Από τη δεκαετία του ’60 άρχισαν να εγκαθίστανται στο Καλοχώρι μικρές και μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες, άναρχα, χωρίς η περιοχή να έχει τα χαρακτηριστικά μιας βιομηχανικής περιοχής, χωρίς σχέδιο και χωροταξική οργάνωση από την πολιτεία και χωρίς υποδομές.
Σήμερα σε μία περιοχή μεταξύ του Γαλλικού ποταμού και του ρέματος Δενδροποτάμου, σε μία έκταση σχεδόν 17.000 στρεμμάτων εκατέρωθεν του οδικού άξονα ΠΑΘΕ, λειτουργεί η μεγαλύτερη άτυπη συγκέντρωση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα. Εκεί παράγεται το 10%-15% του ΑΕΠ της χώρας από εξαγωγικές κατά βάση εταιρείες.
Σήμερα στην Άτυπη Βιομηχανική Ζώνη (ΑΒΖ) Καλοχωρίου, βορείως και νοτίως του ΠΑΘΕ λειτουργούν περί τις 800 επιχειρήσεις και μάλιστα σχεδόν το 30% εξ αυτών εγκαταστάθηκε εκεί τη δεκαετία της κρίσης, στοιχείο που φανερώνει την ελκυστικότητα της περιοχής, λόγω διαθεσιμότητας γηπέδων και εγγύτητας στο λιμάνι και τα μεγάλα συγκοινωνιακά δίκτυα (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδός). Μάλιστα από το 2017 υπάρχει μία δυναμική ανάπτυξης και εταιρείες επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους ή δημιουργούν νέες στην περιοχή.
Ενώ όμως οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις υποδομές.
«Όλες οι κάθετες οδοί θυμίζουν… Μπαγκλαντές», όπως αναφέρει ο Στέλιος Μιχαλόπουλος, πρόεδρος συνδέσμου επιχειρήσεων ΑΒΣ Καλοχωρίου. «Δεν μπορεί να έρθει μία νταλίκα 50 τόνων στο καλντερίμι και να κινδυνεύσει να πάθει ζημιά. Ο δήμος Δέλτα εισπράττει από εμάς εκατομμύρια και όταν ζητάμε να φτιαχτούν οι δρόμοι μας απαντά ότι δεν έχει χρήματα. Φτιάχνονται μπαλώματα ενώ χρειάζονται υποδομές» σχολιάζει. Όταν βρέχει οι λακκούβες στους δρόμους μετατρέπονται σε λίμνες, και οι δρόμοι πλημμυρίζουν. Στην περιοχή δουλεύουν σχεδόν 6.000 εργαζόμενοι, που δεν έχουν άλλο τρόπο να φτάσουν στη δουλειά τους παρά μόνο τα ΙΧ αυτοκίνητα αφού η δημόσια συγκοινωνία είναι το λιγότερο ανεπαρκής. «Δεν υπάρχει φωτισμός, η συλλογή των απορριμμάτων γίνεται μια φορά το μήνα, όποιος θέλει πετάει μπάζα. Όλα γίνονται με ίδια μέσα, μόνοι μας μπαζώνουμε και φτιάχνουμε τους δρόμους. Στο τέλος θα αναγκαστούμε να βάλουμε μία μπάρα στις κάθετες οδούς και θα τις αυτοδιαχειριζόμαστε» λέει με αγανάκτηση.
Ο κόμβος Κ16 ολοκληρώθηκε το 2017 αλλά εκκρεμούν ακόμη τα έργα στο παράπλευρο δίκτυο, στην οδό Πόντο όπου υπήρχαν καθυστερήσεις λόγω απαλλοτριώσεων. «Αυτή τη στιγμή έχουν αλλάξει οι οδεύσεις και μόνο κατά τύχη μπορείς να έρθεις στους χώρους του Συνδέσμου μας».
Ένα μείζον θέμα είναι η ασφάλεια. «Μόνο στη δική μου επιχείρηση μπήκαν και ξήλωσαν όλο το γαλβανιστήριο. Πέρα από το κόστος, δεν μπορώ να παραδίδω παραγγελίες για ένα μήνα. Όλες οι επιχειρήσεις έχουν τρομερό πρόβλημα, το προσωπικό φοβάται, δεν μπορώ να κρατήσω βάρδια το βράδυ. Ούτε συναγερμοί, ούτε εταιρείες σεκιούριτι λύνουν το πρόβλημα, η αστυνομία φοβάται να έρθει. Χρειάζεται να υπάρχει αστυνομικό τμήμα στο Καλοχώρι, με μόνιμη παρουσία στην περιοχή».
Ένα επιχειρηματικό πάρκο που περιμένει… τον τίτλο
Διαφορετικές μελέτες που έγιναν κατά καιρούς χαρτογράφησαν την περιοχή και κατέγραψαν τα προβλήματα στις υποδομές και το περιβάλλον. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του προγράμματος ΤΕRRAMED, έχει στα χέρια της από το 2016 μία μελέτη, στην οποία καταγράφεται η κατάσταση στην άτυπη συγκέντρωση Καλοχωρίου. Δύο διαδοχικές κυβερνήσεις ανέθεσαν δύο διαφορετικές μελέτες, για το νότιο και το βόρειο τμήμα (εντός του οποίου περιλαμβάνεται και το πρώην στρατόπεδο Γκόνου), με τις οποίες τεκμηριώθηκε η αναγκαιότητα ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Καλοχωρίου. Αυτό το βήμα ήταν απαραίτητο για την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης που να αναγνωρίζει θεσμικά την περιοχή η οποία χρήζει περιβαλλοντικής και λειτουργικής εξυγίανσης.
Μία νέα μελέτη ανατέθηκε με χρηματοδότηση από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με σκοπό την ωρίμανση του επιχειρηματικού σχεδίου ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης (ΕΠΕ) Καλοχωρίου και τη διαμόρφωση Σχεδίου Δράσης για την αναδιοργάνωση των 30 Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων (ΑΒΣ) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας,
«Ευελπιστούμε ότι θα φτάσουμε σε επίπεδο που η Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση να λειτουργήσει σύννομα, να μπορεί να υπάρξει φύλαξη και βελτίωση της πρόσβασης και σε περίπτωση επέκτασης της μονάδας να υπάρχει άμεση αδειοδότηση» σημειώνει ο κ. Μιχαλόπουλος.
Μέχρι να συμβεί αυτό, μένουν πολλά βήματα να γίνουν. Ακολουθώντας το παράδειγμα των Οινοφύτων, για την μετατροπή της ΑΒΣ Καλοχωρίου σε ΕΠΕ, είναι απαραίτητο να δηλωθεί στην αρμόδια διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας η διάθεση και θετική πρόθεση των εμπλεκόμενων φορέων της περιοχής (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, εγκατεστημένες επιχειρήσεις, Επιμελητήριο, δήμοι Δέλτα και Αμπελοκήπων-Μενεμένης, κ.λπ.) για την προώθηση της ανάπτυξης του ΕΠΕ Καλοχωρίου και τη σύσταση του Φορέα Ανάπτυξης και Διαχείρισης ο οποίος θα αναλάβει την πρωτοβουλία εκπόνησης των απαιτούμενων τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών μελετών για την υποβολή αίτησης έγκρισης ανάπτυξης του Πάρκου. Αφού ολοκληρωθούν και αυτές οι προμελέτες και οι οριστικές μελέτες και βρεθεί χρηματοδοτικό σχήμα στη συνέχεια θα υλοποιηθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και η βελτίωση των δικτύων.
«Η ανάπτυξη του ΕΠΕ Καλοχωρίου θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου, δυναμικού, αναπτυξιακού πόλου, ο οποίος θα δώσει τη δυνατότητα σε όλες τις επιχειρήσεις της δυτικής Θεσσαλονίκης να ενταχθούν σε ένα σύγχρονο Οργανωμένο Υποδοχέα» αναφέρει ο Τάσος Καμινάρης, διευθυντής Τομέα Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ - Σύμβουλοι Μηχανικοί» που εκπόνησε τις μελέτες τεκμηρίωσης. «Με τον τρόπο αυτό, οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τα προνόμια και τα κίνητρα που προσφέρουν τα Επιχειρηματικά Πάρκα (λειτουργικά, αναπτυξιακά, πολεοδομικά, οικονομικά, αδειοδοτικά, περιβαλλοντικά κ.ά.), ενώ παράλληλα θα λειτουργούν υπό ελεγχόμενες συνθήκες, εξασφαλίζοντας την περιβαλλοντική προστασία του ευαίσθητου οικοσυστήματος του Καλοχωρίου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της ΠΕ Θεσσαλονίκης.
*Δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση της "ΜτΚ" για τη Δυτική Θεσσαλονίκη, στις 03.07.2022