Στο ειδικά διαμορφωμένο στούντιο της ΕΡΤ χτυπάει το βράδυ της Τετάρτης η καρδιά της πολιτικής επικαιρότητας, καθώς μετά από πολλές συζητήσεις, κόντρες και διαπραγματεύσεις οι πολιτικοί αρχηγοί είναι έτοιμοι να διασταυρώσουν τα... ξίφη τους στο πρώτο και μοναδικό debate αυτής της προεκλογικής περιόδου.
Όμως οι τηλεμαχίες που μας ήρθαν από το εξωτερικό δεν είναι κάτι τόσο νέο στην ελληνική πραγματικότητα. Ειδικά αν θυμηθεί κανείς πως το πρώτο debate, με διαφορετική μορφή από εκείνο που ξέρουμε πια καλά, διοργανώθηκε το 1990 στο χώρο του Παντείου Πανεπιστημίου.
Στην Ελλάδα, λοιπόν, όπως θυμίζει στο ειδικό του αφιέρωμα το sansimera.gr, μία πρώιμη μορφή τηλεμαχίας εμφανίστηκε το 1990, όταν το Πάντειο Πανεπιστήμιο διοργάνωσε συζήτηση για την εξωτερική πολιτική, με τη συμμετοχή των τριών συνεταίρων της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα (Μητσοτάκης, Παπανδρέου, Φλωράκης). Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου αρνήθηκε να συμμετάσχει σε τηλεοπτικό διάλογο με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και η Νέα Δημοκρατία εκμεταλλεύτηκε την άρνησή του αυτή, παρουσιάζοντας με μία αντίστοιχη τηλεοπτική διαφήμιση (άδεια καρέκλα).
Η πρώτη τηλεμαχία «κλασσικού τύπου» έγινε στις 13 Σεπτεμβρίου 1996, μεταξύ του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Μιλτιάδη Έβερτ. Το μοντέλο που επιλέχθηκε ήταν αυτό των «παράλληλων μονολόγων» (μία μικρή ομάδα δημοσιογράφων θέτει ερωτήσεις στους πολιτικούς και οι πολιτικοί απευθύνουν το λόγο στους δημοσιογράφους, χωρίς να υπάρχει μεταξύ τους διάλογος), που ισχύει σε γενικές γραμμές μέχρι σήμερα.
Η Τηλεμαχία της 12ης Μαρτίου 1990
Συμμετείχαν οι συνεταίροι της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας), Ανδρέας Παπανδρέου (πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ) και Χαρίλαος Φλωράκης (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου). Συντονιστής ήταν ο δημοσιογράφος Γιάννης Καψής και τις ερωτήσεις υπέβαλε ο καθηγητής του Παντείου Δημήτρης Κώνστας.
Η Τηλεμαχία της 13ης Σεπτεμβρίου 1996
Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν ο Πέτρος Ευθυμίου (μετέπειτα βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ), ενώ ερωτήσεις έκαναν οι Θεόδωρος Ρουσόπουλος (μετέπειτα βουλευτής και υπουργός της Νέας Δημοκρατίας), Παύλος Τσίμας και Γιάννης Παπουτσάνης. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν δύο λεπτά στη διάθεσή τους για να απαντήσουν.
Η Τηλεμαχία της 30ης Μαρτίου 2000
Οι δύο αρχηγοί, ανέπτυξαν τις προγραμματικές τους θέσεις για την οικονομία, το χρηματιστήριο, τα διαπλεκόμενα, το ασφαλιστικό, την παιδεία, την εξωτερική πολιτική και το ασφαλιστικό, προσπαθώντας να κερδίσουν τις εντυπώσεις και να πείσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους για την ορθότητα των επιλογών τους.
Την τηλεμαχία συντόνισε ο Νίκος Χατζηνικολάου και ερωτήσεις απηύθυναν η Έλλη Στάη, ο Μανώλης Καψής και ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν δύο λεπτά στη διάθεσή τους για να απαντήσουν.
Η Τηλεμαχία της 26ης Φεβρουαρίου 2004
Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου και τις ερωτήσεις έκαναν οι δημοσιογράφοι Παύλος Τσίμας, Αλέξης Παπαχελάς, Νίκος Ευαγγελάτος και Σταύρος Θεοδωράκης (επικεφαλής σήμερα του Ποταμιού).
Η Τηλεμαχία της 8ης Ιουνίου 2004
Η Τηλεμαχία της 6ης Σεπτεμβρίου 2007
Οι πολιτικοί αρχηγοί απάντησαν σε ερωτήσεις έξι δημοσιογράφων, οι οποίες ήταν μοιρασμένες σε έξι θεματικές ενότητες: Εξωτερική Πολιτική, Οικονομία, Δημόσια Διοίκηση, Παιδεία, Κοινωνική Πολιτική και Γενικά Πολιτικά Θέματα. Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν η Μαρία Χούκλη και τις ερωτήσεις απηύθυναν οι δημοσιογράφοι Όλγα Τρέμη, Νίκος Ευαγγελάτος, Αλέξης Παπαχελάς, Αιμίλιος Λιάτσος, Νίκος Χατζηνικολάου και Έλλη Στάη.
Η Τηλεμαχία της 28ης Μαΐου 2009
Την τηλεμαχία συντόνισε η Μαρία Χούκλη και ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Νίκος Ευαγγελάτος, Όλγα Τρέμη, Αιμίλιος Λιάτσος, Αντώνης Σρόιτερ, Ανδρέας Κωνσταντάτος και η Σία Κοσιώνη.
Η Τηλεμαχία της 21ης Σεπτεμβρίου 2009
Την τηλεμαχία συντόνισε η Μαρία Χούκλη και ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Παύλος Τσίμας, Νίκος Ευαγγελάτος, Αιμίλιος Λιάτσος, Ανδρέας Κωνσταντάτος, Αντώνης Σρόιτερ και η Σία Κοσιώνη.
Η Τηλεμαχία της 22ης Σεπτεμβρίου 2009
Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής χαρακτήρισε ασαφείς και αόριστες τις προγραμματικές θέσεις του ΠΑΣΟΚ για την οικονομία και κάλεσε τον Γιώργο Παπανδρέου να ξεκαθαρίσει τα σχέδιά του στο θέμα της φορολογίας και να απαντήσει πώς θα κάνει το νοικοκύρεμα που υπόσχεται όταν γι' αυτό θα χρειαστούν 10 δισ. ευρώ.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιώργος Παπανδρέου, έθεσε το δίλημμα προς τους ψηφοφόρους αν θα συνεχιστεί η εξαετία Καραμανλή ή θα υπάρξει αλλαγή πορείας, κατηγόρησε τον Κώστα Καραμανλή ότι δεν υλοποίησε τις προγραμματικές του δεσμεύσεις, αντέκρουσε το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ κοστίζει 10 δισ. ευρώ και εστίασε σε θέματα διαφάνειας.
Η Τηλεμαχία της 9 Σεπτεμβρίου 2015
Στην τηλεοπτική αναμέτρηση έλαβαν μέρος ο τέως πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο γ.γ. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά και ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος. Απούσα από τον τηλεοπτικό διάλογο ήταν η Χρυσή Αυγή.
Συντονιστής της τηλεμαχίας ήταν ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Πάνος Χαρίτος και τις ερωτήσεις υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι Όλγα Τρέμη (Mega), Μαρία Χούκλη (ΑΝΤ1), Σία Κοσιώνη (ΣΚΑΪ), Αντώνης Σρόιτερ (Alpha), Μάρα Ζαχαρέα (Star) και Μάκης Γιομπαζολιάς (ΕTV).
Κρατάει από τον Κένεντι
Η τηλεμαχία πρωτοεμφανίσθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στην προεκλογική εκστρατεία του 1960 και ήταν μία ιδέα του διευθυντή του CBS Φρανκ Στάντον (1908-2006), εμβληματικής προσωπικότητας της αμερικανικής τηλεόρασης, ο οποίος επινόησε και το πρώτο μηχάνημα για τη μέτρηση της τηλεθέασης. Η πρώτη τηλεμαχία έγινε ανάμεσα στους υποψήφιους προέδρους των ΗΠΑ Τζον Κένεντι και Ρίτσαρντ Νίξον στις 26 Σεπτεμβρίου 1960 και ανέδειξε νικητή τον Κένεντι, που εξελέγη τελικά πρόεδρος των ΗΠΑ δύο μήνες αργότερα.