Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης επιχειρεί ένα μουσικό ταξίδι στο παρελθόν γυρίζοντάς μας στην εποχή του Νεοκλασικισμού. Πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που ήκμασε από τα μέσα του 18ου έως τις αρχές του 19ου αιώνα αποτελώντας αντίβαρο στην υπερβολή του Μπαρόκ και την ελαφρότητα του Ροκοκό.
Τα έργα των νεοκλασικών διαποτίζονται από την «ευγενική απλότητα και το ήρεμο μεγαλείο» της κλασικής αρχαιότητας αναζητώντας την αρμονία και την τελειότητα.
Στη μουσική ο Νεοκλασικισμός κυριάρχησε αργότερα, την εποχή του Μεσοπολέμου, προβάλλοντας ως ανάγκη την επιστροφή στις ρίζες της απόλυτης μουσικής και την αποποίηση του άκρατου συναισθηματισμού των ρομαντικών ή των πειραματισμών των σύγχρονων ρευμάτων του περασμένου αιώνα.
Τώρα η ΚΟΘ πραγματοποιεί μία συναυλία παρουσιάζοντας τρία έργα που είναι αντιπροσωπευτικά της εποχής. Πρόκειται για τη σύνθεση του Βλαντιγκέροφ «Classic and romantic» η οποία συνδυάζει τους ιδιωματισμούς της βουλγαρικής λαϊκής μουσικής με την κλασική αισθητική, το κονσέρτο για βιολί του Νίλσεν που είναι δομικά ένα πρότυπο Νεοκλασικό έργο, γραμμένο πολύ πριν ο συνθέτης βαδίσει στα μονοπάτια του Μοντερνισμού στα ύστερά του χρόνια, αλλά και η «Πρώτη Συμφωνία» του Προκόφιεφ που ονομάστηκε «Κλασική» από τον ίδιο, γιατί με αυτή αποτίνει φόρο τιμής στον αγαπημένο του Κλασικισμό.
Φιλοδοξία του ήταν να γράψει μια συμφωνία όπως θα την έγραφε ο Χάιντ αν ζούσε στις αρχές του περασμένου αιώνα με όλες τις προσλαμβάνουσες της εποχής.
Στο πόντιουμ θα βρίσκεται ένας διεθνούς φήμης διευθυντής Ορχήστρας. Ο Βούλγαρος Ντιάν Τσομπάνοφ, γενικός διευθυντής της Κρατικής Όπερας της Φιλιππούπολης, με σπουδές στη Βιέννη και δραστηριότητα ως επικεφαλής διαφόρων μουσικών οργανισμών σε όλη την Ευρώπη, που έχει διευθύνει ορισμένες από τις μεγαλύτερες ορχήστρες των Βαλκανίων, ενώ είναι δώσει το «παρών» του σε πολλά φεστιβάλ όλου του κόσμου.
«Είναι η πρώτη μου φορά στη Θεσσαλονίκη. Έχω επισκεφθεί την Αθήνα και την Κρήτη. Ήταν πάντα μεγάλη χαρά για εμένα να είμαι στην Ελλάδα», λέει ο ίδιος στη «ΜτΚ».
Ο ίδιος μιλάει για τις δυνατότητες που δίνουν σε έναν μαέστρο του δικού του βεληνεκούς αυτά τα έργα.
«Για να κάνεις μία καλή νεοκλασική ερμηνεία πρέπει να έχεις μεγάλη οικειότητα με τους κανόνες της κλασικής μουσικής. Έχω σπουδάσει στη Βιέννη και ένα μέρος της επαγγελματικής μου πορείας είναι συνδεδεμένο με την πόλη της κλασικής μουσικής. Με βάση αυτό νιώθω πολύ άνετα στο πόντιουμ όταν πρέπει να διευθύνω κλασικές ή νεοκλασικές δουλειές. Οπωσδήποτε κάθε συνθέτης έχει το δικό του προφίλ αρμονίας και μελωδίας αλλά οι μουσικές κατασκευές και η φόρμα είναι ίδια. Για παράδειγμα η Κλασική Συμφωνία του Προκόφιεφ είναι ένα τέλειο παράδειγμα νεοκλασικού κομματιού. Η μικρό και μακρό-δομή του είναι μία αντιγραφή από της δουλειές των κλασικών συνθετών της Βιέννης, Ιδιαιτέρως του Χάιντν. Η διαφορά είναι η γλώσσα της αρμονίας η οποία είναι πολύ περισσότερο κοφτή, αλλά και οι διαφορετικές τονικές σχέσεις. Ας πούμε περισσότερο προχωρημένη και ταιριαστή στα αυτιά των αρχών του εικοστού αιώνα».
Ένα ξεχωριστό πρότζεκτ
Πρόσφατα ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Σίμος Παπάνας ανακοινώνοντας τα σχέδια του σχήματος, μίλησε για το άνοιγμα της ορχήστρας με συνεργασίες στα Βαλκάνια. Μία από αυτές είναι και η Κρατική Όπερα της Φιλιππούπολης.
«Ναι, έχουμε ήδη προγραμματίσει μία συνεργασία. Η ΚΟΘ θα συμμετάσχει στο Ανοιχτό Φεστιβάλ Όπερας 2023 στη Φιλιππούπολη στο Θέατρο antico ως εταίρος της Συμφωνικής Ορχήστρας Φιλιππούπολης. Πρόκειται για ένα πολύ ξεχωριστό πρότζεκτ. Στη διάρκεια της εκδήλωσης θα παρουσιαστεί η ‘Ενάτη Συμφωνία’ του Μπετόβεν και ‘Ο επιζήσας της Βαρσοβίας’ του Σένμπεργκ. Το κομμάτι για τους θαλάμους αερίων θα παρουσιαστεί μεταξύ του τρίτου και τέταρτου μέρους της ενάτης του Μπετόβεν, ακριβώς πριν την ‘Ωδή στη χαρά’ του Σίλερ. Αυτή η αντίθεση γίνεται με σκοπό να μας διδάξει να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη και να μας δώσει μια ελπίδα. Το επόμενο βήμα είναι να ‘εξάγουμε’ μια παραγωγή της Κρατικής Όπερας της Φιλιππούπολης στη Θεσσαλονίκη σε σύμπραξη με την ΚΟΘ σε ένα από τα πιο ιστορικά σημεία της Ελλάδας. Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι μέρος της συνεργασίας μεταξύ δύο σπουδαίων εθνών, που και τα δύο έχουν μεγάλη ιστορική κληρονομιά και γερές παραδόσεις μεταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», λέει ο κ. Τσομπάνοφ.
Μιλώντας για την διεθνή κατάσταση τον ρωτάω τι συναισθήματα του γεννά ο πόλεμος στην Ουκρανία και ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής σε τόσο δύσκολες ιστορικές περιόδους.
«Δυστυχώς η ανθρωπότητα και ένα μέρος της δεν διδάχθηκαν από την ιστορία ή ξέχασαν κάποια μαθήματα και επαναλαμβάνουν τα λάθη των περασμένων αιώνων. Η μουσική είναι η πιο παγκόσμια γλώσσα του πολιτισμού μας. Ας ορίσουμε εμείς το παρόν για την ανθρωπότητα. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη δύναμη αυτής της σημαντικής ευκαιρίας για επικοινωνία και να πολεμήσουμε για ελευθερία, ειρήνη και αγάπη. Αυτό είναι το προνόμιο και η ευθύνη μας».
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Η συναυλία θα παρουσιαστεί στις 23 Φεβρουαρίου
Αίθουσα Φίλων Μουσικής Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης
Τιμές εισιτηρίων:
Διακεκριμένη ζώνη: 20 ευρώ
Πλατεία: 15 ευρώ
Θεωρεία/Εξώστης: 10 ευρώ
Μειωμένο: 5 ευρώ
Παραγωγή ΚΟΘ
Σε συνεργασία με τον ΟΜΜΘ
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.02.2023