Ο τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, εκφράζει μεταξύ άλλων στη «ΜτΚ» την εκτίμηση, ότι «προφανώς θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ περισσότερα, ειδικά μετά την έξοδο από το Μνημόνιο» από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στον τομέα της δημόσιας υγείας και περίθαλψης.
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας έχει στοιχήσει μέχρι στιγμής πολύ περισσότερο από την πρώτη φάση της, με χιλιάδες πλέον νεκρούς. Πώς θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί κάτι τέτοιο;
Το 2ο επιδημικό κύμα σίγουρα δεν μπορούσαμε να το αποφύγουμε, αλλά μπορούσαμε να είχαμε προετοιμαστεί καλύτερα.
Κάτι που δεν έγινε με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης. Χάθηκαν όλα τα κρίσιμα στοιχήματα, η προ-νοσοκομειακή διαχείριση της πανδημίας με την ουσιαστική εμπλοκή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η έγκαιρη διάγνωση και συστηματική ιχνηλάτηση στην κοινότητα μέσω της συνταγογράφησης και δωρεάν διενέργειας των μοριακών τεστ, η στοχευμένη πρόληψη στις «εστίες υπερμετάδοσης» όπως τα εργοστάσια, οι κλειστές δομές, τα μέσα μαζικής μεταφοράς κ.λπ.
Και το σημαντικότερο, ο συνδυασμός της φροντίδας των ασθενών με COVID και της κάλυψης όλων των άλλων υγειονομικών αναγκών των πολιτών. Αν είχαν για παράδειγμα επιστρατευτεί τα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια και Κέντρα Αποκατάστασης της Θεσσαλονίκης για τη νοσηλεία-αποθεραπεία περιστατικών COVID, δεν θα οδηγούνταν τα νοσοκομεία σε λειτουργικό black out, ούτε θα επικρατούσαν συνθήκες «ιατρικής πολέμου».
Τί εκτιμήσεις κάνετε στην αξιωματική αντιπολίτευση για την πορεία της πανδημίας; Φοβάστε για ένα πιο δυνατό τρίτο κύμα τους επόμενους μήνες;
Το ενδεχόμενο ενός 3ου επιδημικού κύματος του πρώτους μήνες του 2021, δεν είναι πολιτική αλλά επιστημονική εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Αυτό σημαίνει ότι η πανδημία δεν τελειώνει με τους πρώτους εμβολιασμούς, ότι απαιτείται συνεχής εγρήγορση και όχι εφησυχασμός και κυρίως συστηματική πρόληψη της διασποράς του ιού στο γενικό πληθυσμό και στις ευάλωτες ομάδες, ενδυνάμωση του ΕΣΥ με επιπλέον πόρους, με προσωπικό, υποδομές, εξοπλισμό, χρηματοδότηση, και εγγυημένη πρόσβαση όσων νοσήσουν σε όλα τα φάρμακα που έχουν προστιθέμενη θεραπευτική αξία.
Επιμένετε στο αίτημα σας για δημοσίευση των πρακτικών των συνεδριάσεων της επιτροπής του υπουργείου Υγείας για την πανδημία; Τί εκτιμάτε ότι μπορεί να περιέχουν και δεν έχει γίνει μέχρι τώρα γνωστό;
Η δημοσιοποίηση των πρακτικών και των εισηγήσεων της Επιτροπής, είναι βήμα θεσμικής θωράκισης της και ενίσχυσης του κύρους και της αξιοπιστίας των επιστημόνων.
Γιατί η διαφάνεια και η έγκυρη ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα επιδημιολογικά δεδομένα και τα ενδεικνυόμενα σε κάθε φάση μέτρα, είναι κρίσιμος όρος συνειδητής συμμόρφωσης των πολιτών και άρα αποτελεσματικής προστασίας της Δημόσιας Υγείας.
Πρέπει να ξέρουμε ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα τι ακριβώς εισηγήθηκαν οι ειδικοί και τι αποφάσισε η κυβέρνηση σε θέματα καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη της πανδημίας, να είναι σαφή δηλαδή τα όρια μεταξύ Επιστήμης και Πολιτικής και να μην υπάρχει κανένα περιθώριο «εργαλειοποίησης» της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων και μετάθεσης ή συγκάλυψης πολιτικών ευθυνών.
Κάνοντας έναν απολογισμό, και έχοντας πλέον μια πιο ασφαλή χρονική απόσταση, θεωρείτε ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να έχει κάνει περισσότερα για την έμπρακτη ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ειδικά την περίοδο από τον Αύγουστο του 2018 και μετά;
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έκανε πολλά και σημαντικά πράγματα στο χώρο της Υγείας, παρά το μνημονιακό πλαίσιο και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Διασφάλισε την επιβίωση της δημόσιας περίθαλψης που ήταν σε διακινδύνευση, κράτησε όρθια και ξεχρέωσε τα νοσοκομεία, ενίσχυσε το ΕΣΥ με χιλιάδες εργαζόμενους, μόνιμους και συμβασιούχους, και, κυρίως, κάλυψε με καθολικό και ισότιμο τρόπο τις ανάγκες ιατροφαρμακευτικής φροντίδας των 2,5 εκατομμυρίων ανασφάλιστων ανθρώπων. Με την παρέμβαση αυτή μειώθηκε κατά 4 μονάδες ο δείκτης ανισότητας στην Υγεία (ποσοστό του πληθυσμού με ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες) και ενισχύθηκε η κοινωνική συνοχή και αξιοπρέπεια στη χώρα.
Προφανώς θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ περισσότερα, ειδικά μετά την έξοδο από το Μνημόνιο, όπως για παράδειγμα η ευρύτερη ανάπτυξη των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) για την ενίσχυση της ΠΦΥ, η επικαιροποίηση των Οργανισμών των Νοσοκομείων, η κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ της προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας των παιδιών, η ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των δημόσιων δομών Αποκατάστασης (ΚΕΦΙΑΠ) και η μείωση της συμμετοχής των ασθενών στο κόστος των φαρμάκων. Το μείζον όμως είναι ότι, στο ίδιο περιβάλλον λιτότητας, εφαρμόστηκε διαφορετικό πολιτικό σχέδιο, με προτεραιότητα την ισότητα στην πρόσβαση και τη λειτουργική υποστήριξη-αναβάθμιση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.
Η επιστημονική κοινότητα αλλά και η κυβέρνηση έχουν επενδύσει στην προμήθεια του εμβολίου για τον κορονοϊό. Συμφωνείτε με τις κινήσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στο θέμα αυτό;
Η προοπτική των μαζικών εμβολιασμών δημιουργεί όντως νέα δεδομένα στην παγκόσμια μάχη κατά του SARS-CoV-2. Και η διαθεσιμότητα των πρώτων εμβολίων στη χώρα οφείλεται στην πολύ καίρια πρωτοβουλία της ΕΕ για κεντρική διαπραγμάτευση και προαγορά δόσεων από τις φαρμακευτικές εταιρείες, και όχι στον κ. Μητσοτάκη.
Παρά την κριτική που μπορεί να κάνει κανείς στην κυβέρνηση για τις μεγαλοστομίες και τα ανεκπλήρωτα χρονοδιαγράμματα, παρά τις ενοχλητικές υπερβολές στην επικοινωνιακή προβολή, όπως η επιχείρηση «Ελευθερία», τα μέτρα ύψιστης ασφαλείας, η εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων, τα Εμβολιαστικά Κέντρα τα οποία στην πραγματικότητα είναι εμβολιαστικά ιατρεία εντός των δημόσιων δομών ΠΦΥ, και παρά την προφανή στόχευση της κυβέρνησης να «κερδοσκοπήσει» πολιτικά πάνω στην υπόθεση αυτή, η εμβολιαστική εκστρατεία είναι ένα εγχείρημα που πρέπει να πετύχει.
Το στοίχημα είναι να πειστεί η κοινωνία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, αποσαφηνίζοντας όμως ότι από μόνα τους δεν αρκούν για την εξάλειψη της πανδημίας και ότι πρέπει να εντάσσονται σε μια συνολική στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης και την ενίσχυση του ΕΣΥ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 3 Ιανουαρίου 2021