόσμου παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και απαιτούν από τις παρατάξεις να δώσουν «άμεση» λύση στο πρόβλημα, όπως το έθεσε το αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, η μεγαλύτερη επιχειρηματική ένωση των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, το πρόγραμμα του προέδρου Μπάιντεν και οι προγραμματισμένες διακοπές λειτουργίας της Βουλής και της Γερουσίας σημαίνουν πως τα μέρη μπορούν να συναντηθούν μόλις επτά ημέρες πριν από την 1η Ιουνίου.
Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν προειδοποίησε πως δεν υπάρχει καμιά «καλή επιλογή» αν δεν αυξηθεί το όριο του χρέους, για βαρύ χτύπημα στην αμερικανική οικονομία και στο δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Στον Λευκό Οίκο συζητείται το ενδεχόμενο ο κ. Μπάιντεν να αυξήσει μονομερώς το όριο του χρέους, επικαλούμενος τη 14η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος. Όμως ο 80άρης Δημοκρατικός, που πρόσφατα επισημοποίησε ότι θα διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2024, είπε την περασμένη εβδομάδα πως «δεν έχει φθάσει ακόμη εκεί».
Εάν προχωρούσε σε αυτό το μέτρο θεωρείται βέβαιο πως θα αντιμετώπιζε προσφυγή στη δικαιοσύνη από την άλλη πλευρά.