«Μια ζωή περιγράφεται από τον θάνατο», γράφει κάπου ο Πόε. Και η ζωή στο σπίτι της οικογένειας Κόβι παραδίνεται τελικά σε αυτόν. Στις «Αλεπούδες» της Ντων Κινγκ, την πρώτη παραγωγή που ανοίγει την αυλαία του φετινού προγράμματος του ΚΘΒΕ, η αναμέτρηση με την αγωνία και τον φόβο οδηγεί σε ένα ανελέητο κυνηγητό με τον εαυτό και με τον άλλον. «Το έργο χτίζεται όλο για μένα πάνω στην απώλεια, στο παγωμένο πένθος και πώς μπορούμε ή δεν μπορούμε να το ξεπεράσουμε. Το περιβάλλον ‘κουκουλώνει’ στην κυριολεξία το πένθος αυτό, σαν να αποτελεί έναν ζωντανό χαρακτήρα», λέει στο makthes.gr η σκηνοθέτης της παράστασης Χριστίνα Χατζηβασιλείου.
Γραμμένο το 2011 το κείμενο έχει πολλές προβολές σε όλα όσα συμβαίνουν στις μέρες μας. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει πιο κατάλληλο έργο για την εποχή που ζούμε. Γι αυτό είχα χαρεί πάρα πολύ όταν μου έγινε πρόταση από το ΚΘΒΕ να διαλέξω εγώ το κείμενο. Είναι πολύ σύγχρονο και πραγματικά το θεώρησα τόσο επίκαιρο αναφορικά με αυτό που συμβαίνει εδώ και έναν χρόνο τουλάχιστον στις ζωές μας. Μιλάω για τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία και για τον λιμό που φαίνεται να επίκειται, όπως και στο έργο. Αυτή τη στιγμή συμβαίνει ένας πόλεμος για την ενέργεια και για τα σιτηρά, ενώ μέσα στο κείμενο φαίνεται ότι οι άνθρωποι υποφέρουν σιγά – σιγά από την έλλειψη τροφίμων και την κλιματική αλλαγή. Μιλάμε για ένα περιβάλλον που πλήττεται από συνεχείς πλημμύρες και οι καλλιέργειες δεν μπορούν να καρποφορήσουν», επισημαίνει η σκηνοθέτης.
Παράσταση – γροθιά στον θεατή
Η παράσταση παρουσιάζεται στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών και το ανέβασμα, προσαρμοσμένο στον ιδιαίτερο αυτό χώρο, έχει μια κινηματογραφική ροή. «Χρησιμοποιούνται σύγχρονα μέσα και επειδή αγαπώ πολύ αυτό το θέατρο, που προσφέρει ακριβώς αυτή την πολλαπλότητα οπτικών, ανάλογα με τη θέση που κάθεται ο κάθε θεατής επιλέγει το δικό του πλάνο», τονίζει η Χριστίνα Χατζηβασιλείου.
Οι χαρακτήρες είναι τέσσερις. «Υπάρχουν συνεχείς και παράλληλες δράσεις προσπαθώντας να φωτίσω τις τέσσερις διαφορετικές ερμηνείες πάνω σε ένα συγκεκριμένο γεγονός. Έτσι, στην πραγματικότητα και ο κάθε χαρακτήρας και ο κάθε θεατής καλούνται να δουν τα πράγματα που μπορεί να μην λέγονται, αλλά συμβαίνουν μπροστά στα μάτια τους με δράσεις που αντικρούουν τα λόγια τους», υπογραμμίζει η σκηνοθέτης.
Πρόκειται για μια παράσταση- γροθιά στον θεατή με την έννοια ότι τον κάνει μέτοχο των πεπραγμένων πολύ πιο δυνατά από ότι μια κλασική ιταλική σκηνή. «Η παράσταση είναι πάρα πολύ άμεση, όμως και το κείμενο βοηθάει σε αυτό γιατί έχει εξαιρετικό ρυθμό, δεν φλυαρεί, έχει πολύ καθαρό λόγο. Δεν είναι γνωστό και αυτό είναι ένα στοίχημα για μένα», αποκαλύπτει η Χριστίνα Χατζηβασιλείου.
Πίστη, δογματισμός και αναπνοές
Μέσα από τα ονόματα των ηρώων μπορεί κανείς να καταλάβει ότι στην παράσταση υπάρχουν βιβλικές αναφορές. «Έχει μια πολύ έντονη αναφορά στο θέμα της πίστης και του δογματισμού γιατί ο κεντρικός χαρακτήρας έρχεται να εισβάλει στη ζωή ενός παντρεμένου ζευγαριού για να διαλευκάνει αν έχει μόλυνση ή όχι στο κτήμα τους. Ο ίδιος όμως φαίνεται ότι ανήκει και να συντάσσεται με ένα πολύ συγκεκριμένο καθολικό τάγμα που επιφέρει διάφορες επιπλοκές στην αναγκαστική συμβίωσης με το ζευγάρι».
Το έργο που χαρακτηρίζεται ως ένα σύγχρονο υπαρξιακό νουάρ έχει στοιχεία βρετανικού χιούμορ. «Σκάβω ανάμεσα στα πράγματα. Υπάρχουν στιγμές που φαίνεται ότι είναι εμφανώς γραμμένες με χιούμορ. Υπάρχουν πολύ ωραίες αναπνοές μέσα στο κείμενο παρά το δυστοπικό του στοιχείο. Όλο αυτό πρακτικά μεταφράζεται στο θέατρο και με σκηνοθετικές τεχνικές ή με παύσεις, με δράσεις που έρχονται σε αντιδιαστολή με αυτά που κάνουμε και φυσικά με το αισθητικό κομμάτι. Μπορεί να είναι κάποιο στοιχείο του κοστουμιού για παράδειγμα. Υπάρχουν κάποιες ενέσεις διαφορετικότητας που δεν τις περιμένεις».
Πίσω από όλο αυτό κρύβεται η αλληγορία των Βαρβάρων του Καβάφη. «Καθένας μπορεί να δει το έργο ρεαλιστικά, μεταφυσικά ή με όποιον τρόπο θέλει και αυτό είναι και η γοητεία του. Νομίζω ότι ως έννοια οι Αλεπούδες άνετα μπορούν να έχουν τη μορφή οποιουδήποτε στον οποίο θέλουμε να ξεφορτώσουμε τα βάρη μας. Για μένα η σκηνοθετική ανάγνωση είναι ψυχαναλυτική. Η προπαγάνδα, ο κρατικός μηχανισμός και η ισχύ που προκύπτει είναι εμφανέστατα. Για μένα η ουσία σε αυτό το έργο έχει να κάνει ακριβώς με την απώλεια και με την παιδική ηλικία», καταλήγει η Χριστίνα Χατζηβασιλείου, που έχει κάνει και τη δραματουργική επεξεργασία.
Η μετάφραση είναι του Γιώργου Χατζηνικολάου
Παίζουν: Γιάννης Καραμφίλης, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Λίλα Βλαχοπούλου
Πρεμιέρα: Παρασκευή 30/9 στις 9μμ
Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών