Πέρασαν σχεδόν δυο χρόνια από την καταγραφή της συρροής κρουσμάτων και των πρώτων θανάτων ηλικιωμένων στο γηροκομείο του Ασβεστοχωρίου, για να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί η έρευνα των αρμόδιων αρχών στον εισαγγελέα και τελικά να υπάρξει ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος εις βάρος των υπευθύνων του οίκου ευγηρίας.
Στις 12 Αυγούστου του 2020, σε μια περίοδο που η έξαρση του δεύτερου κύματος άρχιζε από τη Βόρεια Ελλάδα, παρουσιάστηκαν τα πρώτα 7 κρούσματα στο συγκεκριμένο γηροκομείο. Αμέσως σήμανε συναγερμός στις υγειονομικές αρχές, καθώς ήταν η πρώτη συρροή κρουσμάτων σε γηροκομείο, παρά την απαγόρευση επισκεπτηρίων που είχε επιβληθεί σε όλους τους οίκους ευγηρίας της χώρας.
Οι πρώτες πληροφορίες για τα κρούσματα ήταν ότι πρόκειται για πέντε γυναίκες και δύο άντρες, ηλικίας από 80 ως 92 ετών, που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο Παπανικολάου. Μέσα σε λίγες ώρες όμως, τα κρούσματα αυξήθηκαν ραγδαία και τα ασθενοφόρα έφταναν το ένα μετά το άλλο στο γηροκομείο. Τελικά, τα κρούσματα έφτασαν τα 36, εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν εργαζόμενοι στο γηροκομείο.
Η επίσκεψη Τσιόδρα
Την ίδια ημέρα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας οι πληροφορίες για τα πρώτα κρούσματα, στη Θεσσαλονίκη μετέβησαν εκτάκτως ο καθηγητής λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, Σωτήρης Τσιόδρας και ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου.
Μετά το πέρας της αυτοψίας στο γηροκομείο, ο κ. Τσιόδρας δήλωσε επίσημα πως η διασπορά του ιού άρχισε από εργαζόμενο της μονάδας. «Έχουμε μια μεγάλη επιδημία σε αυτό το γηροκομείο που τηρούσε όλα τα μέτρα. Δεν επιτρεπόταν επισκεπτήριο. Δυστυχώς, προήλθε από το προσωπικό, το οποίο ήταν επαφή θετικού που είχε βρεθεί σε συναυλία στη Χαλκιδική. Έτσι φαίνεται από τα πρώτα δείγματα», είχε πει χαρακτηριστικά στις δηλώσεις του καθηγητή λοιμωξιολογίας και τότε εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για την πανδημία.
Η μοιραία συναυλία της διασποράς
Ο Σωτήρης Τσιόδρας είχε αναφερθεί σε μια συναυλία σε beach bar της Χαλκιδικής με έναν πολύ γνωστό τραγουδιστή, που ήδη συζητιόταν στην πόλη έντονα για τη συρροή κρουσμάτων που προήλθε από αυτήν.
Στη συγκεκριμένη συναυλία, είχαν παραβρεθεί περίπου 2.000 άτομα και δεκάδες – ίσως και εκατοντάδες - θαμώνες που είχαν παραβρεθεί σε αυτήν, είχαν κολλήσει τον ιό και μέχρι να παρουσιάσουν συμπτώματα τον είχαν διασπείρει και σε άλλα καφέ και κέντρα διασκέδασης στη Θεσσαλονίκη.
Ανάμεσα στους θαμώνες που κόλλησαν, ήταν και ο φίλος του εργαζομένου που μετέφερε τον ιό στο γηροκομείο. Ο εργαζόμενος όντας ασυμπτωματικός συνέχισε κανονικά να δουλεύει, μεταδίδοντας τον ιό σε ηλικιωμένους με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα.
Η συναυλία αυτή για πολλούς ήταν το ορόσημο για την έξαρση της πανδημίας στη Θεσσαλονίκη. Τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται και μέσα σε δυο εβδομάδες επιβλήθηκε μίνι lockdown στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, η συγκεκριμένη συναυλία επιβεβαίωσε τους φόβους του Σωτήρη Τσιόδρα, καθώς από την πρώτη στιγμή προειδοποιούσε ότι πρέπει να προσέχουν όλοι, ακόμα και οι νεαρές ηλικίες κι ας είναι ασυμπτωματικοί ή με ήπια συμπτώματα. Ακόμα και με δάκρυα στα μάτια, τόνιζε στην αρχή της πανδημίας ότι το πρόβλημα δεν είναι αν νοσήσουν οι νέοι αλλά αν το μεταδώσουν σε ηλικιωμένα άτομα και προκληθεί ακόμα και ο θάνατος τους. Αυτό ακριβώς συνέβη στον οίκο ευγηρίας όπου έχασαν την ζωή τους δεκάδες ηλικιωμένοι.
Εισαγγελική παρέμβαση την επόμενη ημέρα
Μια ημέρα μετά την επίσκεψη Τσιόδρα, υπήρχε και εισαγγελική παρέμβαση για την συρροή κρουσμάτων στο συγκεκριμένο γηροκομείο.
Συγκεκριμένα, ο προϊστάμενος της εισαγγελίας πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Στέφανος Ζαρκαντζιάς, είχε παραγγείλει τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προκειμένου να διερευνηθούν ευθύνες για τη διασπορά του κορονοϊού.
Υπεράριθμοι τρόφιμοι
Ο οίκος ευγηρίας είχε τεθεί σε καραντίνα και έξω από το κτίριο υπήρχαν περιπολικά συνεχώς που έλεγχαν την είσοδο και την έξοδο. Σχεδόν κάθε ημέρα υπήρχαν νέοι κύκλοι τεστ σε εργαζόμενους και ηλικιωμένους για να ελεγχθεί η διασπορά.
Από τις πρώτες ημέρες ωστόσο, κλιμάκια της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας επισκέφτηκαν το γηροκομείο για να ερευνήσουν τα πάντα. Τελικά, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν 68 περισσότεροι τρόφιμοι από ότι προέβλεπαν οι σχετικές άδειες. Συγκεκριμένα, αντί για 88 ηλικιωμένους που θα έπρεπε να διαμένουν στο γηροκομείο, υπήρχαν 156.
Επίσης, διαπιστώθηκε ότι το προσωπικό ήταν ανεπαρκές αλλά και μια σειρά από άλλες παραβάσεις των μέτρων πρόληψης κατά της διασποράς του κορονοϊού.
Οι πρώτοι νεκροί από το γηροκομείο
Στις 13 Αυγούστου καταγράφτηκαν οι πρώτοι δυο θάνατοι ηλικιωμένων που διέμεναν στο γηροκομείο και κόλλησαν κορονοϊό. Ήταν από τους πρώτους που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο και τελικά κατέληξαν.
Συγκεκριμένα, ήταν μία 88χρονη που νοσηλευόταν στο ΑΧΕΠΑ και για μία 91χρονη που είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο Παπανικολάου. Οι δύο γυναίκες έπασχαν από υποκείμενα νοσήματα.
Στις 18 Αυγούστου 2020 οι νεκροί ηλικιωμένοι από το γηροκομείο είχαν φτάσει τους 6, ενώ στις 20 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους έφτασαν τους 20. Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στον εισαγγελέα, οι θάνατοι των ηλικιωμένων που καταγράφηκαν από τον Αυγούστου μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020 ήταν 36.