Τις εκτάσεις και τις περιουσίες τους φοβούνται ότι θα χάσουν από τα χέρια τους οι ομογενείς Έλληνες στη Χειμάρρα, μετά την εκλογή του νέου δημάρχου Βαγγέλη Τάβο. Ο εκλεκτός του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα κέρδισε τον υποψήφιο της παράταξης του Φρέντι Μπελέρη, Πέτρο Γκικουρία, με ποσοστό 58,62% και με διαφορά 1.568 ψήφων. Η επόμενη ημέρα βρήκε τη Χειμάρρα σε αμηχανία και τα μέλη της ελληνικής μειονότητας να εκφράζουν αγωνία και φόβο για τις περιουσίες τους.
Μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, οι ομογενείς στη Χειμάρρα είναι βαθιά πεπεισμένοι ότι αργά ή γρήγορα θα χάσουν τις εκτάσεις και τα σπίτια τους. Πιστεύουν ότι είτε θα τους δοθούν ελάχιστα χρήματα για εξαγορά των περιουσιών τους είτε θα δρομολογηθεί απαλλοτρίωση, στο πλαίσιο ενός γενικευμένου σχεδίου ανάπλασης και αναβάθμισης της περιοχής.
Τα αποτελέσματα των επαναληπτικών εκλογών σαφώς και απογοήτευσαν τους ομογενείς και τους υποστηρικτές της «Ομόνοιας», που πέρσι τον Μάιο με την εκλογή του Φρέντι Μπελέρη, είχαν νιώσει ότι ο τόπος τους επιστρέφει σε αυτούς. Ο Πέτρος Γκικουρία συγκέντρωσε 41,38% στις εκλογές, ωστόσο από το επιτελείο του καταγγέλλουν πλήθος περιπτώσεων με απειλές και βίαια περιστατικά, 331 παράνομες μεταδημοτεύσεις αλλά και μεθοδεύσεις με τις οποίες εμπόδισαν πολίτες να ψηφίσουν. Όπως, για παράδειγμα, να απαγορεύσουν σε 6.000 πολίτες να ψηφίσουν επειδή είχαν λήξει οι ταυτότητές τους. Σε αυτό το κλίμα, μοιάζει μάλλον φυσιολογικό το ότι ο Πέτρος Γκικουρία δεν αποδέχτηκε την πρόταση του νικητή Βαγγέλη Τάβο να καταλάβει θέση αντιδημάρχου και ουσιαστικά να συνεργαστεί μαζί του.
Το πρόβλημα με τις ιδιοκτησίες
Πολλοί ομογενείς μέχρι και σήμερα δεν έχουν επίσημα ή αναγνωρισμένα από το κράτος έγγραφα, που να αποτελούν έγκυρους τίτλους ιδιοκτησίας των περιουσιών τους. Στην ουσία, ανά πάσα στιγμή η κυβέρνηση μπορεί να θεωρήσει ότι παράνομα κατέχουν ό,τι έχουν και να τους το πάρει χωρίς κανένα περιθώριο συζήτησης. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με την ελληνική κοινότητα, λειτούργησε ως μοχλός πίεσης στις εκλογές, καθώς σύμφωνα με καταγγελίες οι ομογενείς δέχονταν απειλές για τις περιουσίες τους.
«Υπάρχει ένα τεράστιο θέμα που αφορά τις περιουσίες. Η Χειμάρρα είναι ένα παραθαλάσσιο ‘φιλέτο’ και όλη η ακτογραμμή είναι πόλος έλξης για επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα να παίζονται πολλά συμφέροντα» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Ένωσης Χειμαρριωτών «Η Χειμάρρα» Θοδωρής Γκούμας, εξηγώντας πώς άρχισε το τεράστιο ζήτημα των περιουσιών. «Δεν έχουν αποδοθεί τίτλοι ιδιοκτησίας στους νόμιμους ιδιοκτήτες, καθώς επί κουμμουνισμού ίσχυε ότι η ιδιωτική γη γίνεται κρατική και διανέμεται ως καλλιεργήσιμη γη. Αυτό δημιούργησε τεράστια προβλήματα, με αποτέλεσμα οι Έλληνες να μην έχουν πάρει μέχρι και σήμερα τους τίτλους ιδιοκτησίας. Δεν έχουν τίποτα στα χέρια τους και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα στα χωράφια τους. Είναι σαν παράνομοι. Υπάρχει ένα άτυπο χαρτί που δείχνει την ιδιοκτησία, αλλά δεν αναγνωρίζεται» υποστηρίζει σημειώνει ο κ. Γκούμας.
Το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν στα χείλη κάθε ομογενή που πήγαινε να ψηφίσει στις 4 Αυγούστου στη Χειμάρρα. Με δάκρυα στα μάτια αλλά και φόβο στο πρόσωπο, έλεγαν πως κινδυνεύουν να χαθούν οι περιουσίες τους. «Οι Έλληνες που μένουν εδώ πραγματικά φυλάνε Θερμοπύλες. Είναι άνθρωποι του μόχθου, μαχητές που έχουν όλο το αλβανικό κατεστημένο απέναντί τους. Ούτε άδεια για ανακαίνιση δεν μας δίνουν, για τις περιουσίες μας. Σου ζητούν ταυτότητα πολιτικών φρονημάτων, αν είσαι σοσιαλιστής σε εξυπηρετούν. Αλλιώς πρέπει να ‘λαδώνεις’ όλες τις υπηρεσίες για να κάνεις τη δουλειά σου» υποστηρίζει ο κ. Γκούμας.
Στη Χειμάρρα ζουν περίπου 22.000 κάτοικοι, ωστόσο δεν είναι πλέον ξεκάθαρος ο αριθμός των ομογενών που παραμένει στην περιοχή. «Οι Έλληνες είναι περισσότεροι στην περιοχή, αλλά το 2015 έγινε διοικητική διαίρεση σε όλη την Αλβανία και η Χειμάρρα ενώθηκε με αλβανόφωνο και μουσουλμανικό πληθυσμό. Έτσι υπήρχε αλλοίωση και μας επηρεάζει αρνητικά σε απογραφές, υπάρχει πλέον πρόσμειξη πληθυσμού» αναφέρει ο πρόεδρος των Χειμαρριωτών.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε… Άγιοι Σαράντα»
Ομολογουμένως οι Άγιοι Σαράντα στην Αλβανία εξελίσσονται σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό, με επισκέπτες από πολλές χώρες και πλέον και από την Ελλάδα. Η ανάπτυξη στο παραλιακό μέτωπο και στην αλβανική ριβιέρα, όπως χαρακτηρίζουν την περιοχή, είναι εμφανής στις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και τις υποδομές, με τα ξενοδοχεία να είναι γεμάτα.
Η εικόνα αυτή χρησιμοποιείται ως παράδειγμα προς αποφυγή από τους Έλληνες της Χειμάρρας, καθώς φοβούνται ότι θέλουν να μετατρέψουν την περιοχή σε «Αγίους Σαράντα», σε βάρος των περιουσιών τους. «Δεν θέλουμε να γίνουμε Άγιοι Σαράντα. Παλεύουμε να κρατήσουμε τις περιουσίες μας. Φοβόμαστε ότι θα μας πάρουν τις εκτάσεις μας αντί πινακίου φακής. Αφού δεν υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας, θα τις πάρουν κοψοχρονιά με εξευτελιστικές τιμές. Ο επιχειρηματίας όμως που θα πάρει την έκταση, θα μπορεί να βγάλει γρήγορα και εύκολα τίτλο ιδιοκτησίας».
Αν κέρδιζε η Ομόνοια τις εκλογές, τα μέλη της παράταξης υποστηρίζουν πως θα έκαναν τα πάντα ώστε να διασφαλίσουν τις ελληνικές περιουσίες. «Υπάρχουν πολλές άδειες που απαιτούν την έγκριση του δημαρχείου, οπότε θα γίνονταν πολλές κινήσεις. Μέχρι σήμερα, που στη διακυβέρνηση είναι το σοσιαλιστικό κόμμα, πολλές παρόμοιες υποθέσεις περνούσαν εν λευκώ. Τώρα που κέρδισαν τις εκλογές, πιστεύουμε πως θα συνεχιστεί το ξεπούλημα των περιουσιών μας. Αν κερδίζαμε, θα ήμασταν αφεντικά στον τόπο μας» λέει ο κ. Γκούμας.
Μάλιστα, ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας στη Χειμάρρα, καταγγέλλει ότι ήδη δόθηκαν εκτάσεις σε Αλβανούς επιχειρηματίες ενώ ήταν προγραμματισμένο να δοθούν σε ξένους επενδυτές. «Το 2015 ο αλβανός πρωθυπουργός έφτιαξε έναν νόμο που θα έδινε τη δυνατότητα σε ξένους επενδυτές να έρθουν να επενδύσουν εδώ με ευνοϊκούς όρους και θα τους έδινε και τον αιγιαλό για εκμετάλλευση. Από το 2015 μέχρι σήμερα έχουν δοθεί 20 άδειες σε στρατηγικούς επενδυτές, καμία σε ξένο όμως. Όλες δόθηκαν σε Αλβανούς» καταγγέλλει.
Συγκινημένη η κυρά της Χειμάρρας - «Μου τα ξερίζωσαν όλα»
Η 92χρονη Ερμιόνη Μπρίγκου, γνωστή ως η κυρά της Χειμάρρας, πήγε και ψήφισε στο σχολείο «Όμηρος» την περασμένη Κυριακή. Το πρόσωπο-σύμβολο της Χειμάρρας και του ελληνισμού, εμφανώς συγκινημένη, άσκησε τα εκλογικά καθήκοντά της, έχοντας πίστη ότι κάτι θα αλλάξει στον τόπο και θα διασφαλιστούν οι περιουσίες τους.
«Οι φόβοι μας είναι ότι θα τα ξεριζώσουν όλα. Δεν έχω τίποτα. Μου τα πήρανε όλα. Το τελευταίο που μου έκαναν ήταν να μου ξεριζώσουν 27 ρίζες ελιάς που είχαν 200 έτη ζωής. Εμένα μόνο δεν αντέχω να με πάρουν» δήλωσε συγκινημένη στη «ΜτΚ» η Ερμιόνη Μπρίγκου. Η 92χρονη έχει ακόμη στην αυλή της τους τάφους έξι Ελλήνων που σκοτώθηκαν στον πόλεμο το 1941 και τους φροντίζει κάθε μέρα. «Πήγα στον τάφο να ανάψω τα κεριά τους και τους είπα ‘τώρα εσείς δεν μπορείτε να σηκωθείτε να πάτε να μας βοηθήσετε’» έλεγε η κ. Μπρίγκου λίγο μετά την άσκηση του εκλογικού της δικαιώματος.
Η ηλικιωμένη Έλσα Πάνου εκφράζει κι αυτή από την πλευρά της φόβο για την επόμενη ημέρα. «Θέλουν όλα να μας τα πάρουν, να τα καταπατήσουν όλα» δήλωσε στη «ΜτΚ» μία ημέρα μετά τις εκλογές.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.08.2024