Πρόκειται για ένα Πρόγραμμα που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Ηθικής & Δεοντολογίας του ΔΠΘ και τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου ενώ στηρίχθηκε οικονομικά από τον δήμο της Αλεξανδρούπολης.
Το εργαλείο (ψηφιακό οπτότυπο) DDART έχει εγκριθεί ως ιατροτεχνολογικό προϊόν από τον ΕΟΦ και παρέχει τη δυνατότητα λήψης αξιόπιστων μετρήσεων οπτικής οξύτητας στον χώρο κάθε απομακρυσμένης δομής που διαθέτει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ήδη έχει χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του Προγράμματος κατά το σχολικό έτος 2022-2023 για τον προσυπτωματικό έλεγχο οπτικής οξύτητας περίπου 900 μαθητών νηπιαγωγείου των δήμων Αλεξανδρούπολης και Σαμοθράκης, εκ των οποίων παραπέμφθηκαν για περαιτέρω έλεγχο 68 ενώ εντοπίστηκαν 7 που αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στην εξέταση.
Τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής του Προγράμματος θα παρουσιαστούν στην «Ημέρα Ενημέρωσης του Κοινού» που διοργανώνει στις 19 Ιουλίου 2023 (ώρα 18.30) η Οφθαλμολογική Κλινική του ΔΠΘ στο κεντρικό αμφιθέατρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Ταυτόχρονα θα παρουσιαστεί η μετεξέλιξη του DDART σε εργαλείο ολιστικής προσυμπτωματικής κάλυψης του πληθυσμού με την άμεση συμμετοχή της τοπικής κοινότητας που θα επιτευχθεί με την πιστοποίηση τοπικών δημόσιων λειτουργών (δασκάλων, καθηγητών, ιατρών κέντρων υγείας) στη λήψη δεδομένων οπτικής οξύτητας μέσω προγράμματος ΚΕΔΙΒΙΜ (Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης).
Η σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου της οπτικής οξύτητας στα νήπια
«Ο πρoσυμπτωματικός έλεγχος της οπτικής οξύτητας στην προσχολική ηλικία συμβάλλει στον έγκαιρο εντοπισμό διαθλαστικών σφαλμάτων (όπως είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός) και οπτικών παθολογιών που μπορούν να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμη (μόνιμη) έκπτωση στην οπτική ικανότητα του ατόμου (αμβλυωπία – τεμπέλικο μάτι). Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την Ελλάδα, όμως η βιβλιογραφία συνιστά ότι το ποσοστό της αμβλυωπίας κυμαίνεται μέχρι και 6% σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες.
Αν τα διαθλαστικά σφάλματα εντοπιστούν έγκαιρα, με τη βοήθεια της κατάλληλης θεραπείας το παιδί θα έχει μία φυσιολογική ανάπτυξη της όρασής του. Ο έλεγχος της ικανότητας ανάγνωσης μαθητών της προσχολικής ηλικίας μπορεί να αναδείξει σειρά παθολογικών καταστάσεων που δυνητικά επηρεάζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του ατόμου και να εξηγήσει μαθησιακές δυσκολίες ή/και ανεξήγητες συμπεριφορές. Η διεθνής δημοσιευμένη εμπειρία συνιστά τον ενδελεχή έλεγχο της οπτικής οξύτητας και της ικανότητας ανάγνωσης ως προαπαιτούμενο για τη διερεύνηση οποιαδήποτε μαθησιακής δυσκολίας» επισημαίνει ο επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος, αναπληρωτής καθηγητής του ΔΠΘ Γεώργιος Λαμπίρης.
Παράλληλα σημειώνει ότι η ηλικία των μαθητών του νηπιαγωγείου είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς αδιάγνωστες περιπτώσεις μπορούν να επιφέρουν μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη μαθησιακή εξέλιξη αλλά και στη συνολική οπτική ικανότητα των μαθητών αυτών.
«Η διαφορά από άλλες αντίστοιχες δράσεις συνοψίζεται στην ολιστική προσέγγιση του προσυμπτωματικού ελέγχου που επιτρέπει για πρώτη φορά την ψηφιακή καταγραφή των αποτελεσμάτων και τη δημιουργία πληθυσμιακής βάσης δεδομένων οπτικής οξύτητας. Συγκεκριμένα, μέσω της χρήσης του ψηφιακού οπτότυπου DDART δίνεται η δυνατότητα λήψης αξιόπιστων μετρήσεων οπτικής οξύτητας στο χώρο κάθε απομακρυσμένης δομής που διαθέτει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Το αποτέλεσμα της εξέτασης τροφοδοτεί αυτόματα την πληθυσμιακή βάση δεδομένων οπτικής οξύτητας και κάθε «ύποπτη περίπτωση» ενεργοποιεί τη διαδικασία πλήρους οφθαλμολογικού ελέγχου ώστε να οδηγήσει στην πρώιμη διάγνωση κάποιου ενδεχόμενου προβλήματος. Ταυτόχρονα επιτρέπει τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων οπτικής οξύτητας του πληθυσμού ώστε να αναπτυχθούν στρατηγικές πρωτοβάθμιας διαχείρισης» εξηγεί ο κ. Λαμπίρης.
Πώς γίνεται ο έλεγχος
Η εξέταση διενεργείται στον χώρο του Νηπιαγωγείου από έμπειρους συνεργάτες της Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής, παρουσία του δασκάλου/δασκάλων της κάθε τάξης με τη χρήση του εργαλείο μέτρησης της οπτικής οξύτητας και της ικανότητας ανάγνωσης DDART.
Δεν υπάρχει οποιαδήποτε σωματική επαφή με τους μαθητές, ούτε χορηγείται οποιαδήποτε φαρμακευτική ή άλλη ουσία. Κάθε μαθητής εξετάζεται με την παρούσα διόρθωση που ενδεχομένως φοράει (π.χ. γυαλιά).
Το κάθε μάτι εξετάζεται ξεχωριστά αλλά και διόφθαλμα. Η συμμετοχή του μαθητή στο πρόγραμμα είναι εθελοντική και χρειάζεται την έγγραφη συγκατάθεση του κηδεμόνα. Δεν υπάρχει καμία οικονομική επιβάρυνση και κανένα προσωπικό στοιχείο δεν θα χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε άλλον λόγο εκτός από τους εγκεκριμένους σκοπούς του προγράμματος.