Τα πάνω κάτω αναμένεται να φέρει κυρίως στις οικονομικές υπηρεσίες των δήμων από την 1η Ιανουαρίου του 2019 η κατάργηση του προληπτικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, που αφορά τον έλεγχο των δαπανών των ΟΤΑ, προκειμένου να αναλάβουν την πλήρη οικονομική διαχείρισή τους, γεγονός που θα προωθήσει στην πράξη την οικονομική τους αυτοτέλεια.
Η αλλαγή αυτή προωθείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Κλεισθένης» και στόχος είναι να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πολυδαίδαλο νομικό πλαίσιο, που ωστόσο υποχρεώνει τους δήμους να λειτουργούν στο πλαίσιο της νομιμότητας. Η επικείμενη κατάργηση του προληπτικού ελέγχου προκαλεί πονοκέφαλο τόσο στους δημάρχους όσο και στους δημοτικούς υπαλλήλους, αφού από τον Ιανουάριο της νέας χρονιάς θα κληθούν να λειτουργήσουν χωρίς τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάνοντας μόνοι τους τη δημοσιονομική διαχείριση. Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικές υπηρεσίες των δήμων θα αναλάβουν μόνες τους τη διαχείριση των προμηθειών, των συμβάσεων έργων και την υλοποίηση δημοτικών έργων, προσέχοντας παράλληλα να μην έχουν συνέπειες οι πράξεις τους με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Σύμφωνα με το γραμματέα του δήμου Κορδελιού - Ευόσμου, Αθανάσιο Παζαρλόγλου, το προσωπικό των ΟΤΑ αντιμετωπίζει καθημερινά σοβαρά προβλήματα από τις συνεχείς αλλαγές της νομοθεσίας που διέπει όλα τα ζητήματα δημοσιονομικού ελέγχου και δημοσίων συμβάσεων. «Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ικανοποίηση μιας τοπικής ανάγκης περνά από δρόμο με πολλά εμπόδια, γεγονός που συχνά προκαλεί καθυστερήσεις» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Παζαρλόγλου είπε ακόμη πως η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει προβλήματα ως προς τον τρόπο που οι υπηρεσίες της ορίζουν ένα έργο, μια προμήθεια ή μια παροχή υπηρεσίας, για αυτό και είναι πολύ σημαντικό να ξεκαθαριστεί τι σημαίνει δημόσια σύμβαση έργου και τι δημόσιο τεχνικό έργο. Δεν παρέλειψε πάντως να τονίσει πως όσο περίπλοκη και αν είναι η νομοθεσία, όταν οι δημοτικές υπηρεσίες είναι προετοιμασμένες, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από τον έλεγχο που θα διενεργηθεί».
Η κατάργηση του ελέγχου θα δημιουργήσει μόνο προβλήματα
Αντίθετη άποψη ωστόσο διατυπώνουν οι δήμαρχοι στη Θεσσαλονίκη και ευρύτερα στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ η ΠΕΔ ΚΜ με επιστολή της στο υπουργό Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση, τον υπουργό Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μιχάλη Καλογήρου, τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο καταθέτει αίτημα για διατήρηση του προληπτικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί των δαπανών των δήμων πέραν της 31-12-2018.
Όπως τονίζει το δ.σ. της ΠΕΔ ΚΜ η επικείμενη κατάργηση, από 01-01-2019, του προληπτικού ελέγχου που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο επί των δαπανών των ΟΤΑ διευρύνει την αβεβαιότητα, εντείνει την ανασφάλεια και πολλαπλασιάζει τις ανησυχίες που διακατέχουν το σύνολο του αυτοδιοικητικού κόσμου. Και αυτό, επειδή δεν υπάρχει επαρκής προετοιμασία, οι υπηρεσίες είναι αποψιλωμένες, ενώ την ίδια ώρα το ψηφισθέν μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2019-2022 προβλέπει μειώσεις των πόρων και του προσωπικού της αυτοδιοίκησης για τα επόμενα χρόνια της μη εφαρμογής του προληπτικού ελέγχου.
«Οι δήμοι και τα νομικά τους πρόσωπα θα κληθούν, από 01-01-2019, να λειτουργήσουν χωρίς το προστατευτικό πλέγμα των εγγυήσεων νομιμότητας των δαπανών τους, το οποίο μέχρι τώρα τους προσφέρει, διασφαλίζοντας τα αρμόδια αιρετά και υπηρεσιακά στελέχη τους, ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου προσφέρει και εδώ την απαιτούμενη ασφάλεια δικαίου και, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να επιτρέψει δράσεις, έστω και κατά συγγνωστή πλάνη, γνωρίζοντας εξ ιδίας αντιλήψεως και εν τω γίγνεσθαι τα περιστατικά που αυτές καλύπτουν» επισημαίνεται στην επιστολή.
Η κατάργηση του προληπτικού ελέγχου, υπογραμμίζουν οι δήμαρχοι, εάν και εφόσον αποτελεί αναπότρεπτη επιλογή, μπορεί να νοηθεί μόνο σε βάθος χρόνου, αφού προηγουμένως ληφθεί μέριμνα για την επαρκή στελέχωση των ΟΤΑ με προσωπικό αναλόγων προσόντων, στο οποίο θα παρέχεται διαρκής ενημέρωση-επιμόρφωση και κατάλληλη υποστήριξη. Διαφορετικά, υπό τις παρούσες συνθήκες, η κατάργηση του ελέγχου αυτού μόνο προβλήματα θα προκαλέσει και αδιέξοδα θα δημιουργήσει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 4 Νοεμβρίου 2018