Κάνοντας «ταμείο» οι αγρότες βλέπουν τι κέρδισαν, όσα τους κόστισαν και τι αποτελέσματα αναμένουν από το μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα. Δεν είναι μόνο η ικανοποίηση των αιτημάτων που περιμένουν από την κυβέρνηση, αλλά και η «περιουσία» του μεγάλου αγώνα που θα αποτυπωθεί στις επόμενες γενιές, όπως λένε οι εκπρόσωποι των μπλόκων. Στην πλειοψηφία τους, το πρωί της Τετάρτης έβαλαν μπρος τις μηχανές των τρακτέρ για να αποχωρήσουν από Σύνταγμα, όντας ευχαριστημένοι.
Αρχικά ο στόχος των αγροτών ήταν η μεγάλη εικόνα του συλλαλητηρίου στην καρδιά της πρωτεύουσας να ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη, όπως οι διαδηλώσεις των αγροτών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συγκεκριμένα, με την εικόνα αυτή ήθελαν να στείλουν μήνυμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) δεν μπορεί να εφαρμοστεί, δεν μπορεί όσα περιλαμβάνει να ισχύουν για όλες τις χώρες και πως πρέπει να υπάρχει αναδιαπραγμάτευση.
Την εικόνα από το Σύνταγμα, όμως, φαίνεται πως θα χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης και η κυβέρνηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δεν είναι λίγες οι πηγές που αναφέρουν ότι η κυβέρνηση αποδέχθηκε την κάθοδο των τρακτέρ και των αγροτών, ώστε να αποτελέσει ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στη Σύνοδος Κορυφής των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ για την αναθεώρηση της νέα ΚΑΠ.
Σε πρώτο επίπεδο, δηλαδή, το συλλαλητήριο ήταν win-win για αγρότες και κυβέρνηση, καθώς η μεγάλη εικόνα με το Σύνταγμα περιτριγυρισμένο από τρακτέρ έκανε το γύρω του κόσμου, δείχνοντας ότι και στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν κοινά προβλήματα με τους συναδέλφους τους σε άλλες χώρες.
Το πρώτο στοίχημα, λοιπόν, που κερδήθηκε ήταν να γίνει ομαλά η κάθοδος των τρακτέρ, να πραγματοποιηθεί το μεγάλο συλλαλητήριο με επιτυχία στο Σύνταγμα και να παίξουν τα πλάνα αυτά σε όλη την Ευρώπη.
Τα βρίσκουν στο ρεύμα, συσκέπτονται για το πετρέλαιο
Ωστόσο, οι αγρότες κατέβηκαν στο Σύνταγμα για να μειωθεί το κόστος παραγωγής, δηλαδή να δουν μειώσεις σε ρεύμα και πετρέλαιο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», πριν την κάθοδο στην Αθήνα, τα δύο θέματα αυτά βρίσκονταν ξανά υπό συζήτηση με εκπροσώπους της κυβέρνησης και η μέση λύση ήταν κοντά. Συγκεκριμένα, οι αγρότες φάνηκαν να υποχωρούν από το αίτημα των 0,07 ευρώ/κιλοβατώρα στο ρεύμα και να αποδέχονται το 0,093-0,095 ευρώ/κιλοβατώρα υπό έναν όρο.
Ο όρος αυτός είναι να ισχύει για όλους και να μην υπάρχουν κατηγορίες -δηλαδή να λάβουν την ίδια τιμή και οι αγρότες που έχουν χρέη και ληξιπρόθεσμες οφειλές και να μην έχουν διαφορετική χρέωση από τους υπολοίπους, στο 0,11 ευρώ/κιλοβατώρα, όπως είχε εξαγγελθεί. Το αίτημά τους βασίζεται στην απλή λογική, όπως λένε, ότι όσοι δεν πλήρωσαν δεν έχουν τα χρήματα για να εξυπηρετήσουν τις οφειλές, όποτε η διαφορετική τιμή στα 0,11 λεπτά, θα τους οδηγήσει ξανά σε χρέη. Επιπλέον, στο θέμα του ρεύματος οι αγρότες ευελπιστούν ότι σύντομα θα έχουν νέες χαμηλότερες χρεώσεις από τους παρόχους και τις εταιρείες έτσι και αλλιώς.
Το αγροτικό αφορολόγητο πετρέλαιο παραμένει κόκκινη γραμμή για τους αγρότες. Δείχνουν όμως να υποχωρούν ακόμα κι αν λάβουν εγγυήσεις και χρονοδιαγράμματα από την κυβέρνηση για τη θέσπισή του. Γνωρίζουν ότι το 2024 δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί το αίτημά τους, αλλά ήδη βλέπουν θετικά τουλάχιστον να θεσμοθετηθεί το αγροτικό πετρέλαιο από το 01/01/2025. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη έχει συσταθεί επιτροπή αγροτών και κυβερνητικών μελών ώστε να υπάρχουν διερευνητικές επαφές για το θέμα του αγροτικού πετρελαίου και τη θεσμοθέτησή του από το 2025.
Όπως λένε οι αγρότες, κάθε χρόνο συνολικά δίνουν 250 εκατ. ευρώ. μέσω των φόρων για το πετρέλαιο. Με το αίτημά τους για το αγροτικό πετρέλαιο, ουσιαστικά ζητούν να λαμβάνουν πίσω τα 180 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση, φέτος, ανακοίνωσε πως θα τους δώσει μέσω της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης τα 80 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, όπως τονίζουν αυτά δεν τους αρκούν γι’ αυτό θα επιμείνουν μέχρι τέλους για το αγροτικό αφορολόγητο πετρέλαιο από την αντλία.
O ρόλος Βορίδη
Στις περίπου 30 ημέρες αγροτικών κινητοποιήσεων, δεν ήταν λίγες οι φορές που από το στόμα των αγροτών ακούστηκε με θετικό πρόσημο το όνομα του Μάκη Βορίδη. Αν και έχει αλλάξει χαρτοφυλάκιο, ο κ. Βορίδης δείχνει πως έχει αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και διατηρεί ακόμη θερμές σχέσεις με αγρότες που βοήθησαν να μένουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με την κυβέρνηση.
Από κάθε μπλόκο υπάρχουν αγρότες που μιλούν μαζί του απευθείας, καθώς όπως είπαν κάποιοι από αυτούς στη «ΜτΚ», ήταν από τους υπουργούς που έδειξε το ενδιαφέρον του εμπράκτως και καταλάβαινε τα αιτήματά τους. Μάλιστα, οι ίδιοι εκπρόσωποι αγροτών, λένε πως τις στιγμές που η αντιπαράθεση μεταξύ αγροτών και κυβέρνησης κινδύνευε να βγει εκτός ορίων, ήταν αυτός που είχε τον ρόλο του πυροσβέστη και επανατοποθετούσε τον διάλογο στο τραπέζι.
Ενδεικτικό είναι ότι την Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου έγινε σύσκεψη των εκπροσώπων των μπλόκων με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και οδήγησε σε αδιέξοδο, καθώς τους έκανε γνωστό ότι η κυβέρνηση αρνείται την κάθοδο των τρακτέρ στο Σύνταγμα. Μετά την σύσκεψη αυτή, οι εκπρόσωποι των αγροτών δήλωσαν ότι η απόφαση λήφθηκε και θα κατέβουν με τρακτέρ, χωρίς να υπολογίζουν τίποτα.
Οι δηλώσεις τους διαμόρφωναν ένα εκρηκτικό κλίμα αλλά γρήγορα όλα άλλαξαν, καθώς μία ημέρα πριν το συλλαλητήριο, έγινε νέα σύσκεψη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ώστε να καθορίσουν το σχέδιο για την κάθοδο των τρακτέρ. Η αλλαγή στάσης της κυβέρνησης μέσα σε τρεις ημέρες σαφώς σχολιάστηκε, αν και ήταν η καλύτερη λύση ώστε να κατεβούν τα τρακτέρ συντονισμένα. Όσοι αγρότες, πάντως, ρωτήθηκαν off the record γι’ αυτό το ζήτημα απάντησαν: «να είναι καλά ο Βορίδης».
Σε κάθε περίπτωση, ο συντονισμός και η οργάνωση από την αστυνομία και την τροχαία ήταν άψογος, καθώς δεν υπήρχε στιγμή που να παρεμποδίστηκε η κυκλοφορία στην Εθνική Οδό λόγω του κομβόι των αγροτών. Ακόμα και εντός Αθηνών, τα πράγματα εξελίχθηκαν ακόμα καλύτερα από τις προσδοκίες που υπήρχαν, με τον κόσμο να κατανοεί και να χειροκροτεί τους αγρότες.
Η μεγάλη κληρονομία του συλλαλητηρίου
Οι κινητοποιήσεις και το μεγάλο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα αφήνει μία μεγάλη κληρονομιά στους αγρότες: την συνεννόηση και την ένωση των νέων αγροτών. Οι «παλιοί» των μπλόκων είχαν ένα μεγάλο χαμόγελο, μία ημέρα μετά το συλλαλητήριο, καθώς όπως είπαν πίσω από τις κάμερες, νιώθουν ότι πλέον θα υπάρχει ανοικτός δίαυλος μεταξύ όλων των αγροτών αλλά και ότι έδειξαν πώς να κινητοποιούνται, να διεκδικούν και να διαδηλώνουν οι νεότεροι.
Σε όλα τα μπλόκα της χώρας, όντως, συμμετείχαν πολλοί νέοι αγρότες. Με πάθος και παλμό κατέβηκαν έως το Σύνταγμα, δίπλα στους παλαιότερους, για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους και να μην παρατήσουν τα χωράφια τους. «Ίσως η κληρονομιά αυτή στους νέους, που συμμετείχαν σε αυτό το συλλαλητήριο, να είναι ό,τι μεγαλύτερο κερδίσαμε από το συλλαλητήριο. Αν αποσυρθούμε εμείς, θα ξέρουν τι πρέπει να κάνουν για το δίκιο του αγρότη» είπαν με μεγάλο χαμόγελο εκπρόσωποι μεγάλων μπλόκων στη «ΜτΚ», μία ημέρα μετά το συλλαλητήριο.
Επίσης, μετά τις τωρινές αγροτικές κινητοποιήσεις, αναμένεται να ενωθούν αγρότες από πολλές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και να δημιουργήσουν συλλόγους αλλά και μία μεγάλη ομοσπονδία, ώστε να διεκδικούν μαζικά στο μέλλον.
Το χρονικό της καθόδου στην Αθήνα
Το πρώτο κόμβοι που ξεκίνησε για τη μεγάλη κάθοδο προς την Αθήνα ήταν από το μπλόκο του Πλατυκάμπου. Τη Δευτέρα, μία ημέρα πριν από το συλλαλητήριο, ξεκίνησαν στις 11.00 το πρωί με 10 τρακτέρ και ένα φορτηγό που ήταν γεμάτο μπετόνια με πετρέλαιο για ανεφοδιασμό και ένα όχημα που θα πρόσφερε υπηρεσίες συνεργείου.
Το κομβόι από τον Πλατύκαμπο, πέρασε αρχικά από το Στεφανοβίκειο και ενσωματωθήκαν σε αυτό ακόμα τρία τρακτέρ. Ήδη, στην Εθνική Οδό έξω από τον Αλμυρό οι αγρότες του Βόλου είχαν παρατάξει 26 τρακτέρ και δύο αγροτικά οχήματα, περιμένοντας την στιγμή που θα πλησιάζει το κομβόι από την Λάρισα για να ξεκινήσουν. Λίγο λεπτά πριν τη μία το μεσημέρι, τα δύο κομβόι ενώθηκαν και ξεκίνησαν μαζί προς την Ανθήλη.
Μετά από 3,5 ώρες περίπου στην Αθήλη έφτασε το κομβόι Πλατύκαμου-Στεφανοβικείου-Αλμυρού. Εκεί συναντήθηκαν με το κομβόι από Καρδίτσα-Τρίκαλα και μαζί με τους αγρότες της Λαμίας ξεκίνησαν όλοι μαζί για τον πρώτο μεγάλο σταθμό που ήταν το Κάστρο Βοιωτίας.
Για κάποιους λόγους, που δεν έγιναν γνωστοί εκείνη την ώρα, το μπλόκο του Αλμυρού συνέχισε προς το Κάστρο, χωρίς να περιμένει τους υπόλοιπους. Έτσι, τα πρώτα τρακτέρ που έφτασαν στο Κάστρο ήταν από τον Αλμυρό περίπου στις 7. Έπειτα από 40 λεπτά έφτασαν και οι υπόλοιποι.
Στο Κάστρο, το βράδυ της Δευτέρας, έγινε μία ευρεία τελευταία σύσκεψη και έπειτα οι αγρότες διανυκτέρευσαν είτε σε ξενοδοχεία, είτε σε σπίτια φίλων. Στις 8 το πρωί της Τρίτης 20 Φλεβάρη, σχεδόν όλοι οι αγρότες ήταν ήδη στο μπλόκο του Κάστρου και ζέσταιναν τις μηχανές των τρακτέρ. Ενώ έδειχναν να είναι όλα προσυνεννοημένα, δεν έλλειψαν οι εντάσεις της τελευταίας στιγμής. Οι αγρότες από Αλμυρό, Ημαθία και Κάστρο φαίνεται να διαφωνούσαν με τους Θεσσαλούς για το ποιος θα βρίσκεται στη κεφαλή αλλά και για το πώς θα εξελιχθεί η διαδρομή μέσα στην Αθήνα και εάν γίνει στάση στη λεωφόρο Καβάλας.
Μετά τις έντονες διαβουλεύσεις, το πρώτο κομβόι Αλμυρού-Ημαθίας-Λαμίας ξεκίνησε στις 9.10 το πρωί, αφήνοντας πίσω τους Θεσσαλούς. Για λίγη ώρα υπήρχε αμηχανία και παγωμάρα μεταξύ των αγροτών αλλά έπειτα από νέες διαβουλεύσεις, το πρώτο κομβόι σταμάτησε στην Εθνική Οδό και περίμενε τους Θεσσαλούς ώστε να γίνουν ένα σώμα και να μπουν όλοι μαζί στην Αθήνα.
Τα διόδια Αφινδών τα πέρασαν στη 1.05 το μεσημέρι και κατευθείαν τελικά κατευθύνθηκαν προς το Σύνταγμα. Όταν έφτασαν τα τρακτέρ στην οδό Αμαλίας, υπήρχαν στιγμές έντασης καθώς δύο περιπολικά «έκοβαν» τον δρόμο, ώστε να μην προχωρήσουν μπροστά στη Βουλή τα τρακτέρ. Λίγο έλλειψε οι αγρότες να σηκώσουν κυριολεκτικά τα περιπολικά αλλά τελικά έφυγαν και η ένταση έληξε, με τους αγρότες να σταθμεύον τα τρακτέρ μπροστά από το άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτη.
Το συλλαλητήριο κύλησε ήρεμα και με ομιλίες που καταχειροκροτήθηκαν από αγρότες αλλά και τον κόσμο που πήγε να σταθεί στο πλευρό τους. Υπήρχαν αγρότες που έμειναν όλο το βράδυ της Τρίτης μέσα στο τρακτέρ και πολλοί πολίτες τους έδωσαν κουβέρτες και τρόφιμα.
Την επόμενη ημέρα το πρωί, παρά τις σκέψεις κάποιων να παραμείνουν στο Σύνταγμα, τελικά ξεκίνησαν όλοι μαζί για επιστροφή στα μπλόκα στις 11 το πρωί.
Από την Πέμπτη κιόλας σε πολλά μπλόκα λήφθηκε η απόφαση να διαλυθούν, ενώ οι αγροτικές κινητοποιήσεις θα συνεχίσουν έως και τη Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου, ημέρα της Ευρωπαϊκής Συνόδου για τη νέα ΚΑΠ. Όσο για τους Θεσσαλούς αγρότες, παραμένουν σε επιφυλακή μέχρι τη νέα συνάντησή τους με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η κακοκαιρία «Daniel».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25.02.2024